W zakresie możliwości zawieszenia lub przerwania terminu do wydatkowania środków ze sprzedaży lokalu (...)

27.1.2012

W zakresie możliwości zawieszenia lub przerwania terminu do wydatkowania środków ze sprzedaży lokalu mieszkalnego na cele mieszkaniowe.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 28 października 2011 r. (data wpływu 28 października 2011 r.) uzupełnionym pismem w dniu 10 stycznia 2012 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zawieszenia lub przerwania terminu do wydatkowania środków ze sprzedaży lokalu mieszkalnego na cele mieszkaniowe ? jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 października 2011 r. został złożony ww. wniosek uzupełniony pismem w dniu 10 stycznia 2012 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zawieszenia lub przerwania terminu do wydatkowania środków ze sprzedaży lokalu mieszkalnego na cele mieszkaniowe.

We wniosku tym i jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 21 grudnia 2009 r. Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem sprzedała lokal mieszkalny za kwotę 155.000 zł. Lokal ten nabyła w dniu 22 września 2005 r. W 2009 r. Wnioskodawczyni podpisała z małżonkiem umowę przedwstępną z deweloperem, zgodnie z którą deweloper zobowiązał się do wybudowania i przeniesienia prawa własności do domu jednorodzinnego. Środki ze sprzedaży lokalu mieszkalnego zostały wpłacone jako zaliczka na rachunek bankowy dewelopera. W urzędzie skarbowym zostało złożone oświadczenie, że pieniądze ze sprzedaży mieszkania zostaną przeznaczone na cele mieszkaniowe. Wartość nowego domu znacznie przekraczała wartość sprzedanego mieszkania, dlatego też koniecznym było uruchomienie innych środków finansowych, w tym oszczędności. Zgodnie z umową przekazanie nowej nieruchomości miało nastąpić w dniu 30 czerwca 2010 r., jednakże nie nastąpiło do chwili obecnej. W związku z powyższym Wnioskodawczyni prawdopodobnie nie dotrzyma terminu określonego w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który mija w dniu 21 grudnia 2011 r. W międzyczasie doszło do przekształcenia podmiotowego po stronie dewelopera. Wybudowany budynek posiada wiele usterek, został pobudowany niezgodnie z zasadami sztuki budowlanej i nie był możliwy jego końcowy odbiór techniczny. Również opinia biegłego inżyniera budownictwa sporządzona na zlecenie Wnioskodawczyni była druzgocząca. Deweloper odmówił przeniesienia własności nieruchomości na rzecz Wnioskodawczyni, i z tego względu Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem odstąpiła od umowy i zażądała zwrotu pieniędzy. Od 4 listopada 2010 r. toczy się spór przez Sądem Okręgowym, a deweloper podejmuje różnorodne czynności w celu przedłużenia postępowania sądowego. Rozprawy odbywają się co dwa miesiące i jak na razie nie wnoszą nic nowego do sprawy. W związku z wytoczeniem powództwa Wnioskodawczyni poniosła dodatkowe koszty w kwocie 16.485 zł. Ponadto wniosła o zabezpieczenia roszczenia poprzez ustanowienie hipoteki przymusowej na nieruchomości będącej przedmiotem sporu.

Wobec powyższego zadano następujące pytanie:

Czy w związku prowadzoną sprawą sądową termin określony w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ulega zawieszeniu lub przerwaniu?
Czy wskazane powyżej okoliczności mogą stanowić podstawę do umorzenia ewentualnych należności podatkowych na wniosek podatników?

Niniejsza interpretacja stanowi ocenę stanowiska Wnioskodawczyni w zakresie pytania pierwszego. W pozostałym zakresie zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedmiotowym przypadku termin o którym mowa w art. 21 ust 1 pkt 131 ustawy, powinien ulec zawieszeniu do czasu zakończenia postępowania sądowego. Organ podatkowy powinien wziąć pod uwagę zamiar podatników, bowiem Wnioskodawczyni chciała zakupić inną nieruchomość, lecz z przyczyn od Niej niezależnych jest to niemożliwe. Kapitał pieniężny jest zamrożony, a jego zwrot zależy od rozstrzygnięcia sprawy sądowej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
prawa wieczystego użytkowania gruntów,

jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a) ? c) ? przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Ponieważ w niniejszej sprawie odpłatne zbycie lokalu mieszkalnego zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie, stanowi ono źródło przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy.

