Czy podział majątku wspólnego po ustaniu małżeństwa dokonany w formie aktu notarialnego mieści (...)

UZASADNIENIE

W dniu 30 maja 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych podziału majątku wspólnego małżonków.

We wniosku tym przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni wraz z mężem nabyła w 2010 r. w ramach wspólnie zaciągniętego kredytu hipotecznego w banku prawo własności lokalu mieszkalnego. W związku z decyzją o rozwiązaniu małżeństwa Wnioskodawczyni wraz ze współmałżonkiem podzielą majątek wspólny. Do majątku wspólnego należy również zakupione w 2001 r. przez współmałżonków mieszkanie wolne od obciążeń. Decyzją małżonków w podziale majątku każdemu z nich przypadnie jedno mieszkanie, przy czym małżonek Wnioskodawczyni otrzyma lokal mieszkalny obciążony kredytem hipotecznym i zwolni Wnioskodawczynię z długu polegającego na solidarnej spłacie wcześniej zaciągniętego kredytu. Wysokość kredytu do spłaty na dzień składania wniosku wynosi 570.000 zł. Zdaniem Wnioskodawczyni i Jej współmałżonka podział dokonany w sposób określony powyżej będzie równy.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie:

Czy podział majątku wspólnego po ustaniu małżeństwa dokonany w formie aktu notarialnego mieści się w granicach dyspozycji art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-d) i podlega podatkowi na podstawie art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, przepis art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ma zastosowanie do opodatkowania, a dokładnie braku opodatkowania nabycia majątku otrzymanego w wyniku podziału wspólnego majątku małżonków. Chodzi tu o brak opodatkowania w momencie, kiedy małżonkowie dokonują podziału majątku. Wskazuje na to jednoznacznie treść przepisu, z którego wynika, że nie podlega opodatkowaniu ?przychód z podziału wspólnego majątku (?)?. Natomiast przepis ten nie ma już zastosowania do zbycia majątku nabytego w wyniku podziału majątku małżonków. Tak więc przychodem z podziału majątku wspólnego jest wartość otrzymanego przez każdego z małżonków majątku, a także wartość spłat (dopłat) otrzymywanych przez jednego z nich z tytułu podziału majątku. Wartość majątku oraz wartość spłat uzyskanych z tego tytułu przez małżonków nie podlega jednak opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Mając na uwadze powołane wyżej przepisy oraz przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe, Wnioskodawczyni uważa, że równy podział majątku wspólnego przez byłych współmałżonków, z którym związane jest również zwolnienie Wnioskodawczyni ze spłaty kredytu hipotecznego, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na treść cytowanego art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przyznanie więc byłemu małżonkowi całości praw do lokalu mieszkalnego z obowiązkiem zwolnienia z długu (spłaty kredytu hipotecznego) Wnioskodawczyni nie mieści się zatem w pojęciu odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.

Z literalnego brzmienia powołanego przepisu wynika zatem, iż wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej, jak również przychody z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.

Przychodem z podziału majątku wspólnego jest wartość otrzymanego przez każdego z małżonków majątku, a także wartość spłat (dopłat) otrzymywanych przez małżonków z tytułu podziału majątku. Wartość majątku oraz wartość spłat uzyskanych z tego tytułu przez małżonków nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Kwestie stosunków majątkowych w małżeństwie reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964 r. Nr 9, poz. 59 ze zm.). Na podstawie art. 31 § 1 tej ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).

Jest to ich majątek wspólny. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, iż niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa) oraz żaden z małżonków w czasie jej trwania nie może rozporządzać swymi prawami do majątku wspólnego.

Opisany ustrój majątkowy trwa do ustania lub unieważnienia małżeństwa albo orzeczenia separacji, chyba, że w czasie trwania związku małżeńskiego: 1) małżonkowie zawarli małżeńską umowę majątkową, 2) z ważnych powodów na żądanie jednego z małżonków sąd orzekł zniesienie współwłasności, 3) wspólność ustała z mocy prawa na skutek całkowitego lub częściowego ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków lub też ogłoszenia upadłości jednego z małżonków.

Stosownie do treści art. 43 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego domniemuje się, iż oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Ustanie wspólności ustawowej kreuje prawo małżonków do majątku wspólnego na zasadzie współwłasności w częściach ułamkowych, które z reguły jest stanem przejściowym i prowadzi do podziału tego majątku, choć, jak wynika z dyspozycji przepisu art. 211 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. ? Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) podział ten nie jest obowiązkowy.

Zgodnie z art. 1037 Kodeksu cywilnego w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni wraz z mężem nabyła w 2010 r. w ramach wspólnie zaciągniętego kredytu hipotecznego w banku prawo własności lokalu mieszkalnego. W związku z decyzją o rozwiązaniu małżeństwa Wnioskodawczyni wraz ze współmałżonkiem podzielą majątek wspólny. Do majątku wspólnego należy również zakupione w 2001 r. przez współmałżonków mieszkanie wolne od obciążeń. Decyzją małżonków w podziale majątku każdemu z nich przypadnie jedno mieszkanie, przy czym małżonek Wnioskodawczyni otrzyma lokal mieszkalny obciążony kredytem hipotecznym i zwolni Wnioskodawczynię z długu polegającego na solidarnej spłacie wcześniej zaciągniętego kredytu. Wysokość kredytu do spłaty na dzień składania wniosku wynosi 570.000 zł. Zdaniem Wnioskodawczyni i Jej współmałżonka podział dokonany w sposób określony powyżej będzie równy.

Z powyższego wynika zatem, że Wnioskodawczyni w wyniku podziału majątku dokonanego w związku z rozwiązaniem małżeństwa otrzyma na wyłączną własność lokal mieszkalny wolny od obciążeń oraz zostanie zwolniona z solidarnej spłaty zaciągniętego z małżonkiem kredytu. Małżonek natomiast otrzyma na wyłączną własność lokal mieszkalny obciążony kredytem, który będzie spłacał samodzielnie.

W konsekwencji zatem uznać należy, że w sytuacji przedstawionej we wniosku nie dojdzie do odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy, a Wnioskodawczyni w związku z podziałem majątku nie będzie zobowiązana do zapłacenia podatku dochodowego od osób fizycznych, bowiem w tym przypadku znajdzie zastosowanie art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy z którego wynika, że z wyłączenia korzystają przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.