Podatek dochodowy od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości.

10.10.2014

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 8 lipca 2014 r. (data wpływu 11 lipca 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 lipca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości.

We wniosku tym przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 16 września 2013 r. Wnioskodawczyni i jej małżonek uzyskali rozwód. Przez 34 lata trwania małżeństwa łączyła ich wspólność majątkowa małżeńska, a w skład zgromadzonego majątku, objętego ustawowym ustrojem wspólności majątkowej wchodziły:

lokal mieszkalny o wartości 400.000 zł,

dwie działki rolne, tj. nr 1505/48 o powierzchni 0,0882 ha oraz nr 1505/49 o pow. 0,0885 ha, o łącznej wartości 100.000 zł,

samochód osobowy marki VOLVO S60 o wartości 12.000 zł,

samochód osobowy marki MAZDA 6 o wartości 45.000 zł,

środki pieniężne zgromadzone na rachunkach prowadzonych na nazwisko Wnioskodawczyni o wartości 40.000 zł,

środki pieniężne zgromadzone na rachunku byłego męża Wnioskodawczyni w wysokości 165.000 zł,

środki pieniężne w postaci zasobów gotówkowych w walutach obcych o łącznej wartości 718.000 zł.

Razem łączna wartość majątku wyniosła 1.480.000 zł, a zgodnie z równymi udziałami w majątku wspólnym każdemu z małżonków przypadała wartość 740.000 zł.

Po rozwodzie, w październiku 2013 r. Wnioskodawczyni ze swoim byłym mężem ustaliła, że ona zatrzyma mieszkanie, dwie działki oraz środki na swoim koncie w kwocie 40.000 zł. Były mąż zatrzyma natomiast obydwa samochody i środki na swoim koncie w wysokości 165.000 zł. W związku z tym Wnioskodawczyni i jej były mąż podzielili pozostałe zasoby gotówkowe w walutach obcych w ten sposób, że własność tych środków w części stanowiącej równowartość 200.000 zł zatrzyma Wnioskodawczyni, natomiast jej były mąż zatrzyma część stanowiącą równowartość 518.000 zł. Każdemu z byłych małżonków przypadł zatem majątek w równym udziale w wysokości 740.000 zł.

W kwietniu 2014 r. ? przed podpisaniem aktu notarialnego ? były mąż Wnioskodawczyni zmienił zdanie i zdecydował, że on chce otrzymać w podziale wspólnego majątku jedną działkę. W związku z tym przejęcie przez byłego męża działki zmieniło dokonany wcześniej między byłymi małżonkami podział środków finansowych i były mąż z wcześniej przejętych 518.000 zł był zobowiązany zwrócić Wnioskodawczyni kwotę 50.000 zł.

W dniu 11 kwietnia 2014 r. został sporządzony akt notarialny, z którego wynika, że Wnioskodawczyni (była żona) otrzymuje:

lokal mieszkalny wraz z udziałem w części nieruchomości wspólnej (części wspólne budynku i udział w prawie własności gruntu), nabyty 8 kwietnia 1999 r. o wartości 400.000 zł,

działkę rolną o nr 1505/48 o pow. 0,0882 ha, nabytą 5 kwietnia 2007 r. (w akcie notarialnym nie wskazano jej wartości); w akcie, w oświadczeniu małżonków dotyczącym nabytego majątku podane są numery i powierzchnie obu działek oraz łączna ich wartość w wys. 100.000 zł i umownie przyjęto, że każda z tych działek ma wartość 50.000 zł,

środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym prowadzonym na nazwisko Wnioskodawczyni ? akt notarialny nie podaje wartości zgromadzonych środków.

Natomiast na mocy ww. aktu notarialnego były mąż Wnioskodawczyni otrzymał:

działkę rolną o nr 1505/49 o pow. 0,0885 ha (położoną w tej samej miejscowości, co działka którą uzyskała Wnioskodawczyni), nabytą 5 kwietnia 2007 r. ? w akcie notarialnym nie wskazano jej wartości,

samochód osobowy marki VOLVO S60 o wartości 12.000 zł,

samochód osobowy marki MAZDA 6 o wartości 45.000 zł,

środki pieniężne zgromadzone na rachunkach bankowych prowadzonych na nazwisko byłego męża ? akt nie podaje wartości zgromadzonych środków.

Pod powyższym podziałem widnieje oświadczenie, że podział majątku wspólnego został dokonany ze spłatą na rzecz Wnioskodawczyni przez jej byłego męża w wysokości 50.000 zł, tytułem wyrównania jej udziału w majątku wspólnym.

