Czy wydatki poniesione przez Spółkę w związku z realizacją przymusowego wykupu akcji mogły być (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. ? Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 6 grudnia 2007 roku (data wpływu 10 grudnia 2007 roku) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych w związku z realizacją przymusowego wykupu akcji ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 grudnia 2007 roku został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych w związku z realizacją przymusowego wykupu akcji.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka przeprowadziła w 2007 roku operację przymusowego wykupu akcji. Stosowna uchwała Walnego Zgromadzenia zapadła zgodnie z postanowieniami art. 418 ustawy ? Kodeks spółek handlowych.

W związku z tą operacją Spółka poniosła koszty:

• sporządzenia wyceny akcji w wartości netto 12.000 zł (VAT odliczony 2.640 zł),
• ogłoszenia w MSiG o przymusowym wykupie akcji ? 9.684,59 zł (VAT odliczony 2,02 zł),
• ogłoszenia o przymusowym wykupie akcji ? 2.763,60 zł (VAT odliczony 530,68 zł),
• aktu notarialnego WZA z dnia 9 kwietnia 2007 r. o przymusowym wykupie akcji ? 1.388 zł (VAT odliczony 305,36 zł),
• opłaty związane z depozytem akcji w sądzie ? 21.480 zł,
• opłaty pocztowe związane z przymusowym wykupem akcji ? 1.496,24 zł.

Spółka powyższe wydatki zaliczyła do kosztów uzyskania przychodu, a VAT naliczony wykazała w składanych deklaracjach do odliczenia.

W związku z powyższym, zadano następujące pytanie.

W związku z przedstawionym stanem faktycznym, Spółka ma wątpliwości, czy wydatki poniesione przez Spółkę w związku z realizacją przymusowego wykupu akcji mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i czy prawidłowo Spółka odliczyła podatek naliczony wynikający z otrzymanych faktur...

Zdaniem Spółki, wydatki poniesione w związku z realizacją przymusowego wykupu akcji stanowią koszt uzyskania przychodu.

Spółka w oparciu o art. 418 ustawy ? Kodeks spółek handlowych przeprowadziła operację przymusowego wykupu akcji. W związku z organizacją tej operacji Spółka poniosła niezbędne wydatki, wskazane w stanie faktycznym.

Ustawą z dnia 16 listopada 2006 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z mocą obowiązującą od dnia 1 stycznia 2007 roku zmienione zostały zasady ustalania kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych. Zmianie uległ przepis art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zawierający ustawową definicję kosztów uzyskania przychodów. Od 1 stycznia 2007 roku kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Należy zatem stwierdzić, iż warunkiem zakwalifikowania danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów jest poniesienie kosztu w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów i niezakwalifikowanie wydatku do grupy kosztów nie uznawanych przez ustawę za koszty uzyskania przychodów.

W wyniku powyższej zmiany ustawodawca wprowadził wyraźny podział kosztów na koszty bezpośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami i koszty inne niż bezpośrednio związane z przychodami, czyli koszty pośrednie.

W uzasadnieniu do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (druk sejmowy nr 733) zapisano, iż: ?wprowadzenie nowej definicji kosztów podatkowych przez rozszerzenie istniejącej i uznanie za koszt wydatków i odpisów dokonanych ?w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów? było zmianą odpowiadającą rozumieniu aktualnie istniejącego przepisu, jakie zostało nadane mu przez orzecznictwo sądów administracyjnych.?

Z powyższego uzasadnienia wynika jednoznacznie, iż dokonując wykładni art. 15 ust. 1 ww. ustawy w nowym brzmieniu w całej rozciągłości można kierować się dorobkiem orzecznictwa sądów administracyjnych oraz nauki prawa na tle m.in. tego orzecznictwa powstałego, a odnoszącego się do interpretowania pojęcia kosztów pośrednio związanych z osiąganymi przez podatników przychodami.

Zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa sądów administracyjnych (np. wyroki SA/Po 1393/92, SA/Wr 1242/94, I SA/Gd 193/96) zwrot ustawowy ?wszelkie koszty ponoszone w celu osiągnięcia przychodu? oznacza, iż podatnik ma możliwość odliczenia wszelkich kosztów, pod tym jednak warunkiem, że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.

