Możliwość wspólnego rozliczenia dochodów za 2010 r.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 25 sierpnia 2010 r. (data wpływu 6 września 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości wspólnego rozliczenia dochodów za 2010 r. - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 września 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości wspólnego rozliczenia dochodów za rok 2010.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Jest Pani wdową uzyskującą dochody opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu emerytury. Została Pani ustanowiona przez Sąd Rejonowy opiekunem ustawowym swojej ubezwłasnowolnionej siostry. Prowadzą Panie wspólnie gospodarstwo domowe i razem zamieszkują. Siostra uzyskuje dochody opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu renty.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy jako osoba samotnie wychowująca siostrę, jako opiekun prawny, będzie Pani miała prawo dokonać wspólnego rozliczenia podatkowego za rok 2010.

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z art. 6 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z możliwości wspólnego rozliczenia mogą skorzystać osoby samotnie wychowujące dzieci bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymują zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną. Natomiast stosownie do treści art. 6 ust. 5 ww. ustawy, za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców lub opiekuna prawnego. Zdaniem Wnioskodawczyni zawarta w tym przepisie definicja osoby samotnie wychowującej dzieci jest wyczerpująca i nie przewiduje żadnych wyjątków, a katalog osób w niej wymienionych jest zamknięty i nie może podlegać wykładni rozszerzającej. Wnioskodawczyni wskazuje, iż jest prawnym opiekunem siostry (osoby, która ze względu na wiek pobiera rentę socjalną). Ponadto jest wdową, a więc osobą samotną oraz otrzymuje zasiłek pielęgnacyjny. W związku z tym spełnia kryteria ustawy i w przyszłości mogłaby rozliczać się z podatku dochodowego od osób fizycznych wspólnie z siostrą jako jej prawny opiekun samotnie ją wychowujący.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. jedn. Dz. U z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) od osób, o których mowa w art. 3 ust. 1, samotnie wychowujących w roku podatkowym dzieci:

1. małoletnie,
2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświaty lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczypospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej

• podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

W myśl powołanego wyżej art. 7 ustawy, dochody małoletnich dzieci własnych i przysposobionych, z wyjątkiem dochodów z ich pracy, stypendiów oraz dochodów z przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku, podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dolicza się do dochodów rodziców, chyba że rodzicom nie przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dzieci. Jeżeli małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu, dochody małoletnich dzieci dolicza się po połowie do dochodu każdego z małżonków. Przepis ten nie ma zastosowania do małżonków, w stosunku do których orzeczono separację.

Powyższy przepis wprowadza obowiązek doliczania do dochodów rodziców tylko i wyłącznie dochodów małoletnich dzieci (w wieku do 18 lat) własnych i przysposobionych. Wyjątek stanowi dochód uzyskany przez dziecko z własnej pracy, stypendium oraz dochód z przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku. Dochodów małoletnich dzieci nie dolicza się do dochodów rodziców także wówczas, gdy rodzicom nie przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dzieci.

Z zacytowanego art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, iż ustawodawca w sposób preferencyjny ? na tle pozostałych kategorii podatników ? traktuje osoby samotnie wychowujące dzieci. Mogą one bowiem skorzystać ze specjalnego, korzystnego sposobu rocznego rozliczenia się z podatku dochodowego. Jednakże preferencyjnego opodatkowania przewidzianego dla osoby samotnie wychowującej dziecko nie należy utożsamiać ze ?wspólnym rozliczeniem?, które zostało przewidziane dla małżonków.

Zgodnie z przepisem art. 6 ust. 1 ww. ustawy małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych przez nich dochodów. Mogą być jednak, jak stanowi art. 6 ust. 2 - po spełnieniu warunków określonych przez ustawodawcę, na wniosek wyrażony we wspólnym zeznaniu rocznym - opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów.

Wspólne opodatkowanie jest jednak uprawnieniem odnoszącym się tylko i wyłącznie do małżonków.

Stosownie do art. 6 ust. 5 ww. ustawy za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Ponadto zgodnie z art. 6 ust. 8 i 10 ww. ustawy sposób opodatkowania, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy do osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c lub ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym oraz w przypadku, gdy podatnik wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w art. 6 ust. 4, złoży po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1 tejże ustawy.

Należy podkreślić, iż wszelkiego rodzaju ulgi i preferencje podatkowe są odstępstwem od konstytucyjnej zasady równości i powszechności opodatkowania. Zatem oceniając, czy w danej sytuacji przysługuje prawo do skorzystania z ulgi i preferencji podatkowej, należy przepisy stosować w sposób ścisły tj. nie należy stosować ani wykładni rozszerzającej, ani też zawężającej.

W konsekwencji, aby móc rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko należy spełniać wszystkie warunki określone w zacytowanych przepisach.

Z analizy wniosku wynika, iż jest Pani wdową, pełniącą obowiązki opiekuna prawnego swojej ubezwłasnowolnionej siostry. Osiąga Pani dochody z emerytury i otrzymuje zasiłek pielęgnacyjny. Siostra natomiast otrzymuje dochody opodatkowane podatkiem dochodowym z tytułu renty. Wspólnie Panie zamieszkują i prowadzą gospodarstwo domowe.

W związku z tym, za nieprawidłowe uznać należy twierdzenie Pani, iż spełnia warunki dające możliwość wspólnego rozliczenia podatkowego z siostrą, bowiem wskazany przez Panią art. 6 ust. 4 jak i inne przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewidują takiej możliwości. Siostra jako osoba ubezwłasnowolniona, która w roku podatkowym 2010 uzyskała dochody podlegające opodatkowaniu - zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - jest obowiązana do samodzielnego złożenia zeznania podatkowego na własne nazwisko, które podpisuje Pani jako opiekun prawny ubezwłasnowolnionej siostry. Powyższy obowiązek nie powstanie jednak w sytuacji, gdy siostra uzyskuje dochody tylko z jednego źródła i została rozliczona za pośrednictwem płatnika na druku PIT-40 lub PIT-40A.

Uzyskiwanie przez siostrę, jako osobę ubezwłasnowolnioną renty i obowiązek samodzielnego jej wykazania w zeznaniu rocznym nie pozbawia Pani jako opiekuna prawnego możliwości rozliczenia się w sposób przewidziany dla osoby samotnie wychowującej dziecko, po spełnieniu określonych w ustawie warunków.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.