Czy dochód z najmu pomieszczeń stanowiących część wspólną budynku mieszkalnego można traktować (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni przedstawione we wniosku z dnia 7 listopada 2008 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zwolnienia od podatku na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 dochodów uzyskiwanych z najmu pomieszczeń stanowiących część wspólną budynku mieszkalnego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 listopada 2008 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zwolnienia od podatku na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 dochodów uzyskiwanych z najmu pomieszczeń stanowiących część wspólną budynku mieszkalnego.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółdzielnia wynajmuje mieszkańcom, tj. członkom i osobom nie będącym członkami Spółdzielni, pomieszczenia w budynkach mieszkalnych (np. korytarze pod zabudowę, pomieszczenia zsypowe, wózkarnie), które są częścią wspólną budynku. Pomieszczenia te nie są pomieszczeniami przynależnymi do lokali mieszkalnych. Z osobą wynajmującą zawierana jest umowa najmu w formie pisemnej, w której określona jest wysokość czynszu. Dochód z tego tytułu Spółdzielnia zalicza do innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi i opodatkowuje podatkiem dochodowym od osób prawnych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy dochód z najmu pomieszczeń stanowiących część wspólną budynku mieszkalnego można traktować jako dochód z gospodarki zasobami mieszkaniowymi i zastosować zwolnienie z podatku dochodowego od osób prawnych na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...

Zdaniem Spółdzielni dochodu z najmu pomieszczeń, które znajdują się w części wspólnej budynku mieszkalnego nie można zaliczyć do gospodarki zasobami mieszkaniowymi i nie można zastosować w stosunku do niego zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych. W interpretacji ogólnej nr DD6/8213/11/KWW/07/MB7/82 Ministerstwa Finansów z dnia 5 marca 2008 roku jest zawarta definicja zasobów mieszkaniowych, przez które należy rozumieć między innymi:

? ? znajdujące się w budynku mieszkalnym lokale mieszkalne wraz przynależnymi do nich pomieszczeniami oraz wyposażenie techniczne, jak np.:

• dźwigi osobowe i towarowe,
• aparaty do wymiany ciepła,
• kotłownie i hydrofornie wbudowane,
• klatki schodowe,
• strychy, piwnice, komórki,
• balkony, loggie,
• garaże.?

W definicji tej, co prawda, są wymienione części wspólne budynku mieszkalnego, ale dochód powstały z tytułu najmu części wspólnych należy traktować jako pożytek z nieruchomości wspólnej w myśl art. 5 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Członkowie Spółdzielni i osoby niebędące członkami Spółdzielni, zgodnie z art. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiącej mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu. Biorąc pod uwagę zakres tych opłat oraz pokrywanych z nich kosztów należy uznać, ze członkowie Spółdzielni oraz osoby niebędące jej członkami pokrywają pełne koszty utrzymania nieruchomości, łącznie z kosztami utrzymania części wspólnych budynku niezależnie od tego, czy są jakiekolwiek dochody z najmu tych części. Dlatego też Spółdzielnia uznała, że pożytków z części wspólnej nieruchomości nie można zakwalifikować jako dochodu z gospodarki zasobami mieszkaniowymi.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t. j. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.) celem spółdzielni mieszkaniowej jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu.

Zgodnie z art. 1 ust. 2 i 3 ww. ustawy przedmiotem działalności spółdzielni jest:

• budowanie lub nabywanie budynków w określonych w ustawie celach, np: ustanawiania na rzecz członków spółdzielczych lokatorskich praw do znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych, ustanawiania na rzecz członków odrębnej własności znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu, a także ułamkowego udziału we współwłasności w garażach wielostanowiskowych,

• budowanie lub nabywanie domów jednorodzinnych w celu przeniesienia na rzecz członków własności tych domów,

• udzielanie pomocy członkom w budowie przez nich budynków mieszkalnych lub domów jednorodzinnych,

• budowanie lub nabywanie budynków w celu wynajmowania lub sprzedaży znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu.

• obowiązek zarządzania nieruchomościami stanowiącymi jej mienie lub nabyte na podstawie ustawy mienie jej członków.

Jak wynika z art. 4 cytowanej ustawy, członkowie spółdzielni, osoby niebędące członkami spółdzielni i inne osoby wymienione w tym przepisie, obowiązani są uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni oraz w zobowiązaniach spółdzielni z innych tytułów przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu.

Mając na uwadze powyższe uregulowania stwierdzić należy, że w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych określono zasady i cele działalności spółdzielni mieszkaniowych, a także prawa i obowiązki ich członków. Podkreślenia natomiast wymaga, że z przepisów tej ustawy nie da się wywieść zakresu pojęcia ?gospodarki zasobami mieszkaniowymi?.

Obowiązujący od 1 stycznia 2007 r. przepis art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r., Nr 54 poz. 654 ze zm.) stanowi, że wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi ? w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyjątkiem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

Stosownie do wyżej cytowanego przepisu (wprowadzonego przepisem art. 1 pkt 18 lit. a tiret czwarte ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ? Dz. U. Nr 217, poz. 1589), z dniem 1 stycznia 2007 roku ? zwolnione od podatku są wyłącznie te dochody spółdzielni mieszkaniowych, które zostały uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi i które zostały przeznaczone na utrzymanie tych zasobów.

Wobec tego opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają dochody uzyskane z:

• gospodarki zasobami mieszkaniowymi, które nie zostały przeznaczone na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych oraz
• innej działalności niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi, nawet wówczas, gdy zostaną przeznaczone na utrzymanie zasobów mieszkaniowych.