W wyroku z dnia 12 maja 1999 r. (sygn. akt I SA/Wr 482/97) Naczelny Sąd Administracyjny wskazał: ?Aby uznać dany wydatek za koszt uzyskania przychodu nie jest konieczne w każdym przypadku wykazanie między nim a przychodem bezpośredniego związku. Ustawy podatkowe regulujące zagadnienie kosztów uzyskania przychodów zaliczają do nich również koszty pozostające jedynie w pośrednim związku z osiąganymi przychodami. (?) W takim ujęciu kosztami tymi będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów nawet wówczas, gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty?.

Związek między poniesionym kosztem a osiąganym przez podatnika przychodem był przedmiotem rozważań także Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w wyroku z dnia 27 stycznia 2003 r. (sygn. akt III SA 1652/2001) wypowiedział się następująco: ?(?) ustawodawca wyraźnie wiąże koszty uzyskania przychodów z celem ich poniesienia, jakim jest osiągnięcie przychodu. Cel ten powinien być wyraźnie widoczny a poniesione wydatki powinny go bezpośrednio realizować lub co najmniej powinny zakładać go jako realny. (?) Podatnik, aby mógł dany wydatek zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów dla celów podatkowych powinien wykazać bezpośredni związek tego wydatku nie tylko z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą, ale przede wszystkim to, że jego poniesienie miało lub mogło mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Wystarczającą przesłanką uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodu jest działalnie w celu uzyskania przychodu. Nie jest natomiast niezbędne osiągnięcie wspomnianego celu. Cel ten należy ocenić w momencie dokonania wydatku. Ciężar dowodu działania w określonym celu spoczywa na podatniku. Ustawodawca posługując się zwrotem ?wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów? nie posługuje się sformułowaniem ?skutek?. Takie sformułowanie ma istotne znaczenie przy rozpatrywaniu pojęcia kosztów, albowiem czym innym jest ?cel? działania, a czym innym ?skutek? będący następstwem podjętych działań. Przez sformułowanie ?w celu? należy zatem rozumieć dążenie do osiągnięcia jakiegoś stanu rzeczy (przychodu), a dążenie podatnika, ma przymiot ?celowości?, jeżeli na podstawie dostępnej wiedzy o związkach przyczynowo-skutkowych można zasadnie uznać, że poniesiony koszt może przynieść oczekiwane następstwo (przychód). Z tych też powodów brak ?skutku?, tj. przychodu nie dyskwalifikuje wydatku jako kosztu poniesionego w celu osiągnięcia przychodu. (?)?.

Zatem warunkiem uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodu jest wykazanie związku pomiędzy celem poniesienia wydatku, a możliwością uzyskania dzięki temu przychodów. Wystarczającym jest, by poniesienie tych kosztów miało lub mogło mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Koszty poniesione przez podatnika należy oceniać pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodu, a nie niezbędności rezultatu, w postaci konieczności osiągnięcia konkretnego przychodu. Podatnik ma więc możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wszelkich kosztów, pod tym jednak warunkiem, że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.

Analiza art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych uprawnia do stwierdzenia, że przepis ten nie wymienia kosztów poniesionych na organizację przymusowego wykupu akcji jako wydatków nie uznawanych za koszty uzyskania przychodów. Tym samym, co do zasady koszty te mogą być uznane za koszt uzyskania przychodu.

Brak przeciwwskazań do zaliczenia kosztów poniesionych w związku z organizacją przymusowego wykupu akcji potwierdza też Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie. Wskazuje on słusznie, iż: ??Treść art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie wyłącza wydatków poniesionych na organizację przez Zarząd Spółki przymusowego wykupu akcji z kosztów uzyskania przychodów. Zatem analiza przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych pozwala na stwierdzenie, że wydatki poniesione przez Podatnika na zorganizowanie przedsięwzięcia tego typu mogą zostać zaliczone w poczet kosztów uzyskania przychodów Spółki.