Wyjaśnić również należy, iż do uzyskanego przychodu mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2007 r., bowiem na mocy art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588 ze zm.) do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)?c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) do dnia 31 grudnia 2006 r., stosuje się zasady określone w tejże ustawie, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r.

W rezultacie, przychód uzyskany przez Wnioskodawczynię ze zbycia lokalu mieszkalnego nabytego w 2006 r. nie może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie wskazanego we wniosku art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych tj. na podstawie przepisu, który został wprowadzony przez ustawodawcę z dniem 1 stycznia 2009 r., gdyż dotyczy on wyłącznie zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych lub wybudowanych od tego dnia.

W myśl art. 19 ust. 1 ww. ustawy, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej.

Stosownie do art. 28 ust. 2 i ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r. podatek od przychodu uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustala się w formie ryczałtu w wysokości 10 % uzyskanego przychodu. Podatek ten jest płatny bez wezwania w terminie 14 dni od dnia dokonania odpłatnego zbycia na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, chyba że podatnik w tym samym terminie złoży oświadczenie, że przychód ze sprzedaży wyda na cele określone w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) lub lit. e).

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) i e) ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ?c ), z zastrzeżeniem ust. 2 i 2a w części wydatkowanej nie później niż w okresie dwóch lat od dnia sprzedaży:

na nabycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem,
na nabycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
na nabycie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie przeznaczonych pod budowę budynku mieszkalnego, w tym również gruntu lub udziału w gruncie albo prawa wieczystego użytkowania gruntu lub udziału w takim prawie z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego,
na budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę, remont lub modernizację własnego budynku mieszkalnego, jego części, własnego lokalu mieszkalnego, położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
na rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację ? na cele mieszkalne ? własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego, położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
w części wydatkowanej, nie później niż w okresie dwóch lat od dnia sprzedaży, na spłatę kredytu lub pożyczki, a także odsetek od kredytu lub pożyczki zaciągniętych na cele, o których mowa w lit. a), w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym również na spłatę kredytu lub pożyczki oraz odsetek od tego kredytu lub pożyczki zaciągniętych przed dniem uzyskania tych przychodów.

Zgodnie z art. 21 ust. 2 ww. ustawy, przepisy ust. 1 pkt 32 i 32a nie mają zastosowania, jeżeli:

budowa i sprzedaż budynków i lokali oraz sprzedaż gruntów i prawa wieczystego użytkowania gruntów jest przedmiotem działalności gospodarczej podatnika,
przychód ze sprzedaży lub zamiany jest wydatkowany na:

nabycie gruntu lub udziału w gruncie, prawa wieczystego użytkowania gruntu, udziału w takim prawie, budynku, jego części lub udziału w budynku, lub
budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę, modernizację, adaptację lub remont budynku albo jego części

przeznaczonych na cele rekreacyjne,

przychód ze sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych stanowi przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej w rozumieniu art. 14 ust. 2 pkt 1.

Natomiast w myśl art. 21 ust. 2a tej ustawy, przepis ust. 1 pkt 32 lit. e) nie ma zastosowania do podatników, którzy odsetki od kredytu lub pożyczki odliczali lub odliczają na podstawie art. 26b.

