1. Czy Wnioskodawczyni jest zobowiązana do odprowadzenia podatku dochodowego od dochodu uzyskanego z (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 4 września 2008 r. (data wpływu 9 września 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania dochodów z tytułu zbycia jednostek uczestnictwa odziedziczonych po zmarłym małżonku:

• jest prawidłowe w części dotyczącej obowiązku odprowadzenia przez płatnika zryczałtowanego 19% podatku dochodowego od dochodu uzyskanego z tytułu odkupionych przez fundusz inwestycyjny jednostek uczestnictwa oraz obowiązku sporządzenia przez płatnika rocznej deklaracji, o której mowa w art. 42 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
• jest nieprawidłowe w pozostałej części.

UZASADNIENIE

W dniu 9 września 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania dochodów z tytułu zbycia jednostek uczestnictwa odziedziczonych po zmarłym małżonku.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 5 października 2007 roku nabyła Pani w całości prawo do spadku po zmarłym w dniu 5 lipca 2007 roku mężu. W skład masy spadkowej weszła m.in. połowa jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym, które nabyła Pani wraz z małżonkiem we wspólności ustawowej małżeńskiej (pomimo, że wspomniane jednostki były wydane na imię i nazwisko małżonka). Z zaświadczenia wydanego przez właściwy organ podatkowy wynika, że nie jest Pani zobowiązana do zapłaty podatku od spadków i darowizn.

W dniu 9 kwietnia 2008 roku złożyła Pani do funduszu dyspozycję spadkową o odkupieniu nabytych przez zmarłego małżonka jednostek uczestnictwa zarządzanych przez ten fundusz. Spółka wykonująca funkcję agenta transferowego dla funduszy inwestycyjnych potwierdziła realizację odkupienia na podstawie dyspozycji spadkowej jednostek uczestnictwa, które nabył zmarły małżonek. Z dniem wyceny, tj. 11 kwietnia 2008 roku zostały zrealizowane dwa odkupienia ? wszystkie nabyte przez zmarłego małżonka.

Cena pierwszego spowodowała stratę, w związku z czym płatnik nie odprowadził podatku po dokonaniu realizacji dyspozycji. Natomiast cena odkupienia drugiego spowodowała powstanie dochodu i przy wypłacie kwoty wynikającej ze złożonej dyspozycji uzyskała Pani dochód pomniejszony o pobrany przez płatnika 19% zryczałtowany podatek dochodowy. Wartość z dnia nabycia, tj. z dnia 26 września 2006 roku wynosiła 75.000,04 zł, natomiast z dnia odkupienia 93.578,81 zł, co spowodowało powstanie dochodu w kwocie 18.577,00 zł (podstawa opodatkowania), stąd 19% podatek dochodowy wyniósł 3.530,00 zł.

Przy obliczaniu dochodu do opodatkowania płatnik ? stosownie do treści art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - pomniejszył przychód uzyskany z odkupienia jednostek uczestnictwa o koszty z tytułu wydatków poniesionych na ich nabycie przez zmarłego małżonka.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy jest Pani zobowiązana do odprowadzenia podatku dochodowego od dochodu uzyskanego z tytułu odkupionych jednostek uczestnictwa funduszu inwestycyjnego, w części nabytej w drodze spadku...
2. Czy jest Pani zobowiązana do złożenia zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w części objętej nabyciem w drodze spadku...
3. Czy płatnik prawidłowo pomniejszył przychód z tytułu odkupienia jednostek uczestnictwa o koszty związane z wydatkami na ich nabycie w części dotyczącej masy spadkowej...

Zdaniem Wnioskodawczyni nie jest ona zobowiązana do obliczania i odprowadzenia podatku dochodowego od dochodu uzyskanego z tytułu odkupienia jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych, które w części nabyła w drodze dziedziczenia. Stosownie bowiem do definicji pojęć występujących w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. w treści art. 5a pkt 14 fundusze inwestycyjne mieszczą się w pojęciu funduszy kapitałowych. Z tytułu zaś dochodów z udziału w funduszach kapitałowych - stosownie do art. 30a ust. 1 pkt 5 ww. ustawy ? pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy. Do poboru tego podatku - według zasad przewidzianych w przepisach w art. 41 ust. 1 i ust. 4 ustawy - zobowiązani są płatnicy.

Płatnicy mają również obowiązek dokumentacyjny - wynikający z treści art. 42 ust. 1a ww. ustawy ? do przekazania rocznej deklaracji według ustalonego wzoru do właściwego urzędu skarbowego wskazanego w tym przepisie. Ponieważ fundusz inwestycyjny ? jako płatnik - naliczył, pobrał i odprowadził podatek od dochodu uzyskanego wskutek odkupienia jednostek uczestnictwa w prawidłowej wysokości, nie pomniejszając go o stratę z tego źródła, nie ma ona obowiązku naliczania i odprowadzania podatku dochodowego. Dochodu uzyskanego z tego tytułu ? stosownie do treści art. 45 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - nie wykazuje się w rocznym zeznaniu podatkowym. Tylko w przypadku, gdyby zryczałtowany podatek dochodowy nie został przez płatnika pobrany, byłaby Pani zobowiązana ? jako podatnik ? wykazać należny podatek dochodowy w zeznaniu rocznym PIT-38, składanym w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

W ocenie Wnioskodawczyni płatnik postąpił prawidłowo pomniejszając przychód uzyskany z odkupienia przez fundusz inwestycyjny jednostek uczestnictwa o wydatki na ich nabycie, ponieważ uprawnienie takie daje mu wprost ustawodawca w treści art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe w części dotyczącej obowiązku odprowadzenia przez płatnika zryczałtowanego 19% podatku dochodowego od dochodu uzyskanego z tytułu odkupionych przez fundusz inwestycyjny jednostek uczestnictwa oraz obowiązku sporządzenia przez płatnika rocznej deklaracji, o której mowa w art. 42 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz nieprawidłowe w pozostałym zakresie.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Źródłem przychodów, w świetle art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy, są m.in. kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 5 tejże ustawy za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 1c, przy czym ? według art. 5a pkt 14 ? ilekroć w ustawie jest mowa o funduszach kapitałowych oznacza to fundusze inwestycyjne oraz ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe działające na podstawie przepisów ustawy o działalności ubezpieczeniowej, z wyjątkiem funduszy emerytalnych, o których mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.

Zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 5 ustawy podatkowej, od dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 52a. Stosownie do postanowień art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, płatnicy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w art. 29, art. 30 ust. 1 pkt 2, 4, 4a, 5 i 13 oraz art. 30a ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 5.

Art. 41 ust. 4 ww. ustawy stanowi, iż płatnicy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych w art. 29, art. 30 ust. 1 pkt 2, 4, 4a, 5 i 13 oraz art. 30a ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 5.

Przychodów (dochodów) z tego źródła ? zgodnie z treścią art. 45 ust. 3 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - nie łączy się z dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych.

Z treści art. 45 ust. 1 i 1a wynika, że podatnicy mają obowiązek składać urzędom skarbowym zeznanie podatkowe (według ustalonego wzoru), w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 7 i 8. Natomiast w myśl art. 45 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy, zeznaniami, o których mowa w ust. 1 i ust. 1a pkt 2, nie obejmuje się dochodów opodatkowanych zgodnie z art. 29-30a.

Zatem w opisanej przez Panią sytuacji za rok 2008 nie wystąpi obowiązek rozliczenia w zeznaniu podatkowym dochodów uzyskanych z tytułu odkupienia przez fundusz jednostek uczestnictwa.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za koszty uzyskania przychodów nie uważa się wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych.

Wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

Powyższy przepis stanowi szczególną zasadę ustalenia dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych.

Zgodnie z tą zasadą wydatki poniesione na nabycie jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych mogą być uznane za koszt uzyskania przychodów dopiero w momencie wykupu lub umorzenia tych jednostek.

Należy przy tym podkreślić, iż ustawa nie precyzuje, przez kogo powinny być poniesione te wydatki, aby mogły być uznane za koszt w momencie wykupu jednostek. Niemniej należy uznać, że warunkiem dla rozpoznania kosztu nabycia jest poniesienie wydatku przez posiadacza jednostki uczestnictwa realizującego operację wykupu.

W myśl art. 43 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 roku Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.) oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

We wniosku wskazano, że w trakcie trwania związku małżeńskiego mąż nabył do majątku wspólnego jednostki uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym. W związku z tym, należy przyjąć, że poniosła Pani wydatek na nabycie 50% zakupionych jednostek uczestnictwa. Zatem jedynie połowę wydatków poniesionych (wraz z mężem) na zakup jednostek uczestnictwa można uwzględnić jako koszt uzyskania przychodów przy obliczaniu należnego zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych.

Po śmierci małżonka otrzymała Pani - w drodze spadku ? połowę jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym. Co do części nabytej w drodze spadku wskazać należy, iż w przypadku nabycia praw majątkowych w drodze spadku, tak jak i darowizny, nie ponosi się wydatków na ich nabycie, które zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy stanowiłyby koszty uzyskania przychodu przy ustalaniu dochodu z odpłatnego zbycia tych praw.

W związku z powyższym odkupienie przez Fundusz jednostek uczestnictwa nabytych przez Panią w drodze spadkobrania, podlega opodatkowaniu podatkiem od zysków kapitałowych, przy czym przy obliczaniu należnego podatku dochodowego należy przyjąć, że małżonek zmarłego uczestnika Funduszu poniósł wydatek na nabycie 50% zakupionych ze wspólnego majątku jednostek uczestnictwa.

Zatem umarzając jednostki uczestnictwa Fundusz, jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, zobowiązany był do pobrania - zgodnie z obowiązującymi przepisami - 19% podatku od zysków kapitałowych. Przy tym w części dotyczącej 1/2 jednostek uczestnictwa zapisanych na rejestrze, winien uwzględnić wydatki poniesione na zakup tych jednostek przez Panią jako koszt uzyskania przychodu. Natomiast w stosunku do pozostałej części jednostek uczestnictwa ? nabytych w drodze spadkobrania - Fundusz zobowiązany był do pobrania 19% podatku od całej kwoty uzyskanej z umorzenia jednostek uczestnictwa, bez pomniejszania o koszty uzyskania przychodu.

Jednocześnie wskazać należy, że na płatniku ciąży obowiązek obliczania, pobierania i wpłacania podatku na rachunek właściwego organu podatkowego. W przypadku niewykonania jakiejkolwiek z tych czynności, płatnik ponosi odpowiedzialność podatkową. W myśl art. 30 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) płatnik, który nie wykonał ciążących na nim obowiązków ponosi odpowiedzialność za podatek niepobrany lub pobrany, a niewpłacony.

Wyłączenie odpowiedzialności płatnika następuje w sytuacji opisanej w art. 30 § 5 Ordynacji podatkowej, tj. jeżeli odrębne przepisy stanowią inaczej, albo jeżeli podatek nie został pobrany z winy podatnika. W tych przypadkach organ podatkowy wydaje decyzję o odpowiedzialności podatnika.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej ? powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.