Opodatkowanie umowy pożyczki. sygn: ITPB2/436-80/09/BK

Opodatkowanie umowy pożyczki.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zmianami) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zmianami) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 19 maja 2009 r. (data wpływu 22 maja 2009 r.) uzupełnionym pismem z dnia 15 lipca 2009 r. (data wpływu 22 lipca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy pożyczki - jest prawidłowe.

Porady prawne


UZASADNIENIE


W dniu 22 maja 2009 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony w dniu 22 lipca 2009 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy pożyczki.


W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.


W dniu 18 marca 2009 r. Wnioskodawca (pożyczkodawca) zawarł ze Spółką (pożyczkobiorcą) umowę pożyczki. Pożyczkodawca i pożyczkobiorca wchodzą w skład grupy kapitałowej. Strony umowy nie są bezpośrednio powiązane kapitałowo oraz majątkowo. Ponadto, pożyczkodawca nie jest udziałowcem pożyczkobiorcy. Pożyczkodawca w swojej działalności nie ma wyszczególnionych usług pośrednictwa finansowego. Zgodnie z § 2 umowy, strony ustaliły, że pożyczka oprocentowana będzie w wysokości Wibor 1m+2 w skali roku, przy czym odsetki będą naliczane na koniec każdego miesiąca, a płatne będą w pierwszym dniu roboczym po zakończeniu miesiąca dla którego są naliczane. Pożyczka zwrócona ma zostać do 30 grudnia 2009 r.

W związku z zawarciem umowy pożyczki pożyczkobiorca - Wnioskodawca złożył stosowną deklarację oraz dokonał wpłaty kwoty podatku od czynności cywilnoprawnej na rachunek właściwego urzędu skarbowego.

Wnioskodawca w ramach działalności gospodarczej już wcześniej był stroną umów pożyczek, na podstawie których pożyczał środki pieniężne innym podmiotom na podobnych warunkach, przy czym umowy takie zawierane są sporadycznie. Źródłem pochodzenia środków finansowych stanowiących przedmiot pożyczki są środki uzyskane z działalności operacyjnej pożyczkodawcy. Pożyczkodawca nie wyklucza udzielania pożyczek pieniężnych w przyszłości.


W związku z powyższym zadano następujące pytania.


  1. Czy udzielenie pożyczki przy uwzględnieniu stanu faktycznego wyżej opisanego stanowi zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług czynność zwolnioną od opodatkowania podatkiem od towarów i usług...
  2. Czy udzielenie pożyczki, zgodnie z treścią art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega obowiązkowi podatkowemu w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych...


Przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej stanowi odpowiedź na pytanie drugie. Wniosek Spółki w zakresie pytania pierwszego zostanie rozpatrzony odrębną interpretacją indywidualną.


Zdaniem Wnioskodawcy, umowa pożyczki, co do zasady podlega opodatkowaniu na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Jednakże, mając na uwadze opisany stan faktyczny, udzielenie pożyczki przez podatnika VAT, pomimo że zgodnie z wpisem we właściwym rejestrze, podmiot ten nie świadczy usług pośrednictwa finansowego podlega ustawie VAT, a tym samym nie podlega ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych na zasadzie art. 2 pkt 4.

Art. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, określa przypadki wyłączające opodatkowanie transakcji tym podatkiem. Zgodnie z pkt 4 wskazanego artykułu nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona.

Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu tym podatkiem podlega dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z art. 8 ust. 1 ustawy wynika, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy. W świetle wskazanych przepisów udzielenie pożyczki stanowi zatem świadczenie usług. W ocenie Wnioskodawcy czynność udzielenia pożyczki przez pożyczkodawcę winna być zaklasyfikowana do grupowania PKWiU 65.22.10 ?usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym?. Podatnikami podatku od towarów i usług, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Natomiast działalność gospodarczą definiuje ustawa jako wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

W ocenie Wnioskodawcy, podmiot będący podatnikiem VAT nie traci tego przymiotu dokonując czynności pożyczki mimo, że w rejestrze działalności gospodarczej nie ma wpisanych usług pośrednictwa finansowego. Z kolei art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy stanowi, iż zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W pozycji 3 tegoż załącznika wymieniono jako zwolnione od podatku usługi pośrednictwa finansowego sklasyfikowane w sekcji J posiadające oznaczenia PKWiU 65-67, co oznacza, iż udzielnie pożyczki stanowi czynność zwolnioną od podatku od towarów i usług. Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle wskazanych wyżej przepisów, przy uwzględnieniu przedstawionego wyżej stanu faktycznego, należy przyjąć, iż udzielenie pożyczki przez pożyczkodawcę stanowi usługę finansową, która jest zwolniona od podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym, omawiany stan faktyczny wypełnia hipotezę art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zdaniem Wnioskodawcy udzielenie pożyczki przez pożyczkodawcę stanowi usługę finansową, która jest zwolniona od VAT. Z kolei, wobec jednoznacznego brzmienia przepisu art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, omawiana pożyczka nie powinna podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.


Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1, 2 i 3 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zmianami), podatkowi temu podlegają:


  1. następujące czynności cywilnoprawne:


    1. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
    2. umowy pożyczki,
    3. (uchylona),
    4. umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
    5. umowy dożywocia,
    6. umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
    7. (uchylona),
    8. ustanowienie hipoteki,
    9. ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
    10. umowy depozytu nieprawidłowego,
    11. umowy spółki,

  2. zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4;
  3. orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2.


Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b), przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki, a ponieważ ustawa nie definiuje czynności cywilnoprawnych objętych podatkiem, to w tej materii należy odwołać się do znaczenia nadanego im w przepisach prawa cywilnego.

W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zmianami) przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.


Czynności cywilnoprawne zawarte w katalogu zamkniętym określonym w art. 1 wymienionej ustawy podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych o ile spełniają przesłanki zawarte w art. 1 ust. 4 cytowanej ustawy, tj. jeżeli ich przedmiotem są:


  1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
  2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.


W ustawie przewidziano jednak sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.


Stosownie do art. 2 pkt 4 ww. ustawy, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:


  1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
  2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:


    1. umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
    2. umowy spółki i jej zmiany,
    3. umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.


Należy jednak zaznaczyć, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

Mając jednakże na uwadze stan faktyczny opisany we wniosku podkreślić należy, iż jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy możliwości opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia opodatkowania powyższej transakcji podatkiem od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia ich podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ww. ustawy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca (pożyczkodawca) zawarł umowę pożyczki. Strony umowy nie są bezpośrednio powiązane kapitałowo oraz majątkowo. Pożyczkodawca nie jest udziałowcem pożyczkobiorcy, nie prowadzi działalności w zakresie usług pośrednictwa finansowego i jest podatnikiem podatku VAT.

W kwestii skutków, jakie transakcja ta wywołuje na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, w interpretacji indywidualnej z dnia 7 sierpnia 2009 r., stwierdzono, że o ile dokonana klasyfikacja PKWiU 65.22.10 - ?usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym? jest prawidłowa, przedmiotowe usługi korzystają ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług w powiązaniu z poz. 3 załącznika nr 4 zawierającego wykaz usług zwolnionych od podatku.

Uwzględniając powyższe, w sytuacji przedstawionej we wniosku, jeżeli umowa pożyczki zostanie objęta zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, czynność taka zostanie wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z dyspozycją art. 2 pkt 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, że niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zmianami).


Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).


Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.


Referencje

IPPB2/436-4/10-4/AF, interpretacja indywidualna

IPPB2/436-5/10-4/MZ, interpretacja indywidualna

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika