Opodatkowanie czynności wykonywanych na rzecz właścicieli domów jednorodzinnych - osśb trzecich.

UZASADNIENIE

W dniu 17 grudnia 2009 r. został złożony wniosek uzupełniony w dniu 11 lutego 2010 r. oraz 15 marca 2010 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności wykonywanych na rzecz właścicieli domów jednorodzinnych.

W przedmiotowym wniosku oraz piśmie stanowiącym jego uzupełnienie, przedstawiono następujący stan faktyczny.

Budynki, których mieszkańcy obecnie tworzą Wspólnotę Mieszkaniową, wybudowane zostały w ramach jednej inwestycji przez developera, wraz z sąsiednimi domami. Na skutek podziału nieruchomości na której zrealizowana została budowa Osiedla, powstała odrębna nieruchomość zabudowana budynkiem wielorodzinnym (dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą) i nieruchomości zabudowane domami jednorodzinnymi w zabudowie szeregowej oraz nieruchomość drogowa (dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą). Na skutek tego podziału właściciele domów w zabudowie szeregowej nie są członkami Wspólnoty. Dojazd do domów jednorodzinnych w zabudowie szeregowej znajdujących się w obrębie Osiedla możliwy jest przez nieruchomość drogową. Właściciele domów jednorodzinnych są współwłaścicielami jedynie nieruchomości drogowej i ciągów komunikacyjnych. Nie są natomiast współwłaścicielami innych części wspólnych, z których korzystają i partycypują w kosztach utrzymania. Domy jednorodzinne podłączone są do wodociągu, kanalizacji oraz kotłowni znajdujących się na terenie należącym do członków Wspólnoty. Właściciele domów jednorodzinnych korzystają także z innych części wspólnych Osiedla. Z uwagi na okoliczność, iż domy jednorodzinne podłączone zostały przez inwestora budującego Osiedle do sieci znajdujących się w budynku wielorodzinnym stanowiącym obecnie Wspólnotę oraz nie istnieje inna możliwość techniczna zaopatrywania właścicieli domów jednorodzinnych m. in. w ciepła wodę i ogrzewanie Wspólnota Mieszkaniowa jak i właściciele domów jednorodzinnych postanowili zawrzeć porozumienie w celu uregulowania zasad korzystania z części wspólnych oraz infrastruktury osiedlowej, z której wynika, że właściciele domów jednorodzinnych są rozliczani na takich samych zasadach jak członkowie Wspólnoty Mieszkaniowej.

Przedmiotem porozumienia jest ustalenie zasad korzystania i partycypacji przez właścicieli domów w kosztach eksploatacji oraz utrzymania części wspólnych Osiedla oraz jego infrastruktury pozostającej we władaniu Wspólnoty. Właściciele domów jednorodzinnych za umożliwienie im korzystania z części wspólnych Osiedla oraz infrastruktury technicznej zobowiązani są do uiszczania zaliczek na poczet wydatków ponoszonych przez Wspólnotę do dziesiątego dnia każdego miesiąca oraz wpłacać ewentualną różnicę pomiędzy rzeczywistą sumą kosztów a pobranymi zaliczkami za dany okres rozliczeniowy, analogicznie jak członkowie Wspólnoty. Zaliczki na poczet ponoszonych wydatków są pobierane od właścicieli domów jednorodzinnych w związku z kosztami utrzymania:

1. przyłącza i sieci wodociągowej,
2. instalacji wodociągowej znajdującej się w granicach działki Wspólnoty,
3. przyłącza i sieci kanalizacyjnej,
4. instalacji kanalizacyjnej znajdującej się w granicach działki Wspólnoty,
5. instalacji ciepłej wody znajdującej się w granicach działki Wspólnoty,
6. urządzeń kotłowni,
7. terenów zielonych i placu zabaw dla dzieci,portierni,
8. systemu monitoringu z użyciem kamer,ochrony fizycznej Osiedla,
9. wiaty śmietnikowej,
10. nieruchomości drogowej i ciągów komunikacyjnych,
11. instalacji oświetleniowej zewnętrznej wraz z osprzętem,
12. ogrodzenia nieruchomości wraz z bramą wjazdową,
13. kosztami związanymi z wywozem odpadów stałych.

Członkowie Wspólnoty Mieszkaniowej nie ponoszą wobec właścicieli domów jednorodzinnych odpowiedzialności za jakość jakichkolwiek usług lub świadczeń, z jakich właściciele domów korzystają na podstawie porozumienia. Ze względu na koszty ponoszone przez Wspólnotę związane z powierzeniem zarządzania Osiedlem profesjonalnemu administratorowi, właściciele domów, podobnie jak członkowie Wspólnoty, zobowiązani są do ponoszenia kosztów z tym związanych. Członkowie Wspólnoty Mieszkaniowej, w imieniu których rozliczenia z właścicielami domów jednorodzinnych prowadzi Zarząd Wspólnoty oraz wybrany administrator, nie generują z tego tytułu dochodu, ponieważ nie jest doliczana marża.

Jak wskazano w uzupełnieniu do wniosku, stroną umów zawieranych z dostawcami mediów jest Wspólnota Mieszkaniowa. Dzieje się tak ze względów technicznych mających na celu uproszczenie rozliczeń. Zamiast szeregu umów zawieranych z poszczególnymi właścicielami nieruchomości występuje Wspólnota Mieszkaniowa. Ze względu na to, iż umowy te dotyczą nieruchomości wspólnej, de facto stroną umów są poszczególnymi właściciele lokali. Media, które są wykorzystywane przez poszczególnych członków Wspólnoty, a z których korzystają również właściciele domów jednorodzinnych to woda, ciepła woda oraz ciepła woda wykorzystywana do ogrzewania, a także odprowadzanie ścieków. Jak wskazuje Wnioskodawca, zakładając, że Wspólnota Mieszkaniowa działa odrębnie od jej członków celem zarządzania majątkiem Wspólnoty a nie poszczególnych jej członków, można przyjąć (co jednak w ocenie Wnioskodawcy nie ma w niniejszej sprawie miejsca), że działania Wspólnoty stanowią ?usługi w zakresie zarządzania nieruchomościami mieszkalnymi, świadczone na zlecenie? oznaczone wg PKWiU symbolem 70.32.11-00.00.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wspólnota Mieszkaniowa dostarczając właścicielom domów jednorodzinnych usługi, o których mowa w przedstawionym stanie faktycznym obowiązania będzie zarejestrować się jako podatnik podatku od towarów i usług, zakładając, iż obrót z tym związany spowoduje przekroczenie limitu, o jakim mowa w ustawie o podatku od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, Wspólnota nie ma obowiązku zarejestrowania się jako podatnik podatku od towarów i usług. W przedmiotowej sprawie nie można zaklasyfikować czynności Wspólnoty jako działalności gospodarczej czy świadczenia usług ze względu na to, że Wspólnota nie zarządza majątkiem Wspólnoty a jedynie prowadzi rozrachunki i czynności o charakterze technicznym za swoich członków w stosunku do nieruchomości wspólnej będącej współwłasnością w częściach ułamkowych właścicieli poszczególnych lokali. Są to czynności zwykłego zarządu nieruchomości wspólnej. Wpłacanie zaliczek i dokonywanie rozliczeń to czynności o charakterze technicznym nie zaś obrót. Powołując się na treść przepisów art. 5 ust. 1, art. 8 ust. 3 oraz 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług Wnioskodawca stwierdza, że czynność pokrycia przez członków Wspólnoty oraz właścicieli domów jednorodzinnych kosztów zarządu nieruchomością wspólną nie jest usługą w rozumieniu klasyfikacji statystycznych i nie stanowi tym samym obrotu w rozumieniu art. 29 ust. 1 przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Czynności zarządzania nieruchomością wykonywane są przez Zarząd Wspólnoty wyłącznie na jej rzecz i w jej imieniu, czyli dla zaspokojenia własnych potrzeb nie stanowią przedmiotu klasyfikacji statystycznej usług. Wspólnota, czyli jej członkowie nie dokonują dostawy w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług na rzecz samych siebie, poprzez zapłatę zaliczek z tytułu kosztów utrzymania własnych lokali i części wspólnych (opłaty za ciepłą wodę, dostawy energii, wywóz nieczystości). Czynność uiszczenia zaliczki za media przez członka Wspólnoty oraz zaliczenie jej na poczet należności z tytułu tych opłat przez Zarząd Wspólnoty nie jest dostawą usług, a jedynie prostą czynnością techniczną która ma służyć uproszczeniu obrotu gospodarczego i odciążeniu członków wspólnoty, gwarantując jednocześnie terminowość uiszczania opłat za media. Wnioskodawca zwraca uwagę, iż Wspólnota Mieszkaniowa nie jest koniecznym podmiotem, niezbędnym do zawierania umów z dostawcami mediów. Każdy z właścicieli nieruchomości tworzących wspólnotę mógłby zawrzeć i samodzielnie regulować swoje należności powstające wskutek zużywania mediów i eksploatacji urządzeń służących do ich dostarczania. Wspólnota nie występuje tu zatem jako pośrednik, lecz jest jedynie przedstawicielem podmiotów zrzeszonych we Wspólnocie i jej jedynym celem i zadaniem jest uproszczenie i ułatwienie korzystania z nieruchomości należących do jej członków. Nazywanie Wspólnoty pośrednikiem pomiędzy dostawcami mediów a członkami Wspólnoty jest tworzeniem sztucznych podziałów. Zgodnie z art. 21 ustawy o własności lokali, ?zarząd kieruje sprawami wspólnoty mieszkaniowej i reprezentuje ją na zewnątrz', a art. 6 tej ustawy stanowi o tym, iż ?ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości, tworzy wspólnotę mieszkaniową'.

W związku z tym uznać należy, że Zarząd w przedmiotowej sprawie jedynie reprezentuje (jest pełnomocnikiem) przy zawieraniu umowy i dokonywaniu rozliczeń pomiędzy Wspólnotą (składającą się z właścicieli lokali) a dostawcami mediów. W sytuacji będącej przedmiotem wnoszonego zapytania wystąpi obrót pomiędzy członkami Wspólnoty a właścicielami domów, nie zaś między Wspólnotą a właścicielami domów. Zaliczki są bowiem wpłacane Wspólnocie jedynie dla dokonania prostych czynności technicznych celem uproszczenia rozliczeń. Wzajemne rozliczenia dokonywane są zaś pomiędzy członkami Wspólnoty a właścicielami domów. Reasumując, w związku z tym, iż to poszczególni członkowie Wspólnoty a nie Wspólnota Mieszkaniowa są podmiotami obrotu występującego pomiędzy nimi a właścicielami domów, nie wystąpi obowiązek zarejestrowania Wspólnoty jako podatnika podatku od towarów i usług, nawet jeśli globalna suma obrotów występujących pomiędzy członkami Wspólnoty a właścicielami domów przekroczyłaby limit przewidziany ustawą o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności. Działalnością gospodarczą w rozumieniu ust. 2 tego artykułu, jest wszelka działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy, opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ? art. 7 ust. 1 ustawy. Natomiast przez świadczenie usług ? w myśl art. 8 ust. 1 ustawy - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Zatem na równi ze sprzedażą towarów i usług traktuje się ich odsprzedaż. W związku z powyższym podatnik, który nabywa usługi i następnie odsprzedaje je w stanie nieprzetworzonym traktowany jest tak, jakby sam wykonał świadczenie.

Uwzględniając powyższe regulacje prawne oraz przedstawiony stan faktyczny a szczególności to, iż stroną umów na dostawę mediów jest Wspólnota wskazać należy, iż następujące pomiędzy Wspólnotą Mieszkaniową a właścicielami domów jednorodzinnych (niebędących współwłaścicielami części wspólnych), rozliczenia finansowe, określone przez Wnioskodawcę jako ?partycypacja? przez właścicieli domów jednorodzinnych w kosztach eksploatacji i utrzymania ?części wspólnych? oraz infrastruktury technicznej, są równoznaczne z dostawą towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 cyt. ustawy bądź usług i podlegają opodatkowaniu zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Zatem wykonując opisane we wniosku czynności dla właścicieli domów jednorodzinnych, Wnioskodawca dokonuje czynności na rzecz osób trzecich, tj. nie wchodzących w skład Wspólnoty. Prowadzi więc działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych. Tym samym przedmiotową sprzedaż wlicza się do limitu, którego przekroczenie powoduje utratę zwolnienia podmiotowego.

Z tych też względów Wspólnota przed dniem utraty prawa do zwolnienia podmiotowego od podatku od towarów i usług obowiązana będzie spełnić dyspozycję z art. 96 ust. 5 pkt 2 ustawy i złożyć zgłoszenie rejestracyjne.

Zauważyć jednakże należy, iż następujące pomiędzy Wspólnotą Mieszkaniową a właścicielami domów jednorodzinnych rozliczenia finansowe stanowiące partycypację w kosztach eksploatacji i utrzymania drogi dojazdowej stanowiącej, zgodnie z twierdzeniem Wnioskodawcy, nieruchomość wspólną właścicieli domów jednorodzinnych i członków Wspólnoty Mieszkaniowej, nie są dostawą towaru ani świadczeniem usługi, a zatem nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jednocześnie wskazać należy, iż zaliczki wpłacane przez Członków Wspólnoty w celu pokrycia kosztów utrzymania poszczególnych lokali i części wspólnych stanowią jedynie partycypację w kosztach Wspólnoty Mieszkaniowej przez Jej członków, a zatem nie stanowią obrotu w rozumieniu art. 29 ustawy o podatku od towarów i usług.

Interpretacja ta dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.