Z uwagi na to, że sporządzony akt notarialny dotyczył nieruchomości, ruchomości oraz uwzględniał tylko spłatę byłego męża dokonaną na rzecz Wnioskodawczyni, a nie precyzował z czego ta spłata wynikała, w dniu 6 maja 2014 r. sporządzony został drugi akt notarialny ?zmiana-uzupełnienie umowy o podział majątku wspólnego?, w którym zostało to doprecyzowane. W akcie uzupełniającym wymienione zostały składniki wspólnego majątku w postaci środków finansowych, a więc wysokość środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych każdego z byłych małżonków, wartość zasobów gotówkowych w walutach obcych oraz dokonany po rozwodzie ich podział w październiku 2013 r. W wyniku notarialnego podziału majątku wspólnego (akt pierwotny oraz uzupełniający), po uwzględnieniu spłaty od męża ? ?w celu wyrównania wspólnych udziałów w majątku wspólnym? ? każdy z byłych małżonków objął majątek o tej samej wartości w wysokości 740.000 zł.

Wnioskodawczyni otrzymała bowiem mieszkanie o wartości 400.000 zł, działkę o wartości 50.000 zł, środki zgromadzone na koncie w wysokości 40.000 zł, gotówkę w walucie obcej o równowartości 200.000 zł oraz dopłatę od byłego męża w kwocie 50.000 zł ? razem 740.000 zł.

Były mąż Wnioskodawczyni otrzymał: działkę o wartości 50.000 zł, samochód VOLVO o wartości 12.000 zł, samochód MAZDA o wartości 45.000 zł, środki zgromadzone na koncie w wysokości 165.000 zł, gotówkę w walucie obcej o równowartości 518.000 zł pomniejszoną o spłatę dla Wnioskodawczyni w kwocie 50.000 zł. Razem otrzymał składniki majątku o wartości 740.000 zł.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy za datę nabycia przez Wnioskodawczynię mieszkania należy uznać 1999 r., kiedy to faktycznie zostało zakupione razem z jej ówczesnym mężem, czy 2014 r., kiedy to został dokonany podział majątku wspólnego i co za tym idzie, czy istnieje konieczność zapłaty przez Wnioskodawczynię podatku dochodowego od sprzedaży mieszkania, którą planuje dokonać w najbliższym czasie?
Czy za datę nabycia przez Wnioskodawczynię działki należy uznać 2007 r., kiedy to faktycznie została zakupiona z jej ówczesnym mężem, czy może 2014 r., kiedy to został dokonany podział majątku wspólnego i co za tym idzie, czy istnieje konieczność zapłaty przez Wnioskodawczynię podatku dochodowego od sprzedaży działki, którą planuje dokonać w najbliższym czasie?

Zdaniem Wnioskodawczyni ? odnośnie pytania pierwszego ? za datę nabycia przez Nią mieszkania należy uznać 1999 r. W Jej ocenie nie będzie zobowiązana do zapłacenia podatku od sprzedaży mieszkania ponieważ majątek został podzielony po równo w przeliczeniu na równe wartości i w wyniku podziału tego majątku wartość otrzymanego mieszkania mieści się w udziale, jaki jej przysługiwał w majątku dorobkowym małżeńskim.

Natomiast odnosząc się do pytania drugiego Wnioskodawczyni uważa, że za datę nabycia przez nią działki należy uznać 2007 r., a zatem nie będzie zobowiązana do zapłacenia podatku dochodowego od jej sprzedaży ponieważ majątek został podzielony po równo w przeliczeniu na równe wartości i w wyniku podziału tego majątku wartość otrzymanej działki mieści się w udziale, jaki jej przysługiwał w majątku dorobkowym małżeńskim.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) powołanej ustawy, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
prawa wieczystego użytkowania gruntów,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Jak wynika z opisu zdarzenia przyszłego, w dniu 16 września 2013 r. Wnioskodawczyni i jej małżonek uzyskali rozwód. Przez 34 lata trwania małżeństwa łączyła ich wspólność majątkowa małżeńska, a w skład zgromadzonego majątku, objętego ustawowym ustrojem wspólności majątkowej wchodziły: lokal mieszkalny o wartości 400.000 zł, dwie działki rolne o łącznej wartości 100.000 zł, samochód osobowy marki VOLVO S60 o wartości 12.000 zł, samochód osobowy marki MAZDA 6 o wartości 45.000 zł, środki pieniężne zgromadzone na rachunkach prowadzonych na nazwisko Wnioskodawczyni w wysokości 40.000 zł, środki pieniężne zgromadzone na rachunku byłego męża Wnioskodawczyni w wysokości 165.000 zł, środki pieniężne w postaci zasobów gotówkowych w walutach obcych o łącznej wartości 718.000 zł.

Razem łączna wartość majątku wyniosła 1.480.000 zł, a zgodnie z równymi udziałami w majątku wspólnym każdemu z małżonków przypadała wartość 740.000 zł.

W październiku 2013 r. Wnioskodawczyni ze swoim byłym mężem ustaliła, że zatrzyma mieszkanie, dwie działki oraz środki zgromadzone na swoim koncie. Natomiast były mąż zatrzyma samochody i środki na swoim koncie w wysokości 165.000 zł. Pozostałe zasoby gotówkowe w walutach obcych podzielone zostały w ten w ten sposób, że równowartość 200.000 zł zatrzymała Wnioskodawczyni, natomiast jej były mąż zatrzymał równowartość 518.000 zł. Każdemu z byłych małżonków przypadł zatem majątek w równym udziale w wysokości 740.000 zł.

