Zwolnienie z opodatkowania wartości świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę (...)

UZASADNIENIE

W dniu 15 października 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania ponoszonych przez pracodawcę kosztów szkoleń pracowników.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

1. Spółka zatrudniła pracowników obsługujących maszyny do remontu dróg, którzy wykonywali te czynności nie mając wymaganych uprawnień do obsługi tych maszyn. Pracodawca w pilnym trybie skierował pracowników na odbycie kursu specjalistycznego w zakresie obsługi maszyn do remontu dróg. Umożliwiło to kontynuacje wykonywania usług przez pracodawcę. Pracodawca opłacił też w całości koszty specjalistycznego szkolenia.
2. Ponadto Spółka zatrudnia pracownika na innym stanowisku niż stanowisko kierowcy autobusu. Pracownik jest potrzebny pracodawcy na stanowisku dotąd zajmowanym i nie jest planowane przesuwanie go do innej pracy. Kwalifikacje kierowcy autobusu nie są też w żadnym stopniu przydatne do wykonywania pracy na stanowisku, na którym pracownik jest zatrudniony. Tym niemniej zdobyte przez pracownika kwalifikacje kierowcy autobusu byłyby przydatne dla pracodawcy i byłyby wykorzystywane w ramach umowy cywilnoprawnej na prowadzenie autobusu komunikacji miejskiej, np. w niektóre dni w godzinach szczytu lub w dni wolne od pracy. Pracownik mógłby też być w ramach stosunku pracy przesuwany do wykonywania pracy kierowcy na czas nieprzekraczający trzech miesięcy w roku kalendarzowym. Pracownik zwrócił się do pracodawcy o dofinansowanie mu połowy kosztów kursu na prawo jazdy kategorii ?D? (uprawnienie do kierowania autobusami). Pracodawca zgodził się na to w zamian za zobowiązanie się pracownika na przepracowanie co najmniej 2 lat na dotychczasowym stanowisku.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Ad. 1. Czy koszt ww. kursu stanowi przychód pracownika i podlega opodatkowaniu...

Ad. 2. Czy koszt połowy kursu, który pokrywa pracodawca należy zaliczyć do przychodu pracownika i opodatkować...

Zdaniem Spółki:

Ad. 1. Opisany w pkt 1 stan faktyczny uzasadnia zwolnienie kosztów szkolenia z podatku dochodowego w oparciu o przepis art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Pracownicy zostali bowiem skierowani na szkolenie zgodnie z przepisami rozporządzenia z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych. Przede wszystkim jednak szkolenie służyło podnoszeniu kwalifikacji pracownika wykorzystywanych w pracy u danego pracodawcy.

Ad. 2. Natomiast w przytoczonym w pkt 2 stanie faktycznym również ma zastosowanie zwolnienie określone w art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ szkolenie służyło podniesieniu kwalifikacji zawodowych pracownika i planowane jest wykorzystanie nowo zdobytych kwalifikacji przez pracodawcę.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Spółki w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe, o ile zostaną spełnione niżej przytoczone warunki.

Stosownie do przepisu art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów zwolnionych na podstawie art. 21, 52, 52a i 52c wymienionej ustawy oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na mocy art. 12 ust. 1 cytowanej ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Jednakże zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń przyznanych, zgodnie z odrębnymi przepisami, przez pracodawcę na podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego pracownika z wyjątkiem wynagrodzeń otrzymanych za czas urlopu szkoleniowego oraz za czas zwolnień z części dnia pracy, przysługujących pracownikom podejmującym naukę w szkołach lub podnoszącym kwalifikacje zawodowe w formach pozaszkolnych.

Odrębne przepisy o których mowa w powyższym przepisie, regulujące możliwość przyznania pracownikowi dodatkowych świadczeń w związku z podnoszeniem kwalifikacji zawiera rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (Dz. U. Nr 103, poz. 472 ze zm.) oraz rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 3 lutego 2006 roku w sprawie uzyskiwania i uzupełniania przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych (Dz. U. Nr 31, poz. 216 ze zm.).

