Zwolnienie na podstawie art. 4a z opodatkowania darowizny środków pieniężnych od brata pozostającego (...)

Zwolnienie na podstawie art. 4a z opodatkowania darowizny środków pieniężnych od brata pozostającego w związku małżeńskim na rzecz siostry.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 14 października 2012 r. (data wpływu 19 października 2012 r.), uzupełnionym w dniu 7 grudnia 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania darowizny środków pieniężnych ? jest prawidłowe.

Porady prawne


UZASADNIENIE


W dniu 19 października 2012 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony w dniu 7 grudnia 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania darowizny środków pieniężnych.


W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.


Wiosną 2012 r. Wnioskodawczyni otrzymała od gminy informację o możliwości wykupienia mieszkania w budynku, który wspólnie z rodziną we własnym zakresie wyremontowała i w którym zamieszkuje. Jednocześnie, w przypadku braku decyzji o wykupieniu, w terminie kilku miesięcy mieszkanie to miało być wystawione do sprzedaży rynkowej, przez co straciłaby jedyne miejsce zamieszkania, a tym samym wcześniej poniesione nakłady na remont. Ponieważ Wnioskodawczyni pozostaje na rencie i nie byłaby w stanie samodzielnie sfinansować zakupu, z pomocą przyszedł Jej brat, którego sytuacja finansowa pozwalała na udzielnie pomocy Wnioskodawczyni w wysokości 70 000 zł. W dniu 27 lipca 2012 r. Wnioskodawczyni podpisała z bratem umowę darowizny środków pieniężnych, do której dołączone zostało oświadczenie żony brata Wnioskodawczyni, z którą brat pozostaje we wspólności majątkowej, o wyrażeniu przez nią zgody na dokonanie przedmiotowej darowizny z majątku wspólnego. W oświadczeniu tym bratowa Wnioskodawczyni wyjaśniła również, że ww. kwotę uważa za kwotę, którą brat może samodzielnie dysponować gdyż mieści się w limitach, które zostały przyjęte w małżeństwie do indywidualnego dysponowania współmałżonków. Brat natomiast określił przeznaczenie w umowie darowanych środków na zakup mieszkania. W dniu 30 lipca 2012 r. brat dokonał przelewu kwoty 70 000 zł ze swojego indywidualnego rachunku bankowego na rachunek bankowy Wnioskodawczyni. Natomiast w dniu 3 sierpnia 2012 r. został spełniony warunek udzielenia darowizny, gdyż w tym dniu Wnioskodawczyni nabyła zajmowany przez siebie lokal mieszkalny. Ponadto Wnioskodawczyni wyjaśnia, że była to pierwsza darowizna jaką otrzymała od brata w okresie ostatnich 5 lat.


Wobec powyższego zadano następujące pytanie:


Czy w świetle przedstawionych okoliczności ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, przy dopełnieniu wszystkich formalności i złożeniu zeznania na druku SD-Z2 przed upływem 6 miesięcy od dnia darowizny, oraz ze względu na fakt, że jest to pierwsza darowizna od brata, korzysta cała kwota darowizny, tj. 70 000 zł, czy też od kwoty 35 000 zł należy zapłacić podatek, który w przypadku uzyskania pozytywnej interpretacji będzie podlegał zwrotowi?


Zdaniem Wnioskodawczyni, cała kwota darowizny, po wymaganym złożeniu zeznania na druku SD-Z2 przed upływem 6 miesięcy od daty darowizny, korzystać powinna ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, a fakt pozostawania przez brata we wspólności majątkowej nie powinien mieć w tym przypadku znaczenia. Na potwierdzenie powyższego powołuje interpretację indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 25 sierpnia 2011 r. nr IBPBII/1/436-275/11/MC.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.


W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy.

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Natomiast w myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 tej ustawy przy nabyciu w drodze darowizny powstaje on z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Podstawa opodatkowania określona została w art. 7 ustawy i zgodnie z ust. 1 tego przepisu stanowi ją wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Z kolei, zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9637 zł jeżeli nabywcą jest osoba, tak jak w przedstawionej we wniosku sytuacji, zaliczona do I grupy podatkowej, w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy, zgodnie z którym do grupy I zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Wskazać również należy, że stosownie do art. 9 ust. 2 jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.


Zgodnie natomiast z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:


  1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
  2. udokumentują - w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.


Stosownie do art. 4a ust. 3 ww. ustawy w przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że na podstawie zawartej z bratem w dniu 27 lipca 2012 r. umowy darowizny Wnioskodawczyni otrzymała kwotę 70 000 zł z przeznaczeniem na nabycie lokalu mieszkalnego, w którym zamieszkuje. Darowizna została udzielona z majątku wspólnego brata Wnioskodawczyni i jego żony, jednakże żona wyraziła zgodę na jej dokonanie. Jednocześnie złożyła oświadczenie, że darowana kwota stanowiła taką, którą mąż może dysponować samodzielnie w ramach wydatków indywidualnych. W dniu 30 lipca 2012 r. brat Wnioskodawczyni dokonał przelewu kwoty 70 000 zł na Jej rachunek bankowy.

Oceniając tak przedstawiony stan faktyczny w świetle powołanych przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn stwierdzić należy, że w przypadku złożenia przez Wnioskodawczynię w wymaganym prawem terminie, tzn. w opisanej sytuacji w ciągu 6 miesięcy od dnia spełnienia darowizny, tj. wpływu środków pieniężnych na Jej rachunek bankowy, we właściwym urzędzie skarbowym zgłoszenia o nabyciu rzeczy i praw majątkowych na druku SD-Z2, cała otrzymana przez Nią kwota korzystać będzie ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy. W przedmiotowej sprawie spełniony został bowiem drugi z warunków uprawniających do zastosowania przedmiotowego zwolnienia, jakim jest wpływ darowanych środków pieniężnych na rachunek bankowy obdarowanej, tzn. Wnioskodawczyni. Natomiast brak złożenia zgłoszenia we właściwym terminie skutkował będzie opodatkowaniem całej kwoty na zasadach przewidzianych dla pierwszej grupy podatkowej, stosownie do postanowień art. 4a ust. 3 ustawy.

Dla powyższego rozstrzygnięcia pozostaje bez wpływu fakt, że darowana kwota pochodziła z majątku wspólnego brata Wnioskodawczyni i jego żony. Okoliczność ta wywiera bowiem skutki jedynie w sferze prawa rodzinnego, gdyż stosownie do art. 37 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 788) zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych. W art. 37 § 4 ww. Kodeksu ustawodawca postanowił, że jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna. Jednakże, co wynika z § 2 omawianego przepisu ważność umowy, która została zawarta przez jednego z małżonków bez wymaganej zgody drugiego, zależy od potwierdzenia umowy przez drugiego małżonka. Z zacytowanych przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika, że zgoda małżonka niezbędna jest dla stwierdzenia ważności jednostronnej czynności drugiego małżonka, w przypadku gdy jej przedmiotem są środki objęte wspólnością majątkową. Z faktu tego nie można jednak wywodzić, że wyrażając taką zgodę drugi z małżonków również staje się stroną umową darowizny.

Końcowo wyjaśnić należy, że zwolnienie wynikające z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest zwolnieniem przysługującym z mocy prawa, jednakże wyłącznie przy spełnieniu warunków wskazanych w przepisie, takich jak złożenie zgłoszenia w terminie 6 miesięcy od daty powstania obowiązku podatkowego i udokumentowanie nabycia darowizny środków pieniężnych potwierdzeniem wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego lub przekazem pocztowym. Powyższe oznacza, że w przypadku nie złożenia w wymaganym terminie zgłoszenia i wydania przez właściwy organ podatkowy decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego, zapłata podatku w wysokości wynikającej z tej decyzji uznana być powinna za dokonaną zgodnie z przepisami, wobec czego brak jest podstaw do jego zwrotu. Okoliczności tej nie zmienia fakt wydania interpretacji indywidualnej uznającej prawo do zastosowania zwolnienia w stosunku do całej kwoty, gdyż jej wydanie nie zwalnia z innych obowiązków wynikających z przepisów prawa.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. E. Plater 1, 10-562 Olsztyn po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).


Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika