W dniu zawarcia umowy pożyczki pieniądze będą znajdowały się poza Polską i umowa zostanie zawarta (...)

UZASADNIENIE

W dniu 14 lipca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną, mającą miejsce zamieszkania w Polsce. Wnioskodawca jest udziałowcem polskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Spółka).

Wnioskodawca planuje zawrzeć ze Spółką umowę pożyczki (dalej: Umowa Pożyczki). Umowa Pożyczki zawarta zostanie poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jednocześnie, w momencie zawarcia Umowy pożyczki, środki pieniężne należne Wnioskodawcy tytułem Umowy Pożyczki znajdowały się będą poza terytorium Polski, tj. na rachunku bankowym Spółki prowadzonym przez bank z siedzibą poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy zawarcie przez Wnioskodawcę Umowy Pożyczki w okolicznościach, w których Umowa Pożyczki zawarta zostanie poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz w momencie zawarcia Umowy Pożyczki środki pieniężne należne Wnioskodawcy tytułem Umowy Pożyczki znajdowały się będą poza terytorium Polski stanowić będzie czynność opodatkowaną podatkiem od czynności cywilnoprawnych w Polsce?

Zdaniem Wnioskodawcy, zawarcie Umowy Pożyczki w okolicznościach, w których Umowa Pożyczki zawarta zostanie poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz w momencie zawarcia Umowy Pożyczki środki pieniężne należne Wnioskodawcy tytułem Umowy Pożyczki znajdowały się będą poza terytorium Polski, nie będzie stanowić czynności opodatkowanej podatkiem od czynności cywilnoprawnych w Polsce.

Przepisem art. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ustawodawca wprowadził zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu. Wśród tych czynności, w art. 1 pkt 1 lit. b) wskazano umowę pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie definiuje w sposób autonomiczny pojęcia ?pożyczki?, w konsekwencji, należy zdaniem Wnioskodawcy w tym zakresie odwołać się do stosownej definicji cywilistycznej. Zgodnie z przepisem art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121) przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Wnioskodawca zauważa, że co do zasady umowa pożyczki podlega opodatkowaniu według stawki 2% wartości pożyczki (art. 7 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych). Stosownie do przepisu art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy z tytułu zawarcia umowy pożyczki ciąży na biorącym pożyczkę. Jednocześnie, na gruncie przepisu art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, obowiązek ten powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Przepis art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ogranicza zastosowanie ustawy poprzez unormowanie zakresu terytorialnego. Zgodnie z przywołanym przepisem, czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 5, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Pod pojęciem rzeczy w rozumieniu powyższego przepisu należy rozumieć również pieniądze będące przedmiotem umowy pożyczki, co potwierdza jednolita praktyka organów podatkowych i sądów administracyjnych w tym zakresie. Przykładowo, Wnioskodawca wskazuje na treść interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 27 września 2013 r. (znak IPTPB2/436-78/13-4/KK), w której organ stwierdził, że ?pod pojęciem rzeczy ujętym w ww. przepisie należy również rozumieć pieniądze, będące przedmiotem umowy pożyczki?.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca uważa, że umowa pożyczki podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w Polsce:

• jeżeli w chwili zawarcia tej umowy jej przedmiot ? a więc pieniądze ? znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, niezależnie od miejsca jej zawarcia czy też siedziby stron umowy;
• jeżeli w chwili jej zawarcia pieniądze znajdują się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej a pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Polski, a czynność została dokonana na terytorium Polski.

Wnioskodawca zwraca uwagę na fakt, że jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, środki pieniężne w chwili zawarcia umowy nie będą znajdowały się na terytorium Polski ? będą znajdować się na zagranicznym rachunku bankowym Spółki. Co za tym idzie, aby Umowa Pożyczki mogła podlegać opodatkowaniu na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, niezbędne jest dodatkowo łączne spełnienie następujących warunków:

• nabywca (pożyczkobiorca) posiada miejsce zamieszkania w Rzeczypospolitej Polskiej oraz
• czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Wnioskodawca mając na uwadze zdarzenie przyszłe przedstawione w sprawie stwierdza, że o ile pierwszy z wyżej wskazanych warunków zostanie spełniony, to drugi już nie ? do zawarcia Umowy Pożyczki dojdzie poza granicami Polski. Wnioskodawca stoi zatem na stanowisku, że nie zostaną spełnione kumulatywnie przesłanki opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych wskazane w przepisie art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, z uwagi na fakt, że pożyczka udzielona przez Spółkę nie spełni kryteriów wskazanych w przepisie art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie stanowi ona czynności podlegającej opodatkowaniu. W konsekwencji, Wnioskodawca uważa, że nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu udzielenia przedmiotowej pożyczki.

