Czy Wnioskodawca jako wspólnik pozostający w spółce osobowej nie będzie zobowiązany do rozpoznania (...)

UZASADNIENIE

W dniu 2 maja 2012 r. złożono ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie konsekwencji podatkowych dla wspólnika pozostającego w spółce osobowej w związku z wystąpieniem z tej spółki przez innych wspólników.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest polską spółką kapitałową, polskim rezydentem podatkowym opodatkowanym w Polsce od całości swoich dochodów. Wnioskodawca jest wspólnikiem w spółce osobowej w rozumieniu Kodeksu spółek handlowych, mającej siedzibę w Polsce (dalej: Spółka). Spółka prowadzi działalność gospodarczą na terytorium Polski.

W przyszłości może dojść do sytuacji, gdy część pozostałych wspólników w Spółce wystąpi ze Spółki. Wystąpienie to nastąpi na bazie stosownych postanowień Kodeksu spółek handlowych w formie wypowiedzenia umowy spółki przez tych wspólników. W takiej sytuacji operacja ta nastąpi w taki sposób, że wspólnikom tym zostaną wypłacone środki w wysokości odpowiadającej wniesionemu przez nich wkładowi do Spółki. Rozliczenie to może nastąpić poprzez zwrot wkładu tych wspólników lub poprzez zmianę umowy spółki w sposób prowadzący do wypłaty występującym wspólnikom kwoty odpowiadającej wysokości tego wkładu (na skutek odpowiedniego ustalenia udziału w zysku/kwoty należnej z tytułu wystąpienia ze Spółki przypadającego tym wspólnikom). Taki sposób rozliczenia z występującymi wspólnikami nastąpi w oparciu o postanowienia umowy Spółki i postanowienia Kodeksu spółek handlowych. Wnioskodawca będzie wspólnikiem pozostającym w Spółce.

W związku z powyższym Wnioskodawca zadał następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca jako wspólnik pozostający w spółce osobowej nie będzie zobowiązany do rozpoznania przychodu z tytułu wystąpienia przez innych wspólników z tej Spółki, jeśli wystąpienie to nastąpi w taki sposób, że wspólnikom tym zostaną wypłacone środki w wysokości odpowiadającej jedynie wniesionym przez nich wkładom do Spółki?

Zdaniem Wnioskodawcy, spółka osobowa (stosownie do art. 8 § 1 Kodeksu spółek handlowych) jest podmiotem, który może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. Spółka osobowa prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą. Stosownie do art. 28 Kodeksu majątek spółki osobowej stanowi wszelkie mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia. Ewentualne rozliczenie pomiędzy wspólnikiem występującym ze spółki osobowej (w oparciu o art. 65 Kodeksu) następuje pomiędzy tym wspólnikiem a spółką, nie zaś wspólnikami pozostającymi w spółce (wskazane przepisy stosuje się odpowiednio do innego typu spółek osobowych niż spółka jawna ? por. art. 89, art. 103, art. 126 Kodeksu).

Oznacza to, że spółka osobowa jest pod względem prawnym podmiotem odrębnym od swoich wspólników. Ma ona odrębny majątek, możliwość występowania w obrocie prawnym i gospodarczym oraz ponoszenia zobowiązań. Rozliczenia pomiędzy wspólnikiem a spółką nie są tym samym rozliczeniami pomiędzy nim a innymi wspólnikami, tak w wymiarze prawnym, jak i majątkowym.

Jednocześnie, stosownie do art. 1 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, spółka osobowa nie jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Zgodnie z art. 5 ustawy przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną łączy się z przychodami każdego wspólnika proporcjonalnie do posiadanego prawa do udziału w zysku (udziału). W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe. Zasada ta odnosi się również do kosztów uzyskania przychodów.

Należy zauważyć, że ww. przepisy nie modyfikują ogólnych zasad rozpoznania przychodów i kosztów podatkowych, lecz jedynie ustalają sposób przypisania tych przychodów i kosztów podatkowych do poszczególnych wspólników spółek osobowych. W szczególności, rozpoznanie przychodów wspólnika spółki osobowej następuje w oparciu o zasady ogólne i pojęcia zawarte w art. 12 ustawy (w odniesieniu do działalności gospodarczej ? w oparciu o określenie ?przychodu należnego? w myśl art. 12 ust. 3 i nast. ustawy).

Pojęcie przychodu w rozumieniu ww. przepisów oznacza zaś konkretne, wymierne, definitywne, co najmniej wymagalne przysporzenie majątkowe, w związku z którym po stronie podatnika pojawia się konkretna wartość majątkowa. Przychodem może być jedynie świadczenie zwiększające aktywa bądź pomniejszające pasywa podatnika, nie będą więc nim świadczenia potencjalne, których nie można uwzględnić w wyniku podatkowym danej osoby ze względu na brak określoności i trwałego charakteru.