Powołana ustawa o podatku dochodowym również nie zawiera definicji: ?zasobów mieszkaniowych? oraz ?gospodarki zasobami mieszkaniowymi?. Zauważyć należy jednak, że w języku potocznym, pojęcie ?gospodarka? ? w kontekście omawianego przypadku oznacza dysponowanie i zarządzanie czymś. ?Zasób? zaś to m. in. pewna nagromadzona ilość czegoś. Natomiast pojęcie ?mieszkanie? jest równoznaczne w swojej treści z pomieszczeniem, w którym się mieszka (vide: Słownik Języka Polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, http://sjp.pwn.pl). Tak więc przymiotnik ?mieszkaniowy?, ?mieszkaniowych?, określa rzeczy związane z mieszkaniem.

W konsekwencji przez ?zasoby mieszkaniowe', o których mowa w wyżej wymienionym przepisie art. 17 ust. 1 pkt 44 powołanej ustawy, należy rozumieć:

1. znajdujące się w budynku mieszkalnym lokale mieszkalne wraz przynależnymi do nich pomieszczeniami oraz wyposażenie techniczne, jak np.:
   
   
   1. dźwigi osobowe i towarowe,
   2. aparaty do wymiany ciepła,
   3. kotłownie i hydrofornie wbudowane,
   4. klatki schodowe,
   5. strychy, piwnice, komórki,
   6. balkony, loggie,
   7. garaże,
   
   
2. pomieszczenia znajdujące się w budynku mieszkalnym lub poza nim, związane z administrowaniem i zapewnieniem bezawaryjnego funkcjonowania osiedlowych budynków mieszkalnych, tj.:
   
   
   1. budynki (pomieszczenia) administracji osiedlowej,
   2. kotłownie i hydrofornie wolno stojące,
   3. osiedlowe warsztaty (zakłady) konserwacyjno-remontowe,
   
   
3. urządzenia i uzbrojenie terenów, na których znajdują się budynki wyżej wymienione, jak:
   
   
   1. zbiorniki - doły gnilne, szamba, przydomowe oczyszczalnie ścieków,
   2. rurociągi i przewody sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, gazowej i ciepłowniczej,
   3. sieci elektroenergetyczne i telekomunikacyjne,
   4. budowle inżynieryjne (studnie itp.), stacje transformatorowe,
   5. budowle komunikacyjne, jak: drogi osiedlowe, ulice, chodniki,
   6. inne budowle i urządzenia związane z ukształtowaniem i zagospodarowaniem terenu, mające wpływ na prawidłowe funkcjonowanie osiedlowych budynków mieszkalnych, jak np. latarnie oświetleniowe, ogrodzenia, parkingi, trawniki, kontenery na śmieci.

Związane z wyżej wymienionymi budowlami (lokalami mieszkalnymi i pomieszczeniami), obiektami i urządzeniami przychody (np. opłaty, czynsze) oraz sfinansowane z nich koszty stanowią przychody i koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Stanowią one jednocześnie przychody i koszty podatkowe w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz art. 15 ust. 1, z uwzględnieniem art. 16 ust. 1 ustawy). Dochód powstały z tego tytułu, w myśl art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wolny będzie od podatku dochodowego, o ile przeznaczony zostanie na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

Ze zwolnienia nie będą natomiast korzystały dochody spółdzielni mieszkaniowych otrzymane z innych źródeł niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi, nawet jeśli zostaną przeznaczone na utrzymanie tych zasobów, nie spełniony bowiem będzie jeden z kumulatywnych warunków wskazanych w cytowanym art. 17 ust. 1 pkt 44 ww. ustawy.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Spółdzielnia uzyskuje dochody z najmu pomieszczeń stanowiących część wspólną budynku mieszkalnego (np. korytarze pod zabudowę, pomieszczenia zsypowe, wózkarnie) członkom i osobom nie będącym członkami Spółdzielni.

Stwierdzić należy zatem, iż dla zastosowania przedmiotowego zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 tej ustawy istotne znaczenie ma charakter wynajmowanych pomieszczeń. Co do zasady bowiem pomieszczenia te (części wspólne) stanowią zasoby mieszkaniowe bowiem służą mieszkańcom budynku mieszkalnego, najmującym lokale mieszkalne lub posiadającym do tych lokali prawa własnościowe i są niezbędne do prawidłowego ich funkcjonowania, ułatwiając im dostęp do budynku mieszkalnego, zapewniając sprawne jego funkcjonowanie oraz administrowanie. W przypadku najmu tych pomieszczeń jednak decydujące znaczenie dla zwolnienia z podatku dochodowego na podstawie ww. przepisu będzie miał sposób użytkowania tych pomieszczeń przez mieszańców Spółdzielni. Jeżeli pomieszczenia te wynajmowane są na potrzeby gospodarstwa domowego, a zatem służą zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych mieszkańców, to przychody z tytułu opłat za wynajem tych pomieszczeń uznać należy za przychody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Przychody te mają więc wpływ na wysokość dochodu osiągniętego z tej gospodarki, który zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 powołanej ustawy podlega zwolnieniu od podatku dochodowego, w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

Podkreślić także należy, że norma wynikająca z art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi formę ulg podatkowych, które naruszają zasadę równości i powszechności opodatkowania. Tym samym powinna być interpretowana w sposób niezwykle precyzyjny i ścisły. Niedopuszczalne jest stosowanie wykładni rozszerzającej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej datowania.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 ustawy ? Ordynacja podatkowa).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, ul. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.