W kwietniu 2014 r. ? przed podpisaniem aktu notarialnego ? były mąż Wnioskodawczyni zdecydował, że chce otrzymać w podziale wspólnego majątku jedną działkę. W związku z tym przejęcie przez byłego męża działki zmieniło dokonany wcześniej miedzy byłymi małżonkami podział środków finansowych i były mąż z wcześniej przejętych 518.000 zł był zobowiązany zwrócić Wnioskodawczyni kwotę 50.000 zł.

Ostatecznie, na podstawie umowy z dnia 11 kwietnia 2014 r., sporządzonej w formie aktu notarialnego, uzupełnionej sporządzonym w dniu 6 maja 2014 r. drugim aktem notarialnym ?zmianą-uzupełnieniem umowy o podział majątku wspólnego?, Wnioskodawczyni otrzymała mieszkanie o wartości 400.000 zł, działkę o wartości 50.000 zł, środki zgromadzone na koncie w wysokości 40.000 zł, gotówkę w walucie obcej o równowartości 200.000 zł oraz dopłatę od byłego męża w kwocie 50.000 zł ? razem 740.000 zł. Były mąż Wnioskodawczyni otrzymał natomiast działkę o wartości 50.000 zł, samochód VOLVO o wartości 12.000 zł, samochód MAZDA o wartości 45.000 zł, środki zgromadzone na koncie w wysokości 165.000 zł, gotówkę w walucie obcej o równowartości 518.000 zł pomniejszoną o spłatę dla Wnioskodawczyni w kwocie 50.000 zł. Razem otrzymał składniki majątku o wartości 740.000 zł.

Obecnie Wnioskodawczyni zamierza dokonać sprzedaży lokalu mieszkalnego oraz działki.

W niniejszej sprawie należy zatem rozważyć, czy ewentualna sprzedaż lokalu mieszkalnego oraz działki będzie stanowiła źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dla ustalenia jednak czy z tytułu sprzedaży wskazanych składników majątkowych powstanie przychód z tego źródła, istotna jest data ich nabycia.

Wobec powyższego wyjaśnić należy, że stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r. poz. 788 z późn. zm.). Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ? z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).

Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Ustrój wspólności ustawowej obejmujący dorobek obojga małżonków, ukształtowany został przez ustawodawcę jako wspólność łączna, bezudziałowa. Wspólność ta charakteryzuje się tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą zatem rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ? art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Zarówno w wypadku umownego wyłączenia wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa, jak i w przypadku zniesienia tej wspólności przez sąd bądź w przypadku ustania małżeństwa między małżonkami (byłymi małżonkami) ustaje wspólność ustawowa, a do majątku, który był nią objęty stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Natomiast w myśl art. 501 zdanie pierwsze ww. Kodeksu ? w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Zniesienie wspólności ustawowej kreuje więc prawo małżonków do majątku wspólnego na zasadzie współwłasności w częściach ułamkowych, które z reguły jest stanem przejściowym i prowadzi do podziału majątku.

Zgodnie natomiast z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w sprawach nieunormowanych w artykułach poprzedzających od chwili ustania wspólności ustawowej do majątku, który był nią objęty, jak również do podziału tego majątku, stosuje się odpowiednio przepisy o wspólności majątku spadkowego i o dziale spadku.

Wyjaśnić również należy, że zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego, działu spadku czy też zniesienia współwłasności jest nabyciem tych rzeczy.

Mając jednak na uwadze przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, ale tylko wówczas jeśli:

podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub
jeżeli wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki byłemu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.

Zatem, za datę nabycia składników majątkowych, które przypadły danej osobie w wyniku podziału majątku wspólnego, należy przyjąć datę ich nabycia w czasie trwania ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej pod warunkiem, że wartość otrzymanych przez daną osobę składników w wyniku podziału tego majątku mieści się w udziale, jaki tej osobie przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim. Jeżeli natomiast wartość otrzymanych składników majątkowych przez małżonka przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę ich nabycia w tej części, która przekracza udział małżonka w majątku dorobkowym małżeńskim, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału takiego majątku.

Nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest bowiem każde kolejne uzyskanie prawa własności (współwłasności), skutkujące wzrostem aktywów w majątku danego podmiotu.

Wobec powyższych argumentów, z uwagi na przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego, stwierdzić należy że skoro jak wskazano we wniosku na skutek dokonanego podziału majątku wspólnego między Wnioskodawczynią a Jej byłym mężem Wnioskodawczyni otrzymała składniki majątkowe o wartości, która nie przekraczała wartości Jej udziału w majątku wspólnym, to w rozpatrywanej sprawie nie może być mowy o nabyciu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym planowana sprzedaż lokalu mieszkalnego nabytego w 1999 r. oraz działki nabytej w 2007 r. nie będzie stanowiła źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu. Dojdzie do niej bowiem po upływie 5 lat od końca roku, w którym nastąpiło nabycie. W konsekwencji Wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego z tytułu uzyskanego przychodu (dochodu).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm. Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.