Z analizy przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w dniu 21 grudnia 2009 r. Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem sprzedała lokal mieszkalny za kwotę 155.000 zł. Lokal ten nabyła w dniu 22 września 2005 r. W 2009 r. Wnioskodawczyni podpisała z małżonkiem umowę przedwstępną z deweloperem, zgodnie z którą deweloper zobowiązał się do wybudowania i przeniesienia prawa własności do domu jednorodzinnego. Środki ze sprzedaży lokalu mieszkalnego zostały wpłacone jako zaliczka na rachunek bankowy dewelopera. W urzędzie skarbowym zostało złożone oświadczenie, że pieniądze ze sprzedaży mieszkania zostaną przeznaczone na cele mieszkaniowe. Zgodnie z umową przekazanie nowej nieruchomości miało nastąpić w dniu 30 czerwca 2010 r., jednakże nie nastąpiło do chwili obecnej. Deweloper odmówił przeniesienia własności nieruchomości na rzecz Wnioskodawczyni, i z tego względu Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem odstąpiła od umowy i zażądała zwrotu pieniędzy. W związku z wytoczeniem powództwa Wnioskodawczyni poniosła dodatkowe koszty w kwocie 16.485 zł. Ponadto wniosła o zabezpieczenia roszczenia poprzez ustanowienie hipoteki przymusowej na nieruchomości będącej przedmiotem sporu.

Podkreślić należy, iż zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Tym samym tylko określone zdarzenia prawne bądź spełnienie określonych przesłanek, od których ustawodawca uzależnia prawo do zwolnienia z opodatkowania - skutkuje zwolnieniem z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W rezultacie, w prawie podatkowym w stosunku do wszelkich ulg i zwolnień zabronione jest stosowanie zarówno wykładni rozszerzającej, jak i zawężającej.

Nadto przy wszelkiej interpretacji przepisów prawa podatkowego i próbach odkodowania zawartych w nich norm prawnych należy posługiwać się przede wszystkim wykładnią językową.

Odnosząc przedstawione powyżej uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, iż okolicznością decydującą o zastosowaniu zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest fakt wydatkowania, nie później niż w okresie dwóch lat od dnia sprzedaży, przychodu ze sprzedaży nieruchomości na wskazane w ustawie cele mieszkaniowe, pod warunkiem jednakże sfinalizowania oraz właściwego udokumentowania zawartej transakcji. Podkreślić przy tym należy, iż wskazany w ustawie dwuletni okres na wydatkowanie uzyskanych środków stanowiący warunek nabycia prawa do zwolnienia, jest terminem nieprzekraczalnym, co do którego ustawodawca nie przewidział możliwości jego zawieszenia, bądź wydłużenia.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawczyni wydatkowała środki uzyskane w 2009 r. ze sprzedaży lokalu mieszkalnego na zaliczkę tytułem nabycia od dewelopera domu jednorodzinnego, a następnie ? z uwagi na zaistniałą sytuację - odstąpiła od umowy zawartej z deweloperem i zażądała zwrotu pieniędzy. W konsekwencji Wnioskodawczyni nie nabędzie zatem prawa własności domu jednorodzinnego, jak również nie ma możliwości w wymaganym przepisami prawa terminie wydatkować środków uzyskanych ze sprzedaży na nabycie innej nieruchomości.

Przenosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy stwierdzić należy, że w sytuacji gdy Wnioskodawczyni nie nabędzie prawa własności nieruchomości o której mowa we wniosku, jak również nie będzie mogła wydatkować środków uzyskanych ze sprzedaży lokalu mieszkalnego na inny cel wskazany w przepisie podatkowym w okresie dwóch lat od dnia sprzedaży, wówczas nie będzie Jej przysługiwało uprawnienie do skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W sytuacji, gdy nie zostaną spełnione warunki, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) lub lit. e), to zgodnie z art. 28 ust. 3 ww. ustawy, podatek jest płatny najpóźniej następnego dnia po upływie terminów określonych w tym przepisie wraz z odsetkami naliczanymi:

od terminu płatności określonego w ust. 2 do dnia, w którym upłynęły dwa lata, licząc od dnia sprzedaży - w wysokości połowy odsetek za zwłokę pobieranych od zaległości podatkowych,
począwszy od następnego dnia po upływie dwóch lat, licząc od dnia sprzedaży, aż do dnia zapłaty - w pełnej wysokości odsetek za zwłokę pobieranych od zaległości podatkowych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.