Czy udzielanie lub uzyskanie poręczeń kredytów bez wynagrodzenia rodzi dla Spółki skutki w podatku (...)

UZASADNIENIE

W dniu 17 listopada 2008 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych między innymi w zakresie ustalenia skutków podatkowych w związku z uzyskaniem poręczenia kredytu bankowego.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka funkcjonuje w grupie kapitałowej. Prowadząc działalność gospodarczą podmioty będą realizować różnego rodzaju przedsięwzięcia, których źródłem finansowania będą kredyty bankowe. Banki wymagają zabezpieczenia udzielanych kredytów. W związku z powyższym, aby spełnić ten wymóg, spółki zamierzają udzielać sobie wzajemnie poręczeń i gwarancji. Podatnik może występować zarówno w roli udzielającego poręczenia, jak i otrzymującego poręczenie. Za udzielenie poręczeń spółki nie przewidują wypłaty wynagrodzenia.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy udzielanie lub uzyskanie poręczeń kredytów bez wynagrodzenia rodzi dla Spółki skutki w podatku dochodowym od osób prawnych...

Przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej stanowi odpowiedź w zakresie skutków podatkowych związanych z uzyskaniem poręczenia kredytu bez wynagrodzenia. Wniosek Spółki w zakresie skutków podatkowych dotyczących udzielania poręczenia kredytu bez wynagrodzenia zostanie rozpatrzony odrębną interpretacją indywidualną.

Zdaniem Spółki, w sytuacji gdy podatnik będzie podmiotem otrzymującym poręczenie nie uzyska przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Na poparcie prezentowanego stanowiska Spółka wskazuje wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 maja 2006 r., sygn. akt II FSK 313/06, w którym stwierdzono, iż pojęcie nieodpłatnego świadczenia użyte w art. 12 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym i obejmuje nie tylko świadczenie w znaczeniu cywilistycznym ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar majątkowy.

Podatnik wskazuje, iż instytucja poręczenia uregulowana w przepisach Kodeksu cywilnego jest formą zabezpieczenia kredytu bankowego i co należy podkreślić, nie wprowadza wymogu odpłatności. Spółka korzystając z poręczenia nie uzyska korzyści majątkowych kosztem podmiotu, który udzieli jej poręczenia. Biorąc powyższe pod uwagę Jednostka stoi na stanowisku, że uzyskanie poręczenia kredytu, nie spowoduje żadnych konsekwencji podatkowych na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Na potwierdzenie stanowiska zawartego we wniosku Spółka powołuje również interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 18 sierpnia 2008 r., znak ITPB3/423-400/08/PS oraz interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 05 sierpnia 2008 r., znak IP-PB3-423-679/08-2/MK.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2000 r., Nr 54, poz. 654 ze zm.), przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, jest w szczególności wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo nieodpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo nieodpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych, spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

Powstanie przychodu ze świadczeń nieodpłatnych należy zatem rozważyć zawsze wtedy, gdy podatnik podatku dochodowego od osób prawnych otrzymuje bez obowiązku świadczenia wzajemnego rzeczy lub prawa, bądź inne świadczenia lub też możliwość korzystania z rzeczy lub praw (w szczególności ze środków pieniężnych).

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie precyzuje, co należy rozumieć przez ?nieodpłatne świadczenie?, ograniczając się jedynie do wskazania, w art. 12 ust.

6 i 6a, sposobu i kryteriów ustalania wartości nieodpłatnych i częściowo odpłatnych świadczeń. Z tego właśnie względu pojęcie ?świadczenia? należy rozpatrywać z punktu widzenia zobowiązaniowego, tj. na tle art. 353 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r., Nr 16, poz. 93 ze zm.), zgodnie z którym zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu (art. 353 § 2).

Zatem w świetle art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, aby można było określone świadczenie zaliczyć do kategorii świadczeń nieodpłatnych stanowiących źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu, musi dojść do stosunku prawnego, w wyniku którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, drugi natomiast to świadczenie otrzymuje nieodpłatnie, zwiększając w ten sposób swoje przychody podatkowe. Dla celów podatkowych za nieodpłatne świadczenia należy przyjmować te wszystkie zdarzenia prawne lub gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie w majątku podatnika mające konkretny wymiar finansowy. Warunkiem uznania nieodpłatnego świadczenia za przychód ? co wynika z literalnego brzmienia art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ? jest jego otrzymanie przez podatnika. Aby mówić o otrzymaniu świadczenia przez świadczeniobiorcę, świadczeniodawca musi wyrazić pozytywną wolę tego świadczenia poprzez zobowiązanie się do jego spełnienia. Nie wystarczy samo zawarcie umowy o nieodpłatne świadczenie, lecz konieczne jest jej wykonanie.

Ponadto zgodnie z art. 12 ust. 6 pkt 4 powołanej ustawy wartość nieodpłatnych świadczeń ustala się na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

Z przedstawionego przez Spółkę zdarzenia przyszłego wynika, iż podatnik funkcjonuje w grupie kapitałowej, w której podmioty realizując różnego rodzaju przedsięwzięcia, korzystać będą z kredytów bankowych. Banki wymagają zabezpieczenia udzielanych kredytów, w związku z czym, spółki zamierzają udzielać sobie wzajemnie poręczeń i gwarancji, za które nie przewidują wynagrodzenia. Podatnik może występować zarówno w roli udzielającego poręczenia, jak i otrzymującego poręczenie. Usługa poręczenia to działania prawno ? ekonomiczne zmierzające do zagwarantowania kredytodawcy możliwości skutecznej windykacji należności od kredytobiorcy. Poręczenie jest umową, na mocy której poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela (banku) wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał. W przedmiotowej sprawie zabezpieczeniem będzie zobowiązanie się jednej ze spółek z grupy, poprzez wyrażenie jej pozytywnej woli spłaty zobowiązania, wynikającego z umowy o kredyt bankowy, na wypadek nie wywiązania się z tej umowy przez Spółkę.

Wskazać należy, iż przedmiotowe poręczenie, udzielone przez inną spółkę z grupy, stanowić będzie jedynie zabezpieczenie umowy kredytowej, poprzez zobowiązanie się przez ten podmiot do spłaty zobowiązania, wynikającego z umowy, na wypadek nie wywiązania się z niej przez Spółkę. W skutek nie pobrania wynagrodzenia za przedmiotowe poręczenie, w chwili zawierania umowy nie będzie rodzić ona więc po stronie poręczającego żadnych negatywnych skutków materialnych. Poręczyciel będzie zobowiązany do wykonania umowy dopiero, gdy dłużnik jej nie wykona. Zatem przyjąć należy, że w momencie poręczenia kredytu bankowego Wnioskodawca nie uzyska żadnych korzyści majątkowych kosztem poręczyciela. Stwierdzić należy więc, iż w opisanej sytuacji zastosowania nie znajdzie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a tym samym poręczenie za udzielony kredyt nie będzie nieodpłatnym świadczeniem dla Wnioskodawcy, ponieważ w momencie poręczenia podatnik nie uzyska żadnych korzyści majątkowych kosztem poręczyciela.

Reasumując, uzyskanie poręczenia kredytu bankowego bez wynagrodzenia nie będzie powodować żadnych skutków podatkowych w podatku dochodowym od osób prawnych, a w szczególności nie będzie skutkować powstaniem przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej datowania.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, ul. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Referencje

II FSK 313/06, wyrok zwykłego składu NSA

ITPB3/423-400/08/PS, interpretacja indywidualna