Czy Spółka jako następca prawny dwóch przejętych spółek prawa handlowego którym przysługiwały (...)

Czy Spółka jako następca prawny dwóch przejętych spółek prawa handlowego którym przysługiwały wierzytelności od kontrahenta z tytułu dostarczonych towarów i świadczonych usług, może w oparciu o art. 89a ustawy o VAT skorygować należny podatek VAT, skoro nieściągalność wierzytelności jest uprawdopodobniona (wierzytelności nie zostały uregulowane w ciągu 180 dni od upływu terminu płatności określonego na wystawionych fakturach) i odliczyć podatek VAT dotyczący tych należności, skoro spełnia lub spełni w przyszłości wszelkie warunki z art. 89a ustawy o VAT?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 7 października 2010 r. (data wpływu 18 października 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości dokonania na podstawie art. 89a korekty podatku należnego w odniesieniu do nieściągalnych wierzytelności przez następcę prawnego - jest prawidłowe.


UZASADNIENIE


W dniu 18 października 2010 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości dokonania na podstawie art. 89a korekty podatku należnego w odniesieniu do nieściągalnych wierzytelności przez następcę prawnego.


W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.


Spółka zamierza skorzystać z tzw. 'ulgi na złe długi', zgodnie z zapisem art. 89a ustawy o podatku od towarów i usług i skorygować podatek należny, który powstał w związku z dokonaniem dostawy towarów i świadczeniem usług na rzecz kontrahenta, który nie dokonał zapłaty za świadczone usługi i dostarczone towary, mimo doręczonych skutecznie wezwań do zapłaty. Spółka powstała z połączenia dwóch podmiotów (spółek prawa handlowego): 'H.' Sp. z o.o. i 'S.' Sp. z o.o. Łączące się podmioty zawiązały nową spółkę kapitałową, na którą przeszedł cały majątek łączących się spółek (zjednoczenie, fuzja), w dacie 18 lutego 2010 r. Faktury za dostarczone towary i świadczone usługi dotyczyły okresu sprzed połączenia i wystawione zostały odpowiednio przez 'H.' Sp. z o.o. i 'S.' Sp. z o.o., które to spółki odprowadziły z tego tytułu należny podatek VAT w terminach wynikających z deklaracji podatkowych.

Kwestię sukcesji praw i obowiązków łączących się spółek określa art. 494 Kodeksu spółek handlowych, stosownie do jego postanowień ? ? § 1. Spółka przejmująca albo spółka nowo zawiązana wstępuje z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki. § 2. Na spółkę przejmującą albo spółkę nowo zawiązaną przechodzą z dniem połączenia w szczególności zezwolenia, koncesje oraz ulgi, które zostały przyznane spółce przejmowanej albo którejkolwiek ze spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi stanowi inaczej?.

Dotychczas, mimo iż upłynęło znacznie więcej niż 180 dni od terminów płatności określonych na wystawionych fakturach, wierzytelności przysługujące Spółce jako sukcesorowi generalnemu łączących się spółek, nie zostały w żaden sposób uregulowane. Aktualnie toczą się postępowania sądowe o zapłatę z tytułu świadczonych usług na rzecz kontrahenta/dłużnika.

Stosownie do brzmienia art. 89a ustaw o podatku od towarów i usług podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, z zastrzeżeniem ust. 2-5. Korekta podatku dotyczy również kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności odpisanej jako nieściągalna lub której nieściągalność została uprawdopodobniona. Nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną w przypadku, gdy wierzytelność nie została uregulowana w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze. Spółka zapewnia, że spełnione są (lub zostaną spełnione w przyszłości) warunki określone w cytowanym przepisie, tj.:


  1. dostawa towaru lub świadczenie usług była dokonana na rzecz podatnika zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji;
  2. wierzytelności zostały uprzednio wykazane w deklaracji jako obrót opodatkowany i podatek należny;
  3. wierzyciel i dłużnik na dzień dokonania korekty, o której mowa w ust. 1, są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni;
  4. wierzytelności nie zostały zbyte;
  5. od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona;
  6. wierzyciel zawiadomi dłużnika (za potwierdzeniem odbioru) o zamiarze skorygowania podatku należnego ze względu na wystąpienie okoliczności, o których mowa w ust. 1, a dłużnik w ciągu 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia zapewne nie ureguluje należności w jakiejkolwiek formie;
  7. podatnik w ciągu 7 dni od dnia dokonania korekty podatku należnego zawiadomi dłużnika o tej czynności, a kopię zawiadomienia prześle do właściwego dla podatnika urzędu skarbowego;
  8. pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem nie istnieje związek, o którym mowa w art. 32 ust. 2-4 ustawy o VAT.


W związku z powyższym zadano następujące pytanie.