Przymusowy wykup akcji stanowi szczególny typ umowy sprzedaży praw majątkowych. W związku z powyższym koszty poniesione celem organizacji przymusowego wykupu akcji (tj. koszty wyceny akcji przez biegłego rewidenta, koszty korespondencji, wysyłki, przekazywania informacji akcjonariuszom, koszty biura maklerskiego, koszty emisji nowych dokumentów akcji, koszty porad prawnych i konsultacji ekspertów, koszty organizacji Walnego Zgromadzenia oraz ogłoszenia uchwał Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy, koszty prowadzenia rachunku bankowego, w tym opłata za dokonane przelewy) ? jako pozostające w związku z prowadzoną działalnością oraz dotyczące całokształtu działalności firmy ? mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodów Spółki w momencie ich poniesienia.

Zarząd Spółki wykonując ww. czynności działa w istocie jako pośrednik, gdyż to akcjonariusze większościowi wykupują akcje ? art. 417 § 3 ustawy ? Kodeks spółek handlowych wyraźnie mówi bowiem o wykupie akcji na rachunek akcjonariuszy.

Zdaniem Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie decyzja o przymusowym wykupie akcji związana jest z działaniami Spółki podejmowanymi w celu dostosowania do realiów funkcjonowania na rynku, a więc generalnie do możliwości lepszego osiągania przychodów. Koszty więc tego rodzaju stanowią koszty uzyskania przychodów Spółki.(?)? (pismo z dnia 28 lutego 2006 r., sygn. 1472/ROP1/423-371/64/05/MC).

Także zdaniem Ministerstwa Finansów, poniesione wydatki można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, jeżeli są to koszty dotyczące całokształtu działalności podatnika, czyli związane z funkcjonowaniem firmy. W piśmie z dnia 26 kwietnia 2002 roku Ministerstwo Finansów wskazało, że:?(?) Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ustawy.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami, w tym służą zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów. Są to więc koszty bezpośrednio i pośrednio związane z uzyskiwanym przychodem oraz koszty dotyczące całokształtu działalności podatnika, czyli związane z funkcjonowaniem firmy.

W przypadku kosztów, których nie można bezpośrednio lub pośrednio wiązać z uzyskanym przychodem, gdyż są związane z całokształtem działalności podatnika, podlegają one zaliczeniu w koszty uzyskania przychodu z chwilą ich faktycznego poniesienia. (?)? (sygn. PB3-8214-99/WK/02, Biuletyn Skarbowy 2002/3 str. 20).

Koszty, które poniosła Spółka w związku z operacją przymusowego wykupu akcji były kosztami pośrednio związanymi z jej przychodami i dotyczyły kosztów ustrojowo związanych z funkcjonowaniem spółki kapitałowej, zatem słuszne jest wskazywane powyżej stanowisko Ministerstwa Finansów, iż koszty dotyczące całokształtu działalności podatnika, jako związane z funkcjonowaniem firmy, mogą być kosztami podatkowymi.

Podsumowując, uważamy, że wydatki jakie Spółka poniosła w związku z organizacją przymusowego wykupu akcji mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Z powyższego przepisu wynika, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie koszty, a więc bezpośrednio i pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 powołanej ustawy.

Instytucja przymusowego wykupienia akcji uregulowana została w ustawie z dnia 15 września 2000 r. ? Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.). Z przepisów wskazanej ustawy wynika m.in., iż walne zgromadzenie może powziąć uchwałę o przymusowym wykupie akcji, a Spółka występuje w istocie jako pośrednik, gdyż to akcjonariusze większościowi wykupują akcje.

Związanych z tą operacją wydatków nie da się powiązać z konkretnym przychodem Spółki, w konsekwencji należy je rozpatrywać w kategoriach pośredniego kosztu uzyskania przychodów, związanego z funkcjonowaniem Spółki, służącemu zachowaniu albo zabezpieczeniu źródła przychodów.

Z uwagi na powyższe oraz fakt, iż art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie zawiera wyłączeń w zakresie wydatków poniesionych na przymusowy wykup akcji, przedmiotowe wydatki będą stanowiły koszt uzyskania przychodów Spółki, o ile są to wydatki niezbędne przy organizacji takiego wykupu.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego we wniosku i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania niniejszej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej ? powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu; ul. Św. Jakuba 20; 87-100 Toruń.

Referencje

IBPB3/423-724/08/MS, interpretacja indywidualna