Wnioskodawca podkreśla, że zaprezentowane przez Niego stanowisko znajduje odzwierciedlenie w praktyce organów podatkowych, w szczególności:

• w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 23 sierpnia 2013 r., sygn. IPPB2/436-362/13-2/LS, w której organ uznał, że: ?umowa pożyczki nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ jak wskazał Wnioskodawca, środki pieniężne w chwili jej zawarcia będą znajdowały się poza terytorium Polski oraz umowa pożyczki zostanie zawarta poza terytorium Polski?;
• w interpretacji indywidualnej z dnia 17 lipca 2013 r., sygn. ITPB2/436-72/13/DSZ, w której Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy wskazał, iż: ?Z przedstawionego w powyższym wniosku stanu faktycznego wynika, że mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wnioskodawca w dniu 21 marca 2013 r. oraz 25 marca 2013 r. zawarł na terytorium Szwecji umowy pożyczki. W chwili zawarcia ww. umów pieniądze stanowiące ich przedmiot znajdowały się na rachunku bankowym również na terytorium Szwecji ? przelano je na rachunek bankowy Wnioskodawcy w dniu podpisania ww. umów. Skoro zatem w analizowanej sprawie nie zostały spełnione kumulatywnie warunki wynikające z art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to opisana we wniosku umowa nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?;
• w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 29 maja 2013 r., sygn. ITPB2/436-53/13/DSZ, w której organ uznał, że: ?Z przedstawionego w powyższym wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca, będący obywatelem Holandii, zawarł z inną osobą fizyczną (dalej: pożyczkodawcą) umowę pożyczki kwoty pieniężnej. Zawarcie ww. umowy pożyczki nastąpiło na terytorium Holandii, zaś w dacie jej zawarcia środki pieniężne będące jej przedmiotem zdeponowane były na rachunku bankowym pożyczkodawcy prowadzonym przez bank z siedzibą w Chinach. Wydanie przedmiotu pożyczki nastąpiło w drodze przekazania umówionej kwoty pieniężnej na rachunek bankowy Wnioskodawcy prowadzony przez bank z siedzibą w Polsce, po dniu zawarcia umowy pożyczki. Skoro zatem w analizowanej sprawie nie zostały spełnione kumulatywnie warunki wynikające z art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to opisana we wniosku umowa pożyczki nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?.

Wnioskodawca zauważa, że analogiczne stanowisko zostało wyrażone również w wielu innych interpretacjach organów podatkowych, m.in.:

• w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 18 października 2012 r., sygn. IPPB2/436-354/12-4/MZ;
• w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w dniu 11 października 2012 r., sygn. IBPBII/1/436-246/12/MZ;
• w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w dniu 6 marca 2012 r., sygn. ITPB2/436-202a/11/MK.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. ? Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu, z zastrzeżeniem ust. 5, podlegają czynności cywilnoprawne, w tym umowy pożyczki, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z uwagi na powyższe należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostaje zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy, w szczególności pożyczkobiorca.

Poza tym, umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca ? pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W tym wypadku oba wskazane warunki, tzn. miejsce zamieszkania (siedziba) nabywcy (Rzeczpospolita Polska) oraz miejsce zawarcia umowy pożyczki (Rzeczpospolita Polska) muszą zostać spełnione łącznie. Niespełnienie chociażby jednego z nich skutkować będzie tym, że dana umowa pożyczki nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Z przedstawionego w niniejszym wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca (osoba fizyczną, mająca miejsce zamieszkania w Polsce) jest udziałowcem polskiej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Wnioskodawca planuje zawrzeć ze Spółką umowę pożyczki. Umowa Pożyczki zawarta zostanie poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jednocześnie, w momencie zawarcia Umowy pożyczki, środki pieniężne należne Wnioskodawcy tytułem Umowy Pożyczki znajdowały się będą poza terytorium Polski, tj. na rachunku bankowym Spółki prowadzonym przez bank z siedzibą poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

Skoro zatem w analizowanej sprawie nie zostaną spełnione kumulatywnie warunki wynikające z art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, stwierdzić należy, że opisana we wniosku umowa pożyczki nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację ? w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.