Czy w opisanej powyżej sytuacji Spółka jako następca prawny dwóch przejętych spółek prawa handlowego: tj. 'H.' Sp. z o.o. i 'S.' Sp. z o.o., którym przysługiwały wierzytelności od kontrahenta z tytułu dostarczonych towarów i świadczonych usług, może w oparciu o art. 89a ustawy o VAT skorygować należny podatek VAT, skoro nieściągalność wierzytelności jest uprawdopodobniona (wierzytelności nie zostały uregulowane w ciągu 180 dni od upływu terminu płatności określonego na wystawionych fakturach) i odliczyć podatek VAT dotyczący tych należności, skoro spełnia lub spełni w przyszłości wszelkie warunki z art. 89a ustawy o VAT...


Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z brzmieniem art. 494 Kodeksu spółek handlowych, Spółka jako podatnik będący sukcesorem generalnym dwóch łączących się spółek może skorzystać z ?ulgi na złe długi? z tytułu wystawionych przez nie faktur VAT i skorygować podatek należny, który powstał w związku z dokonaniem dostawy towarów i świadczenia usług na rzecz kontrahenta, który nie dokonał zapłaty za świadczone usługi i dostarczone towary, mimo wezwań do zapłaty i upływu więcej niż 180 dni od upływu terminów płatności wynikających z wystawionych faktur VAT.

Stosownie do postanowień art. 89a ustawy o VAT, Spółka po spełnieniu warunków określonych w przywołanym przepisie jest uprawniona do skorygowania podatku należnego w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona.

Jednocześnie wskazano, iż w Spółce nie jest prowadzone postępowanie podatkowe, kontrola podatkowa, ani nie toczy się żadne postępowanie przed sądem administracyjnym, które dotyczyłoby opisanego powyżej stanu faktycznego.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.


Kwestie dotyczące zasad łączenia się spółek kapitałowych regulują przepisy ustawy z dnia 15 września 2000 r. ? Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 492 § 1 pkt 1 powołanej ustawy, połączenie może być dokonane przez przeniesienie całego majątku spółki (przejmowanej) na inną spółkę (przejmującą) za udziały lub akcje, które spółka przejmująca wydaje wspólnikom spółki przejmowanej (łączenie się przez przejęcie).

Stosownie do zapisu art. 493 § 1 ustawy, spółka przejmowana albo spółki łączące się przez zawiązanie nowej spółki zostają rozwiązane, bez przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego, w dniu wykreślenia z rejestru. Z zapisu § 2 tego artykułu wynika, iż połączenie następuje z dniem wpisania połączenia do rejestru właściwego według siedziby, odpowiednio spółki przejmującej albo spółki nowo zawiązanej (dzień połączenia). Wpis ten wywołuje skutek wykreślenia spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki, z uwzględnieniem art. 507. Wykreślenie z rejestru spółki przejmowanej nie może nastąpić przed dniem zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej, jeżeli takie podwyższenie ma nastąpić, i przed dniem wpisania połączenia do rejestru właściwego według siedziby spółki przejmowanej.

Natomiast stosownie do treści art. 494 § 1 powołanej ustawy, spółka przejmująca albo spółka nowo zawiązana wstępuje z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej albo spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki.

Zagadnienie sukcesji podatkowej w polskim prawie podatkowym regulują m. in. przepisy zawarte w art. 93-93e ustawy z dnia z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.). W przepisach tych ustawodawca przedstawił katalog sytuacji, w których zachodzi sukcesja podatkowa, tj. sukcesja praw i obowiązków następców prawnych oraz podmiotów przekształcanych.


Zgodnie z art. 93 § 1 ww. ustawy osoba prawna zawiązana (powstała) w wyniku łączenia się:


  1. osób prawnych,
  2. osobowych spółek handlowych,
  3. osobowych i kapitałowych spółek handlowych


  • wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki każdej z łączących się osób lub spółek.


W myśl art. 93 § 2 Ordynacji podatkowej przepis § 1 stosuje się odpowiednio do osoby prawnej łączącej się przez przejęcie:


  1. innej osoby prawnej (osób prawnych),
  2. osobowej spółki handlowej (osobowych spółek handlowych).


Zgodnie natomiast z art. 93a § 1 ww. ustawy, osoba prawna zawiązana (powstała) w wyniku:


  1. przekształcenia innej osoby prawnej,
  2. przekształcenia spółki niemającej osobowości prawnej


  • wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki przekształcanej osoby lub spółki.


Zgodnie z § 2 powołanego artykułu, przepis art. 93a § 1 stosuje się odpowiednio do:


  1. osobowej spółki handlowej zawiązanej (powstałej) w wyniku przekształcenia:


    1. innej spółki niemającej osobowości prawnej,
    2. spółki kapitałowej;

  2. spółki niemającej osobowości prawnej, do której osoba fizyczna wniosła na pokrycie udziału wkład w postaci swojego przedsiębiorstwa.