Jednocześnie, w przypadku przychodu związanego z działalnością gospodarczą kluczowe w tym zakresie jest zdefiniowanie pojęcia ?przychodu/kwoty należnej?. Wobec braku stosownej definicji legalnej w tym zakresie należy oprzeć się o językowe znaczenie tego pojęcia. Stosownie zaś do Słownika języka polskiego (internetowe wydanie) przez słowo ?należny? rozumie się ?przysługujący komuś lub czemuś?, zaś czasownik ?należeć się? oznacza ?przysługiwać komuś?. O powstaniu przychodu należnego można wobec tego mówić dopiero w sytuacji, gdy istnieje odpowiednia podstawa prawna, w oparciu o którą dany podmiot może się skutecznie domagać świadczenia od drugiej strony. Omawiane pojęcia wiążą się zatem z ?wymagalnością? wierzytelności. Na okoliczność tą zwraca się szczególną uwagę w orzecznictwie ? por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 5 lutego 2009 r. (I SA/Gd 771/08), czy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 września 2007 r. (II FSK 1028/06).

W analizowanej sytuacji brak jest możliwości określenia świadczenia należnego po stronie wspólników pozostających w Spółce. Sytuacja, w której występujący wspólnicy otrzymują jedynie środki finansowe w wysokości wniesionego wkładu, w żaden sposób nie wpływa bowiem na wzrost aktywów/zmniejszenie pasywów wspólników w Spółce pozostających. Jeżeli nawet na skutek tej operacji dojdzie do pozostawienia określonego majątku w Spółce majątek ten jest ? tak jak i był wcześniej ? majątkiem będącym własnością Spółki. Nie dochodzi wobec tego w tej sytuacji do spełnienia przesłanki wystąpienia ?świadczenia/kwoty należnej? w rozumieniu art. 12 ust. 3 ustawy. Nie może również dojść do powstania przychodu na bazie pojęcia nieodpłatnych/częściowo odpłatnych świadczeń w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy (brak jest bowiem w tej sytuacji świadczenia możliwego do otrzymania przez wspólnika pozostającego w Spółce). Jednocześnie, brak spełnienia przesłanek dla powstania przychodu w oparciu o przepisy art. 12 ustawy skutkuje brakiem możliwości rozpoznania i podziału tego przychodu przez wspólników spółki osobowej w oparciu o art. 5 ustawy.

Przekładając powyższe rozważania na rozpatrywane zdarzenie przyszłe należy zauważyć, że w momencie wystąpienia wspólników ze spółki osobowej (za zwrotem wkładu/środków w wysokości tego wkładu) nie dojdzie po stronie Wnioskodawcy do powstania przychodu opodatkowanego podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Jak wskazano powyżej, mienie wniesione jako wkład oraz nabyte przez Spółkę stanowi majątek spółki osobowej, a nie jej wspólników. Również ewentualne rozliczenie występującego wspólnika dokonuje się ze spółką, nie zaś z jej wspólnikami. Jednocześnie, w trakcie trwania spółki wspólnicy nie są właścicielami i nie mają praw do majątku Spółki. Co za tym idzie, dokonanie określonego rozliczenia ze wspólnikami występującymi ze Spółki nie wpływa na prawa majątkowe pozostającego w Spółce Wnioskodawcy. Nawet jeżeli na skutek zwrotu występującym wspólnikom jedynie wkładu (jego wartości) dojdzie do pozostawienia w Spółce określonego majątku, majątek ten nie stanie się z tego tytułu majątkiem Wnioskodawcy. Pozostanie on natomiast własnością Spółki, zaś jego przeniesienie na wspólników pozostałych w Spółce (w tym Wnioskodawcę) nastąpić może dopiero w przyszłości w momencie ich wystąpienia ze Spółki bądź jej likwidacji.

Powyższą argumentację wspiera analiza przepisów, jaka ? w zakresie opodatkowania wystąpienia wspólnika ze spółki osobowej ? została dokonana przez ustawodawcę od 1 stycznia 2011 r. W ramach tej nowelizacji ustawodawca jednoznacznie wskazał, że opodatkowaniu podlegają jedynie określone zdarzenia następujące w wyniku wystąpienia wspólnika ze spółki osobowej/likwidacji tej spółki. Jednocześnie, brak jest możliwości opodatkowania po stronie wspólnika tych okoliczności faktycznych, które nie powodują wzrostu wartości jego aktywów/zmniejszenia pasywów ? zdarzenia te muszą pozostać neutralne po stronie tego wspólnika. W przeciwnym wypadku może dojść do podwójnego opodatkowania tego samego dochodu po stronie wspólników pozostających w spółce osobowej.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca nie będzie ? jako wspólnik pozostający w spółce osobowej ? zobowiązany do rozpoznania przychodu z tytułu wystąpienia przez innych wspólników z tej Spółki, jeśli wystąpienie to nastąpi w taki sposób, że wspólnikom tym zostaną wypłacone środki w wysokości odpowiadającej jedynie wniesionym przez nich wkładom do Spółki. Operacja ta nie stanowi bowiem zdarzenia opodatkowanego na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i jest z punktu widzenia Wnioskodawcy neutralna podatkowo.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.