Czy po stronie Spółki powstały przychody z tytułu kapitalizacji odsetek od kwot wynagrodzenia i zwrotu (...)

UZASADNIENIE

W dniu 19 maja 2009 r. złożono ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie określenia momentu powstania przychodu z tytułu skapitalizowanych odsetek.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka zawarła z gminą umowę o utworzenie lokalnej sieci telewizji kablowej oraz umowę o utrzymywanie części przedsiębiorstwa w należytym stanie technicznym. Wnioskodawca poniósł koszty w postaci nakładów rzeczowo-osobowych na realizację umowy w kwocie 1 088 382 zł 08 gr oraz w kwocie 470 798 zł 54 gr.

Obie umowy zostały następnie rozwiązane wskutek oświadczenia o odstąpieniu. W wyniku rozwiązania pierwszej ze wskazanych umów Spółka zażądała od gminy zwrotu nakładów poczynionych przez nią na realizację pierwszej umowy, w tym odpowiedniej części wynagrodzenia na realizację tej umowy (zwrotu tego, co świadczyła ? art. 494 kodeksu cywilnego).

Wskutek braku zapłaty Wnioskodawca wytoczył powództwo o zapłatę objęte pozwem doręczonym gminie w dniu 21 listopada 1995 r.

W toku procesu Spółka w dniu 1 lipca 1998 r. dokonała kapitalizacji odsetek należnych od gminy w wysokości 1 127 623 zł 47 gr od kwoty nakładów oraz w wysokości 487 773 zł 08 gr od kwoty wynagrodzenia, a następnie ponownie w dniu 1 grudnia 2002 r. dokonała kapitalizacji odsetek należnych od gminy w wysokości 1 180 730 zł 55 gr od kwoty nakładów oraz w wysokości 510 745 zł 47 gr od kwoty wynagrodzenia.

Wyrokiem z dnia 21 grudnia 2007 r. Sąd Apelacyjny zasądził na rzecz Spółki:

1. z tytułu nakładów kwotę 1 088 382 zł 08 gr, oraz
2. z tytułu odsetek od tej kwoty:
1. 1 127 623 zł 47 gr od dnia 22 listopada 1995 r. do dnia 30 czerwca 1998 r., tj. do dnia pierwszej kapitalizacji odsetek,
2. 1 180 730 zł 55 gr od dnia 1 lipca 1998 r. do dnia 30 listopada 2002 r., tj. do dnia drugiej kapitalizacji odsetek,
3. z tytułu wynagrodzenia 470 798 zł 54 gr, oraz
4. z tytułu odsetek od tej kwoty:
1. 487 773 zł 08 gr od dnia 22 listopada 1995 r. do dnia 30 czerwca 1998 r., tj. do dnia pierwszej kapitalizacji odsetek,
2. 510 745 zł 47 gr od dnia 1 lipca 1998 r. do dnia 30 listopada 2002 r., tj. do dnia drugiej kapitalizacji odsetek.

W związku z powyższym Wnioskodawca zadał następujące pytania:

1. Czy po stronie Spółki powstały przychody z tytułu kapitalizacji odsetek od kwot wynagrodzenia i zwrotu nakładów należnych od gminy, a jeśli tak, to czy chwilą powstania przychodu był dzień kapitalizacji odsetek...
2. Czy w związku z wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 21 grudnia 2007 r., zasądzającym na rzecz Spółki kwotę 1 088 382 zł 08 gr tytułem nakładów, które uprzednio zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodu, powstał po stronie Spółki przychód, a jeśli tak, to w jakiej chwili i w jakiej wysokości...
3. Czy w związku z wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 21 grudnia 2007 r., zasądzającym na rzecz Spółki kwotę 470 798 zł 54 gr tytułem wynagrodzenia, powstał po stronie Spółki przychód, a jeśli tak, to w jakiej chwili i w jakiej wysokości...
4. Czy kwoty wynagrodzenia i zwrotu nakładów zasądzone wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 21 grudnia 2007 r. są należnościami związanymi z działalnością gospodarczą Spółki...

Przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej stanowi odpowiedź na pytanie nr 1. Zagadnienia zawarte w pytaniach drugim, trzecim i czwartym będą przedmiotem odrębnego rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy ? w części dotyczącej pytania pierwszego ? w związku z kapitalizacją odsetek należnych od gminy, po stronie Spółki powstał przychód w kwocie 1 615 396 zł 55 gr w dniu 1 lipca 1998 r. oraz przychód w kwocie 1 691 476 zł 02 gr w dniu 1 grudnia 2002 r. Kapitalizacja odsetek jest równoznaczna z ich faktyczną zapłatą, co jest zgodne zarówno z brzmieniem przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a także stanowiskiem prezentowanym przez organy podatkowe oraz sądy administracyjne.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Przepis art. 12 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, ze zm.) ? dalej: ustawa, regulujący kwestię przychodów, nie wymienia źródeł przychodu lecz określa zdarzenia, których wystąpienie powoduje powstanie obowiązku podatkowego.

Przychodami są w szczególności: otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe, a w zakresie przychodów związanych z działalnością gospodarczą także przychody należne, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont ? por. art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 3 ustawy.

Przychody należne to wszelkiego rodzaju przychody, co do których przysługuje podatnikowi uprawnienie do ich dochodzenia, czyli takie, które wynikają z konkretnego stosunku prawnego. ?Należność? wynika z treści stosunku prawnego, a odnosi się zarówno do możliwości dochodzenia konkretnego świadczenia oraz do powinności jego spełnienia. Oznacza to, że powstanie przychodów należnych związane jest z powstaniem wierzytelności. Ponieważ wierzytelność to termin wywodzący się z prawa cywilnego, to przychodami należnymi są przychody wymagalne w rozumieniu prawa cywilnego, tj. możliwe do prawnie skutecznego ich dochodzenia.

Ustawodawca nie wymaga, aby przychodem były tylko wymienione w art. 12 ustawy pożytki, które są wprost wynikiem realizacji celu działalności gospodarczej osoby prawnej. Wszelkie wpłaty pieniężne, o ile spełniają inne wymagania podane w rozdziale 2 ustawy, mogą być uznane za przychód osoby prawnej, zwłaszcza że listę pożytków ? stanowiącą katalog zamknięty ? które nie mogą być zaliczone do przychodów zawarto w ust. 4 cytowanego przepisu.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe (w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 1995 r. do dnia 31 grudnia 2008 r.).

Natomiast od dnia 1 stycznia 2009 r. przedmiotowy przepis art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy stanowi, iż przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Z kolei norma art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy wskazuje, iż do przychodów nie zalicza się pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, a także otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów).

Treść tego przepisu nie uległa zmianie od dnia 1 stycznia 1994 r.

W przypadku kapitalizacji odsetek naliczone odsetki podlegają kapitalizacji na koniec pewnego okresu powiększając tym samym kwotę zobowiązania głównego, od którego naliczane są odsetki w następnym okresie. Skapitalizowane odsetki są u wierzyciela przychodem w każdorazowej dacie ich kapitalizacji dokonanej zgodnie z warunkami umów zawieranych przez kontrahentów i drugostronnie u dłużnika w tej samej dacie kapitalizacji są kosztem uzyskania przychodów.

Kapitalizacja odsetek jest traktowana na równi z ich zapłatą, ponieważ wywiera ten sam skutek prawny ? zmniejsza kwotę odsetek do zapłaty.

Niemniej jednak, literalne brzmienie przepisu art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy wskazuje, iż dotyczy on wyłącznie skapitalizowanych odsetek od pożyczek (kredytów).

Natomiast w myśl art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy, do przychodów nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów).

Tym samym, odsetki od należności (czy to gospodarczych, czy innych) są przychodem z chwilą ich otrzymania, co koreluje bezpośrednio z zapisem art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy.

W kontekście powyższego, w sytuacji przedstawionej we wniosku momentem powstania przychodu z tytułu skapitalizowanych odsetek od wynagrodzenia i zwrotu nakładów jest dzień ich faktycznego otrzymania.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta, co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej, powoduje, iż interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.