Następstwo prawne polega na przejściu z jednego podmiotu na drugi określonych praw i obowiązków. W przypadku prawa podatkowego mamy do czynienia z pochodnym nabyciem praw, kiedy to następca prawny nabywa prawa i obowiązki przysługujące jego poprzednikowi prawnemu. Jest to nabycie translatywne, gdyż dotyczy praw poprzednio już istniejących. W prawie podatkowym z reguły ma miejsce następstwo prawne pod tytułem ogólnym (sukcesja uniwersalna), kiedy to mocą jednego zdarzenia prawnego dochodzi do nabycia całego lub części majątku, a nabywca wchodzi zarówno w prawa jak i w obowiązki swego poprzednika prawnego. Przedmiotem następstwa podatkowego są prawa i obowiązki wynikające z przepisów prawa podatkowego, przy czym zgodnie z art. 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej, rozumie się przez to prawa i obowiązki zawarte we wszelkich aktach normatywnych prawa podatkowego, a więc połączenie się dwóch spółek prawa handlowego w jedną powoduje sukcesję podatkową praw i obowiązków określonych w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) oraz jej przepisach wykonawczych.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, doszło do połączenia dwóch spółek prawa handlowego: 'H.' Sp. z o.o. i 'S.' Sp. z o.o., poprzez zawiązanie nowej spółki kapitałowej, na którą przeszedł cały majątek łączących się spółek (zjednoczenie, fuzja), w dacie 18 lutego 2010 r. Faktury za dostarczone towary i świadczone usługi dotyczyły okresu sprzed połączenia i wystawione zostały odpowiednio przez 'H.' Sp. z o.o. i 'S.' Sp. z o.o., które to spółki odprowadziły z tego tytułu należny podatek VAT w terminach wynikających z deklaracji podatkowych. Mimo, iż upłynęło znacznie więcej niż 180 dni od terminów płatności określonych na wystawionych fakturach, wierzytelności przysługujące Spółce jako sukcesorowi generalnemu łączących się spółek, nie zostały w żaden sposób uregulowane (toczą się postępowania sądowe o zapłatę z tytułu świadczonych usług na rzecz kontrahenta/dłużnika), zatem Spółka ta zamierza skorzystać z ?ulgi za złe długi?.

Zgodnie z art. 89a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U.Nr 54, poz. 535 ze zm.), podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, z zastrzeżeniem ust. 2-5. Korekta podatku dotyczy również kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności odpisanej jako nieściągalna lub której nieściągalność została uprawdopodobniona.

Nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną w przypadku, gdy wierzytelność nie została uregulowana w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze (art. 89a ust. 1a ustawy).


W myśl art. 89a ust. 2 ustawy, przepis ust. 1 stosuje się w przypadku gdy spełnione są następujące warunki:


  1. dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonana na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji;
  2. wierzytelności zostały uprzednio wykazane w deklaracji jako obrót opodatkowany i podatek należny;
  3. wierzyciel i dłużnik na dzień dokonania korekty, o której mowa w ust. 1, są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni;
  4. wierzytelności nie zostały zbyte;
  5. od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona;
  6. wierzyciel zawiadomił dłużnika o zamiarze skorygowania podatku należnego ze względu na wystąpienie okoliczności, o których mowa w ust. 1, a dłużnik w ciągu 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia nie uregulował należności w jakiejkolwiek formie.


W myśl ust. 3 wskazanego artykułu korekta podatku należnego może nastąpić w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym upłynął termin określony w ust. 2 pkt 6, nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym wierzyciel uzyskał potwierdzenie odbioru przez dłużnika zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2 pkt 6. Warunkiem dokonania korekty jest uzyskanie przez wierzyciela potwierdzenia odbioru przez dłużnika zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2 pkt 6.

Jednocześnie wskazać należy, iż zgodnie z art. 89a ust. 5 i 6 ww. ustawy podatnik obowiązany jest wraz z deklaracją podatkową, w której dokonuje korekty podatku należnego określonej w ust. 1, zawiadomić o korekcie właściwy dla podatnika urząd skarbowy wraz z podaniem kwot korekty podatku należnego, a także zawiadomić (w ciągu 7 dni ) dłużnika o tej czynności. Kopia zawiadomienia jest przesyłana do właściwego dla podatnika urzędu skarbowego.

W myśl ust. 7 ww. artykułu przepisów ust. 1-6 nie stosuje się, jeżeli pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem istnieje związek, o którym mowa w art. 32 ust. 2-4.

Mając powyższe na względzie, przyjąć należy, iż jeżeli wszelkie przesłanki do skorzystania z uprawnień wynikających z art. 89a ustawy o VAT są spełnione, podatnik może dokonać korekty podatku należnego w odniesieniu do wierzytelności nieściągalnych w terminie wynikającym z art. 89a ust. 3, poprzez korektę deklaracji za właściwy okres rozliczeniowy.

Reasumując, na skutek połączenia się dwóch spółek prawa handlowego, Spółka jako następca prawny przejęła wszelkie prawa i obowiązki przejmowanych spółek, w tym także w zakresie dokonywania korekty podatku należnego z tytułu nieściągalnych wierzytelności powstałych w okresie funkcjonowania w obrocie prawnym tych spółek. Zatem Spółka, o ile spełnieni warunki określone w art. 89a ustawy ? a zwłaszcza dotyczące daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność (nie upłynął okres 2 lat, licząc od końca roku, w którym została wystawiona) ? będzie miała prawo skorzystać z ulgi za złe długi.


Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).


Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika