Czy opisana umowa nieodpłatnej zamiany gruntów będzie podlegała opodatkowaniu, jeżeli jest dokonywana (...)

UZASADNIENIE

W dniu 20 lutego 2012 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania zamiany gruntu.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina wyznaczyła do zbycia w drodze zamiany prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej niezabudowanej, oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr 16-282/1, stanowiącej drogę. Zbycie nieruchomości nastąpi w formie bezprzetargowej w zamian za przeniesienie na rzecz Gminy przez X. Zakład Komunalny Spółka z o.o. prawa użytkowania wieczystego, stanowiącej własność Gminy nieruchomości niezabudowanej, składającej się z działek nr: 16-248/1 i 16-280/2, będących drogami.

Zamiana nieruchomości ma na celu wyłącznie regulację i poprawę funkcjonalności układu komunikacyjnego terenu po byłym wysypisku śmieci. W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego dla przedmiotowych działek zapis w planie brzmi: Tereny dróg wewnętrznych (KDW) - działka Nr 16-282/1. Tereny dróg dojazdowych w ciągu dróg gminnych (KDD) ? działki nr: 16-248/2 i 16-280/2. Ww. działki bezpośrednio sąsiadują z obszarem i komunikacyjnie obsługują teren, dla którego zapis w planie zagospodarowania przestrzennego brzmi: projektowane obszary zalesień - teren do rekultywacji po zamknięciu wysypiska odpadów. A zatem, przedmiotowych nieruchomości nie należy zaliczać do terenów budowlanych czy przeznaczonych pod budowę. Nie stanowią one infrastruktury związanej z budownictwem.

Działka 16-282/1 stała się własnością Gminy z mocy prawa w 1991 roku na podstawie decyzji komunalizacyjnej Wojewody.

Prawo użytkowania wieczystego działek: Nr 16-282/1 i Nr 16-280/2 zostało przeniesione na X. Zakład Komunalny Sp. z o. o na podstawie umowy przeniesienia prawa użytkowania wieczystego gruntu i własności budynków z dnia 9 kwietnia 2002 roku.

W uzupełnieniu wniosku wskazano, iż będąca przedmiotem zamiany działka 16-282/1 jest niezabudowana, nieogrodzona. Teren nieruchomości jest porośnięty trawą, wolny od urządzeń i instalacji technicznych. W kilku miejscach droga jest utwardzona destruktem asfaltowym i płytami betonowymi. Zgodnie z przeznaczeniem w ?m. p. z. p.? - jako teren pod drogi wewnętrzne, przedmiotowa działka w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane - stanowi budowlę.

Nieruchomość jako droga Skarbu Państwa stała się drogą gminną z dniem 30 sierpnia 1991 r. (data wydania decyzji komunalizacyjnej). Gmina nie ponosiła wydatków na jej ulepszenie. Gminie nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy opisana umowa nieodpłatnej zamiany gruntów będzie podlegała opodatkowaniu, jeżeli jest dokonywana między podatnikami VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, będący przedmiotem zamiany grunt spełnia warunki do zastosowania zwolnienia od podatku VAT, wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 9, niezależnie od charakteru podmiotów dokonujących zamiany.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie o art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 Nr 177, poz. 1054), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami ? w myśl art. 2 pkt 6 powołanej ustawy - są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Z treści art. 7 ust. 1 ww. ustawy wynika, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

Należy wskazać, iż przepis art. 7 ust. 1 ww. ustawy definiujący pojęcie ?dostawa towarów?, nie odwołuje się do cywilistycznych pojęć sprzedaży, czy też przeniesienia prawa własności, stąd też nie można utożsamiać dostawy towarów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług z przeniesieniem prawa własności na gruncie prawa cywilnego.

W celu przedstawienia właściwego rozumienia pojęcia ?przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel? należy zaznaczyć, iż dotyczy ono tego rodzaju czynności, które dają nabywcy prawo do postępowania z nią jak właściciel. Chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności, zatem zwrotu ?prawo do rozporządzania jak właściciel? nie można interpretować jako ?prawo własności?. Należy ponadto wskazać, iż czynności przejęcia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejęcie własności w sensie prawnym, bowiem ?dostawa towarów? nie ogranicza się wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy. W konsekwencji pojęcie ?dostawa towarów? oraz ekonomiczne aspekty transakcji, nie muszą wiązać się ze skutkami powstającymi na gruncie cywilistycznego prawa własności. Pozwala to na uznanie danej czynności za dostawę towarów, nawet w przypadkach nałożenia na nabywcę pewnych ograniczeń we władaniu towarem. Chwilą decydującą o przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z nabyciem towaru jest, co do zasady, wydanie towaru.

Wobec powyższego, uwzględniając szerokie, ekonomiczne, a nie cywilistyczne rozumienie pojęcia ?przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel?, ustawodawca uznał, iż przeniesienie prawa własności nieruchomości w zamian za prawo własności do innej nieruchomości stanowi dostawę towarów jako odpłatna dostawa towaru na terenie kraju, wymieniona w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy. W wyniku przeniesienia prawa własności nieruchomości w drodze czynności zamiany dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad tą nieruchomością na rzecz jej nabywcy (nowego właściciela), co sprawia, że może on rozporządzać nią jak właściciel.

Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jak stanowi art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług stawki obniżone lub zwolnienie od podatku.

W oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.

Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca zwolnił od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

1. dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
2. pomiędzy pierwszym zasiedleniem, a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

W art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług ustawodawca określił co należy rozumieć pod pojęciem pierwszego zasiedlenia. Zgodnie z tym przepisem, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

1. wybudowaniu lub
2. ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

1. w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
2. dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a lit. b), nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat, o czym stanowi art. 43 ust. 7a ustawy.

Z okoliczności sprawy wynika, że Gmina w drodze zamiany przeniesie prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej niezabudowanej, oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr 16-282/1, stanowiącej drogę. Zbycie nieruchomości nastąpi w zamian za przeniesienie na rzecz Gminy prawa użytkowania wieczystego, nieruchomości niezabudowanej, składającej się z działek nr: 16-248/1 i 16-280/2, będących drogami. Działka 16-282/1 jest niezabudowana, nieogrodzona ? teren nieruchomości jest porośnięty trawą, wolny od urządzeń i instalacji technicznych. W kilku miejscach droga jest utwardzona destruktem asfaltowym i płytami betonowymi i przedmiotowa działka w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane - stanowi budowlę. Gmina nie ponosiła wydatków na jej ulepszenie. Gminie nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Mając na uwadze powołane przepisy prawa w powiązaniu z przedstawionym we wniosku zdarzeniem przyszłym, stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie, o ile faktycznie ? jak wskazano ? przedmiotowa działka w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane ? jest zabudowana budowlą, brak jest podstaw, aby czynność zamiany tej działki (działka nr 16-282/1) korzystała ? po stronie Gminy ? ze zwolnienia od podatku w oparciu o wskazany przez Wnioskodawcę przepis art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług. Jednocześnie w takim przypadku opisana we wniosku czynność zamiany ww. działki, wyczerpując znamiona odpłatnej dostawy towaru, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, korzystać będzie ? po stronie Gminy ? ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy o podatku od towarów i usług, skoro ? jak wynika z treści wniosku ? Gminie nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w stosunku do tej drogi oraz Gmina nie ponosiła wydatków na jej ulepszenie.

Z powyższych względów prezentowane we wniosku stanowisko Wnioskodawcy uznano za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.