Należy przy tym zauważyć, że szkolenia pracowników opłacane przez zakład pracy można podzielić na dwa rodzaje:

1. szkolenia podnoszące posiadane kwalifikacje zawodowe w sensie umiejętności wykonywania bieżącej pracy, do których należą: seminaria, odczyty, prelekcje, wykłady, kursy,
2. szkolenia podnoszące poziom wiedzy ogólnej i zawodowej pracownika (nauka w szkołach publicznych i niepublicznych, w szkołach wyższych, na studiach podyplomowych itp.).

W przypadku dokształcania i doskonalenia zawodowego pracownika wyróżnić można sytuację, w której szkolenia są niezbędne dla wykonywania obowiązków zawodowych pracownika w firmie na danym stanowisku, a pracownicy mają obowiązek w tych szkoleniach uczestniczyć. Jeśli zostaną spełnione powyższe warunki, wówczas koszty ponoszone za takie szkolenie przez zakład pracy nie stanowią przychodu pracownika i nie podlegają opodatkowaniu. Natomiast w innych okolicznościach świadczenia przyznane pracownikowi stanowią przychód ze stosunku pracy.

Jednakże, jak już wyżej wspomniano, omawiany przychód może być w określonych sytuacjach zwolniony z podatku dochodowego od osób fizycznych ? na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ww. ustawy w związku z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych oraz obowiązującym od 14 marca 2006 r. rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki z dnia 3 lutego 2006 roku w sprawie uzyskiwania i uzupełnienia przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych.

Zakres pozaszkolnych form nauczania reguluje drugie z wymienionych rozporządzeń. Zgodnie z § 2 ust. 1 tego rozporządzenia uzyskiwanie i uzupełnianie przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych odbywa się w następujących pozaszkolnych formach kształcenia:

1. kurs;
2. kurs zawodowy;
3. seminarium;
4. praktyka zawodowa.

Natomiast na podstawie § 9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych pracownikowi podejmującemu, na podstawie skierowania, naukę w formach pozaszkolnych przysługuje zwrot kosztów uczestnictwa, w tym zakwaterowania, wyżywienia i przejazdu. Zatem powyższe świadczenia przyznane pracownikowi posiadającemu skierowanie, zgodnie ze wskazanymi przepisami korzystają ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Biorąc pod uwagę brzmienie art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy, należy stwierdzić, iż przepis ten nie uzależnia stosowania określonego w nim zwolnienia podatkowego od posiadania akredytacji przez organizatora kształcenia. Stąd też, posiadanie bądź brak akredytacji przez organizatora kształcenia, należy uznać za pozostające bez wpływu na prawo do korzystania ze zwolnienia od podatku świadczeń przyznanych pracownikowi na podstawie odrębnych przepisów w związku z jego dokształcaniem.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, Spółka w trybie pilnym skierowała pracowników na odbycie kursu specjalistycznego w zakresie obsługi maszyn do remontu dróg (sytuacja 1). Do tego czasu maszyny te były przez nich obsługiwane bez wymaganych uprawnień. Zatem w przypadku, gdy kursy, na które Wnioskodawczyni kieruje pracowników są niezbędne do wykonywania pracy w firmie na danym stanowisku a uczestnictwo w nich jest obowiązkowe, wówczas sfinansowanie ich kosztów przez pracodawcę nie będzie stanowiło dla pracowników przychodu i nie będzie zarazem podlegało opodatkowaniu.

Natomiast, jeśli szkolenie (kurs), ma na celu uzyskanie przez pracownika uprawnień do kierowania autobusem komunikacji miejskiej (sytuacja 2), które nie są w chwili obecnej przydatne do wykonywania pracy na zajmowanym przez niego stanowisku, wówczas koszty szkolenia ponoszone przez zakład pracy korzystać będą ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 90 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pod warunkiem, że nabyte uprawnienia zostaną wykorzystane w pracy zawodowej i będą ściśle związane z wykonywanym przez pracownika zajęciem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.