Czy diety i zwrot kosztów wyjazdów wypłacane osobom będącym działaczami związków zawodowych są (...)

Czy diety i zwrot kosztów wyjazdów wypłacane osobom będącym działaczami związków zawodowych są kosztem uzyskania przychodów Spółki na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 28 października 2008 r. (data wpływu 3 listopada 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kwalifikacji prawnej wydatków ponoszonych na rzecz działaczy związków zawodowych - jest nieprawidłowe.


UZASADNIENIE


W dniu 3 listopada 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kwalifikacji prawnej wydatków ponoszonych na rzecz działaczy związków zawodowych, uzupełniony przez Spółkę w dniu 14 stycznia 2009 r.


W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.


Na wniosek związków zawodowych działających w organizacji, w ?Regulaminie pracy? Wnioskodawcy zawarto zapis stanowiący, że ?delegacja w sprawach związkowych powinna być traktowana według obowiązujących przepisów dotyczących wyjazdów służbowych?. W przypadku wyjazdu członka organizacji związkowej - członka związków zawodowych działających na terenie firmy - w celach związkowych poza siedzibę Spółki, Jednostka wystawia delegację i rozlicza ją według zasad dotyczących delegacji służbowych. Delegacje wystawiane są na pisemny wniosek organizacji związkowej.


W związku z powyższym zadano następujące pytania.


  1. Czy diety i zwrot kosztów osobom będącym działaczami związków zawodowych, podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...
  2. Czy diety i zwrot kosztów wyjazdów wypłacane osobom będącym działaczami związków zawodowych są kosztem uzyskania przychodów Spółki na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...


Niniejsza interpretacja indywidualna stanowi ocenę stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania drugiego. Wniosek Spółki w zakresie pytania pierwszego zostanie rozpatrzony odrębną interpretacją indywidualną.


Zdaniem Wnioskodawcy ? w zakresie pytania drugiego ? zgodnie z ustawą o związkach zawodowych pracodawca objęty działaniem organizacji związkowej ponosi koszty, w tym wynagrodzeń. Skoro zatem pracodawca jest obowiązany do ponoszenia kosztów, to powinny one stanowić jego koszty uzyskania przychodów.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.


Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

W oparciu o kryterium stopnia tego powiązania, ustawodawca wyróżnia przy tym koszty podatkowe bezpośrednio związane z przychodami, których poniesienie przekłada się wprost na uzyskanie konkretnych przychodów (możliwe jest ustalenie, w jakim okresie i w jakiej wysokości powstał związany z nimi przychód) oraz inne niż bezpośrednio związane z przychodami, których nie można w taki sposób przypisać do określonych przychodów, ale są racjonalnie uzasadnione jako prowadzące do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie).


Kosztami uzyskania przychodów będą zatem takie koszty, które spełniają łącznie następujące warunki:


  • zostały poniesione przez podatnika,
  • pozostają w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
  • ich poniesienie miało na celu uzyskanie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów,
  • nie zostały wyłączone z kategorii kosztów podatkowych mocą art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.


W przedstawionym stanie faktycznym, Wnioskodawca, w związku z wyjazdami działaczy związków zawodowych działających w jego firmie w celach związkowych poza siedzibę Spółki, wypłaca tym osobom diety oraz kwoty z tytułu zwrotu kosztów podróży.

Nie ma wątpliwości, że przedmiotowe koszty są ponoszone przez Wnioskodawcę i nie zostały ujęte w katalogu wyłączeń zawartym w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Dla oceny prawnej tych wydatków kluczowe znaczenie ma zatem kwestia ich związku z działalnością Spółki i jej przychodami.


Wbrew twierdzeniom Wnioskodawcy, pracodawca nie ma ustawowego obowiązku ponoszenia kosztów związanych z wyjazdami działaczy związków zawodowych w celach tej organizacji. Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (t. j. Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.) stanowi jedynie o obowiązku ponoszenia kosztów zatrudnienia tych osób w okresie pełnienia przez nie funkcji związkowych. Zgodnie z jej art. 341 ust. 1, pracodawcy objęci działaniem międzyzakładowej organizacji związkowej ponoszą koszty, w tym koszty wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne, związane z zatrudnianiem pracownika zwolnionego:


  1. z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie międzyzakładowej organizacji związkowej - na podstawie art. 31 ust. 1 w związku z art. 34 ust. 2,
  2. od pracy zawodowej z zachowaniem prawa do wynagrodzenia - na podstawie art. 31 ust. 3,

    odpowiednio do udziału liczby członków tej organizacji zatrudnionych u danego pracodawcy w łącznej liczbie członków tej organizacji zatrudnionych u wszystkich pracodawców objętych działaniem tej organizacji - w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy.


A zatem, wskazując we własnym stanowisku w niniejszej sprawie, że zgodnie z powołaną ustawą ?pracodawca objęty działaniem organizacji związkowej ponosi koszty, w tym wynagrodzeń?, Wnioskodawca pominął istotny fragment cytowanego powyżej przepisu, z którego wynika, że chodzi o koszty związane z zatrudnieniem osób, pełniących funkcje w związkach zawodowych, a nie koszty wykonywania przez nie zadań związkowych. Argument mający ? w opinii Spółki ? przemawiać za prawidłowością jej stanowiska, nie znajduje zatem oparcia w ustawie o związkach zawodowych.

Zwrotu kosztów wyjazdów działaczy związkowych i wypłacanych im diet nie można również uznać za wypłatę należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową, do której zobowiązuje pracodawcę art. 775 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.). Zgodnie bowiem z powołanym przepisem, należności te przysługują pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy. Podróż służbowa wiąże się zatem z wykonywaniem obowiązków pracowniczych, a nie związkowych.

Wobec powyższego, ponoszenie przedmiotowych wydatków nie jest obowiązkiem Wnioskodawcy, związanym z prowadzeniem przez niego działalności gospodarczej i zatrudnianiem pracowników, ale wynika z woli tego podmiotu.

W takiej sytuacji, ich kwalifikacja prawna zależy od kwestii istnienia związku przyczynowego pomiędzy ich ponoszeniem a przychodami Jednostki. Analizując to zagadnienie, należy podkreślić, że zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych, związek zawodowy jest dobrowolną i samorządną organizacją ludzi pracy, powołaną do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych. Stanowi on zatem odrębny od pracodawcy podmiot, mający określony status prawny, strukturę, sposób finansowania oraz cele działania. Wyjazdy działaczy związkowych są elementem funkcjonowania związku zawodowego i realizacji jego zadań ustawowych. Trudno znaleźć racjonalne uzasadnienie, w jaki sposób finansowanie tej sfery działalności organizacji związkowej miałoby wpływać na przychody Wnioskodawcy bądź służyć zachowaniu albo zabezpieczeniu ich źródła. Podróże członków organizacji związkowej nie służą bowiem uzyskiwaniu przysporzeń majątkowych przez Spółkę, ale celom związków zawodowych.

Podsumowując, w przedstawionym stanie faktycznym, ponoszenie wydatków w postaci wypłacanych działaczom związków zawodowych diet oraz zwrotu kosztów wyjazdów odbywanych w celach tej organizacji poza siedzibę pracodawcy, nie ma na celu osiągania przychodów, ani zachowania albo zabezpieczenia źródła ich uzyskiwania. W szczególności, nie stanowi ono realizacji obowiązków ustawowych, ciążących na Wnioskodawcy. A zatem, przedmiotowe wydatki nie spełniają przesłanek uznania je za koszty uzyskania przychodów, określonych w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.


Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej datowania.


Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70 - 561 Szczecin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).


Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika