Czy w związku z dobrowolnym lub przymusowym umorzeniem bez wynagrodzenia udziałów należących do (...)

UZASADNIENIE

W dniu 27 stycznia 2011 r. złożono ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie konsekwencji podatkowych dla udziałowca pozostającego w spółce wynikających z umorzenia własnych udziałów przez tę spółkę.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest spółką akcyjną z siedzibą w Polsce mającym nabyć udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, w której występują dodatkowo dwaj udziałowcy będący osobami fizycznymi. W najbliższym czasie, w tejże spółce z ograniczona odpowiedzialnością, planowane jest umorzenie udziałów należących do obydwu osób fizycznych. Umorzenie udziałów należących do osób fizycznych odbędzie się bez wynagrodzenia. Nieodpłatne umorzenie udziałów nastąpi za zgodą każdego z udziałowców (będących osobami fizycznymi), którego udziały będą umarzane. Udziały zostaną umorzone w trybie umorzenia dobrowolnego poprzez nabycie ich przez spółkę z o.o. celem umorzenia bądź poprzez umorzenie przymusowe. Umorzenie udziałów nastąpi z czystego zysku lub w drodze obniżenia kapitału zakładowego.

W związku z powyższym Wnioskodawca zadał następujące pytanie:

Czy w związku z dobrowolnym lub przymusowym umorzeniem bez wynagrodzenia udziałów należących do wspólników będących osobami fizycznymi, zarówno w przypadku umorzenia z czystego zysku, jak i umorzenia poprzez obniżenie kapitału zakładowego, dla wspólnika pozostającego w spółce z o.o. będącego spółką akcyjną powstaną jakiekolwiek skutki podatkowe, w szczególności czy po stronie Wnioskodawcy powstanie dochód/przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych...

Zdaniem Wnioskodawcy, umorzenie udziałów dokonane w trybie umorzenia dobrowolnego bądź przymusowego, dokonane wedle opisanego powyżej schematu nie pociąga za sobą dla spółki akcyjnej pozostającej w spółce z o.o. żadnych skutków podatkowych. Wnioskodawca, którego udziały nie będą umarzane, z tytułu przeprowadzonego umorzenia udziałów należących do pozostałych wspólników (osób fizycznych) nie osiągnie żadnego przychodu, a zatem nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób prawnych.

W momencie umorzenia udziałów należących do wspólników będących osobami fizycznymi, po stronie wspólnika pozostającego w spółce z o.o. nie powstanie dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zasadą jest, iż opodatkowaniu podlega jedynie faktycznie uzyskany dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. W wyniku nieodpłatnego umorzenia udziałów wspólników nie dojdzie do powstania faktycznego dochodu po stronie pozostałego wspólnika (spółki akcyjnej). Dochód ten powstanie dopiero w momencie otrzymania dywidendy albo w związku ze sprzedażą posiadanych udziałów.

Wnioskodawca wskazuje, iż w piśmie o sygn. PB4/BA-8214-34-15/02 Minister Finansów uznał, iż umorzenie udziałów bez obniżenia kapitału zakładowego nie powoduje powstania przychodu po stronie wspólników pozostających w spółce. W piśmie tym czytamy: ?Wobec braku wyraźnych zapisów w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie można przysporzenia ? powstałego w związku ze skupem przez spółkę akcyjną jej własnych akcji w celu ich umorzenia lub przez spółkę z o.o. jej własnych udziałów, u akcjonariuszy bądź odpowiednio u udziałowców pozostających w spółce ? uznać za dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, podlegający opodatkowaniu. W przypadku ?buy-backu? nie może być mowy o faktycznie uzyskanym dochodzie przez akcjonariuszy (udziałowców), których akcje (udziały) nie zostały umorzone. (?) Oceniając zaś skutki dla udziałowców, którzy pozostali w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością stwierdzić należy, że po ich stronie nie powstaje dochód do opodatkowania z tytułu umorzenia udziałów w tym celu skupionych ? zarówno w przypadku, gdy umorzenie tych udziałów jest dokonane w ciężar kapitału zakładowego, jak i bez obniżania kapitału zakładowego?.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Kwestie związane z umarzaniem udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością normuje art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, ze zm.). Zgodnie z treścią art. 199 § 1 tej ustawy udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki.

Za zgodą wspólnika umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia ? art. 199 § 3 Kodeksu.

Ustawodawca określił, iż umorzenie udziałów z czystego zysku nie wymaga obniżenia kapitału zakładowego (art. 199 § 5 Kodeksu). W razie zaś umorzenia wymagającego obniżenia kapitału zakładowego, stosownie do art. 199 § 7 Kodeksu, umorzenie następuje z chwilą obniżenia kapitału zakładowego (wówczas bezpośrednim skutkiem umorzenia jest zmniejszenie łącznej wartości nominalnej posiadanych przez wspólników udziałów).

Efektem umorzenia udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, powodującego unicestwienie prawa udziałowego przysługującego wspólnikowi, związanego z posiadaniem przez niego udziału, jest zakończenie bytu prawnego udziału skutkujące definitywnym unicestwieniem praw i obowiązków majątkowych oraz korporacyjnych przysługujących wspólnikowi z tytułu uczestnictwa w spółce.

W myśl art. 10 ust. 1 ustawy, dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 4a i 4b, jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału (akcji). Ustawodawca wskazał przy tym w pkt 1-8 tego przepisu przykładowe przysporzenia z ww. tytułu. Należy do nich m.in. dochód z umorzenia udziałów (art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy). Na mocy art. 10 ust. 1b ustawy przepisów ust. 1 pkt 1 nie stosuje się jednak w przypadku umorzenia udziałów (akcji) objętych za wkład niepieniężny w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części ? dochody związane z tą czynnością podlegają wówczas opodatkowaniu na zasadach ogólnych, określonych w art. 7 ust. 1 ustawy.

Jak wynika z powołanych unormowań, na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zasadą jest, iż opodatkowaniu podlega jedynie taki dochód (przychód) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, który został faktycznie uzyskany przez podatnika, t.j. rzeczywiście przez niego otrzymany, wypłacony mu, stanowiący jego realne przysporzenie majątkowe.

Oceniając w niniejsze sprawie wystąpienie skutków dla Wnioskodawcy (udziałowca), który pozostanie w spółce z o.o. stwierdzić należy, że po jego stronie nie powstaje dochód do opodatkowania z tytułu umorzenia udziałów, zarówno w przypadku, gdy umorzenie tych udziałów jest dokonane w ciężar kapitału zakładowego, jak i bez obniżania kapitału zakładowego. W przypadku opisanego zdarzenia przyszłego nie może być bowiem mowy ? jak stanowi przepis art. 10 ust. 1 ustawy ? o dochodzie (przychodzie) faktycznie uzyskanym z udziału w zyskach osób prawnych (przez udziałowca, którego udziały nie zostały umorzone).

Reasumując, umorzenie udziałów należących do innych udziałowców, na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych będzie dla wspólnika pozostającego w spółce z o.o. czynnością podatkowo neutralną.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.