W zakresie ustalenia momentu powstania przychodu w związku z zasądzonym na rzecz Spółki wynagrodzeniem (...)

W zakresie ustalenia momentu powstania przychodu w związku z zasądzonym na rzecz Spółki wynagrodzeniem w związku z odstąpieniem od umowy

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 24 kwietnia 2012 r. (data wpływu 27 kwietnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych między innymi w zakresie ustalenia momentu powstania przychodu w związku z zasądzonym na rzecz Spółki wynagrodzeniem w związku z odstąpieniem od umowy ? jest prawidłowe.


UZASADNIENIE


W dniu 27 kwietnia 2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych między innymi w zakresie ustalenia momentu powstania przychodu w związku z zasądzonym na rzecz Spółki wynagrodzeniem w związku z odstąpieniem od umowy.


W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.


Spółka prowadzi działalność gospodarczą od 2007 roku. Działalność operacyjna Spółki koncentruje się na sprzedaży usług w zakresie napraw i konstrukcji statków oraz budowy nowych statków. Usługi te polegają przede wszystkim na montażu kompleksowego wyposażenia stolarskiego - okrętowego.

W 2007 roku Spółka podpisała umowę z jedną ze Stoczni działających na terenie Polski na wykonanie robót wykończeniowych na statku należącym do Armatora (wykonanie zabudowy części mieszkalnej statku). Spółka miała wykonać roboty w terminie od dnia 15 stycznia 2008 roku do dnia 30 kwietnia 2008 roku. Z uwagi jednak na brak gotowości udostępnienia statku przez Stocznię (w 2008 roku zostało udostępnione tylko jedno z pomieszczeń, na jednym z pięciu pokładów objętych umową), Spółka nie miała możliwości wywiązać się z obowiązków wynikających z umowy. W grudniu 2008 roku Stocznia odstąpiła od umowy. Przy końcowym rozliczeniu umowy, wystąpiły różnice w interpretacji treści umowy. Zdaniem Spółki umowa podpisana ze Stocznią, miała charakter "umowy o dzieło", a tym samym Spółce przysługiwało pełne umówione wynagrodzenie pomniejszone o ewentualne oszczędności, natomiast zdaniem Stoczni Spółce przysługiwał jedynie zwrot poniesionych w związku z zerwaniem kontraktu szkód (koszty związane z zakupem materiałów, koszty podwykonawców i koszty pozostałych zaangażowanych nakładów).

Po wielokrotnych rozmowach, monitach, Spółka w lipcu 2009 roku złożyła do Sądu Okręgowego pozew o zapłatę w postępowaniu upominawczym. W 2011 roku Sąd uznał stanowisko Spółki za prawidłowe i ustalił kwotę wynagrodzenia z tytułu odstąpienia od umowy - kwota znacznie mniejsza niż ta określona w pozwie.

Z uwagi na sytuację ekonomiczną i prawną Stocznia nie wywiązała się do dnia dzisiejszego z przedmiotowego zobowiązania.

W okresie od lipca 2009 r. do 2011 r. roku Spółka poniosła znaczne wydatki na pokrycie kosztów procesu, w tym: koszty opłat sądowych, koszty usługi prawnej.


W związku z powyższym zadano następujące pytania.


  1. Czy kwoty zasądzone na rzecz Spółki, lecz do dnia dzisiejszego nie otrzymane, będą stanowiły przychód podatkowy w dniu otrzymania zapłaty?
  2. Czy wydatki poniesione w związku z prowadzonym postępowaniem sądowym, stanowią koszty bezpośrednio związane z przychodami, w rozumieniu art. 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a tym samym będą potrącalne, w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostaną odpowiadające im przychody?


Przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej stanowi odpowiedź w zakresie pytania pierwszego. Wniosek Spółki w zakresie pytania drugiego zostanie rozpatrzony odrębnym rozstrzygnięciem.

Jednostka kierując się zapisami przepisów prawa podatkowego określającego, w szczególności, zasady ustalania wielkości przychodów i kosztów, obowiązku ich ujęcia w ewidencji podatkowej oraz mając na uwadze charakter prowadzonego sporu, uznała jak niżej:

Kwota zasądzonego na rzecz Spółki wynagrodzenia, będzie stanowiła przychód podatkowy Spółki w dniu otrzymania zapłaty, zgodnie z zapisem art. 12 ust. 3e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Przychodami w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy są między innymi otrzymane pieniądze, w tym różnice kursowe (...) Zapis art. 12 ust. 3 stanowi natomiast, że za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Zapisy art. 12 ust. 3 lit. a, c, d i e stanowią o dacie powstania przychodu podatkowego. Jako, że kwota zasądzona na rzecz Spółki nie stanowi przychodu z tytułu: wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego, wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, obowiązek podatkowy zgodnie z zapisem art. 12 ust. 3 lit. e powstaje w dacie otrzymania zapłaty.

Kwoty poniesionych kosztów stanowią koszty bezpośrednio związane z przychodami (art. 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), będą zatem potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostaną odpowiadające im przychody, tj. w dniu otrzymania zapłaty zasadzonej kwoty.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy (...).

Wydatki poniesione przez Spółkę, niewątpliwie związane są z prowadzoną działalnością gospodarczą, nie zostały też wymienione w ustawie, jako te, nie stanowiące kosztów podatkowych.

Ust. 4 art. 15 stanowi, że koszty uzyskania bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody (...).

Charakter sporu toczącego się przed Sądem, związany jest nie tyle z wyegzekwowaniem należności powstałych w wyniku wykonanych usług, sprzedanych towarów - te zobowiązania zostały bowiem uregulowane w 100% - ile związane są z uzyskaniem przychodu z tytułu zerwania umowy przez Zamawiającego.

Tu warto dodać, że Spółka kierując sprawę do Sądu nie miała pewności, czy Sąd podobnie oceni treść kontraktu. Zdaniem Spółki, nie tyle rodzaj poniesionych kosztów, co specyfika prowadzonego sporu ma znaczący wpływ na kwalifikację wydatków (koszty bezpośrednie/koszty pośrednie), a tym samym na sposób ich ujęcia w ewidencji podatkowej.

Spółka wskazuje, że w literaturze niejednokrotnie spotkała się z twierdzeniami, że wszystkie "koszty procesowe" są kosztami pośrednimi i powinny być potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli natomiast Sąd podejmie decyzję niekorzystną dla Spółki, nie stanowią one kosztów podatkowych i konieczna jest korekta rozliczeń podatkowych. Zdaniem Spółki działania takie (związane z prowadzoną działalnością), nie zawsze muszą jednak łączyć się bezpośrednio z przychodem.

Mając powyższe na uwadze, Spółka uznała wydatki związane z prowadzonym postępowaniem sądowym za bezpośrednio związane z uzyskanym przychodem w rozumieniu art. 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.


Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.), przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Art. 12 ust. 3 powołanej ustawy stanowi natomiast, iż za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Przychody należne to wszelkiego rodzaju przychody, co do których przysługuje podatnikowi uprawnienie do ich dochodzenia, czyli takie, które wynikają z konkretnego stosunku prawnego. ?Należność? wynika z treści stosunku prawnego, a odnosi się zarówno do możliwości dochodzenia konkretnego świadczenia oraz do powinności jego spełnienia. Oznacza to, że powstanie przychodów należnych związane jest z powstaniem wierzytelności. Ponieważ wierzytelność to termin wywodzący się z prawa cywilnego, to przychodami należnymi są przychody wymagalne w rozumieniu prawa cywilnego, tj. możliwe do prawnie skutecznego ich dochodzenia.

Z treści art. 12 ust. 3a cytowanej ustawy wynika z kolei, że za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3e, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:


  1. wystawienia faktury albo
  2. uregulowania należności.


Z wyżej przytoczonych przepisów wynika generalna zasada, iż przychód podatkowy dla celów podatku dochodowego od osób prawnych powstaje w dniu wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi. Wyjątek od tej zasady stanowi:


  • wystawienie faktury dokumentującej dostawę towarów lub usługi przed datą wydania towaru, zbycia prawa lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi ? datą powstania przychodu będzie w tym przypadku dzień wystawienia faktury,
  • uregulowanie należności przed dniem wydania towaru, zbycia prawa lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi ? datą powstania przychodu będzie w tym przypadku dzień otrzymania należności.


Ustawodawca przewidział także szczególną sytuację, gdy strony ustalą, że usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych. Zastosowanie ma wówczas przepis art. 12 ust. 3c ustawy, zgodnie z którym za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku.

Przepis ten ma zastosowanie w przypadku usług o charakterze ciągłym, gdy strony uzgodnią, że regulowanie wzajemnych należności i zobowiązań między stronami będzie obejmować kolejne wyodrębnione umownie okresy świadczenia tych usług w czasie trwania umowy.

Ponadto, w przypadku otrzymania przychodu, o którym mowa w ust. 3, do którego nie stosuje się ust. 3a, 3c, 3d ? zgodnie z art. 12 ust. 3e ustawy ? za datę powstania przychodu uznaje się dzień otrzymania zapłaty.

Z przedstawionych okoliczności wynika, że w 2007 roku Spółka podpisała umowę z jedną ze Stoczni działających na terenie Polski na wykonanie robót wykończeniowych na statku należącym do Armatora (wykonanie zabudowy części mieszkalnej statku). Spółka miała wykonać roboty w terminie od dnia 15 stycznia 2008 roku do dnia 30 kwietnia 2008 roku. Z uwagi jednak na brak gotowości udostępnienia statku przez Stocznię (w 2008 roku zostało udostępnione tylko jedno z pomieszczeń, na jednym z pięciu pokładów objętych umową), Spółka nie miała możliwości wywiązać się z obowiązków wynikających z umowy. W grudniu 2008 roku Stocznia odstąpiła od umowy. Przy końcowym rozliczeniu umowy, wystąpiły różnice w interpretacji treści umowy. Zdaniem Spółki umowa podpisana ze Stocznią, miała charakter "umowy o dzieło", a tym samym Spółce przysługiwało pełne umówione wynagrodzenie pomniejszone o ewentualne oszczędności, natomiast zdaniem Stoczni Spółce przysługiwał jedynie zwrot poniesionych w związku z zerwaniem kontraktu szkód (koszty związane z zakupem materiałów, koszty podwykonawców i koszty pozostałych zaangażowanych nakładów). W miesiącu lipcu 2009 roku złożyła do Sądu Okręgowego pozew o zapłatę w postępowaniu upominawczym. W 2011 roku Sąd uznał stanowisko Spółki za prawidłowe i ustalił kwotę wynagrodzenia z tytułu odstąpienia od umowy. Z uwagi na sytuację ekonomiczną i prawną, Stocznia nie wywiązała się do dnia dzisiejszego z przedmiotowego zobowiązania.

Przedmiotem wątpliwości Wnioskodawcy jest natomiast ustalenie daty powstania przychodu w związku z zasądzonym na rzecz Spółki wynagrodzeniem z tytułu odstąpienia od umowy.

W związku z powyższym wskazać należy, że w przypadku odstąpienia od umowy umowa ta uważana jest za niezawartą, a to, co strony już świadczyły, powinny sobie zwrócić.

Efektem nie wypłacenia Spółce umówionego wynagrodzenia pomniejszonego o ewentualne oszczędności była konieczność ich dochodzenia na drodze sądowej, lecz nie jako należności wynikających z wykonanej usługi, tylko powstałych w wyniku wycofania się z umowy przez jedną ze stron.

W kontekście powyższego, momentem powstania przychodu z tytułu zasądzonego na rzecz Spółki wyrokiem sądowym stosownego wynagrodzenia, będzie data jego faktycznego otrzymania stosownie do art. 12 ust. 3e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W konsekwencji stanowisko Spółki uznać należy za prawidłowe.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t. j. Dz. U. z dnia 13 marca 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).


Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika