Opodatkowanie odpłatnego wolnostojących przystanków komunikacyjnych.

Opodatkowanie odpłatnego wolnostojących przystanków komunikacyjnych.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tj. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112 poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 4 kwietnia 2012 r. (data wpływu 6 kwietnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku czynności odpłatnego udostępniania przystanków komunikacyjnych przewoźnikom - jest nieprawidłowe.

Porady prawne


UZASADNIENIE


W dniu 6 kwietnia 2012 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności odpłatnego udostępniania przystanków komunikacyjnych przewoźnikom.



W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.


Gmina (Wnioskodawca) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT dla podatku od towarów i usług oraz składa deklarację VAT-7. Jako osoba prawna wykonuje swoją działalność na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2011 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.).

W dniu 1 marca 2011 r. weszła w życie ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym(Dz. U. z 2011 r. Nr 5, poz. 13), której zapisy w art. 16 dają możliwość pobierania przez gminę opłaty za korzystanie z przystanków komunikacyjnych, będących własnością lub w zarządzie gminy.

Rada Miasta, stosownie do art. 15 ust. 1 pkt 6 i ust. 2 cyt. ustawy, podjęła uchwałę określającą przystanki komunikacyjne oraz warunki i zasady korzystania z przystanków przez operatora i przewoźników wykonujących przewozy osób w krajowym transporcie drogowym (Uchwała Rady Miasta z dnia 27 czerwca 2011 r.). W tejże uchwale Rada Miasta wskazała na zawarcie przez operatora i przewoźników stosownych umów z gminą, określając jednocześnie ich zakres.

Natomiast w uchwale Rady Miasta z dnia 27 czerwca 2011 r., ustalono stawkę opłaty za korzystanie przez operatora i przewoźników z przystanków komunikacyjnych, których właścicielem lub zarządzającym jest Gmina w wysokości zł za jedno zatrzymanie środka transportu na każdym przystanku komunikacyjnym zgodnie z planowym rozkładem jazdy. Na podstawie ww. uregulowań Gmina zawarła umowy z przewoźnikami w sprawie korzystania z przystanków komunikacyjnych przy realizacji przewozów o charakterze użyteczności publicznej w ramach wykonywania przewozów regularnych osób w krajowym transporcie drogowym. Umowy zawierane są na okres ważności zezwolenia na wykonywanie regularnych przewozów osób w publicznym transporcie zbiorowym i obejmują: m.in. wykaz i ilość przystanków, z których przewoźnik będzie korzystał, sposób wyliczenia kosztów korzystania z przystanków, termin wnoszenia opłat.

Opłata odprowadzana jest na rachunek dochodów Gminy, gdyż zgodnie z art. 16 ust. 7 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, opłaty te stanowią dochód właściwej jednostki samorządu terytorialnego, z przeznaczeniem na utrzymanie przystanków komunikacyjnych oraz dworców, wiat przystankowych służących pasażerom w przypadku gdy organizatorem komunikacji jest gmina. Pobieranie opłat jest zadaniem własnym gminy w zakresie publicznego transportu zbiorowego.


W związku z powyższym zadano następujące pytanie.


Czy opłata za korzystanie z przystanków komunikacyjnych pobierana na podstawie uchwały Rady Miasta podjętej w oparciu o art. 16 ust. 4 ustawy o transporcie zbiorowym, podlega zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 73 poz. 392).


Zdaniem Wnioskodawcy, opłaty pobierane za udostępnienie przewoźnikom przystanków komunikacyjnych w oparciu o art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym spełniają warunek zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonywania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 73, poz. 392) Opłaty za korzystanie przez operatora i przewoźników z przystanków komunikacyjnych pobierane i odprowadzane są na rachunek dochodów Gminy i stanowią dochód publiczny, których obowiązek świadczenia wynika z odrębnych przepisów tj. ustawy o publicznym transporcie zbiorowym.

Realizując postanowienia zawarte w uchwałach Rady Miasta, gmina zawarła z operatorem i przewoźnikami stosowne umowy, które konkretyzują te postanowienia przy uwzględnieniu zezwoleń i rozkładów jazdy. Określają m.in. konkretne przystanki, z których operator lub przewoźnik zamierza korzystać, ilość zatrzymań, opłatę za jedno zatrzymanie określoną Uchwałą, termin wnoszenia opłat. Umowy te są jedynie instrumentem prawnym, który technicznie doprecyzowuje stosunki łączące przewoźnika i Gminę, wynikające z aktu prawa miejscowego. Dlatego też zdaniem wnioskodawcy opłaty za korzystanie z przystanków mają charakter publiczno-prawny, stanowiące dochód gminy, który przeznaczony jest na realizację zadań własnych określonych w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym.

Gmina udostępniając przystanki komunikacyjne do korzystania, wypełnia tym samym dyspozycję § 13 ust. 1 pkt. 12 ww. rozporządzenia Ministra Finansów i korzysta ze zwolnienia przedmiotowego w zakresie ww. czynności związanych z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami (w tym przypadku ustawy o publicznym transporcie zbiorowym).


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.


Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).


Zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:


  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.


Wobec powyższego należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:


  1. w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;
  2. świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).


Należy podkreślić, iż dane świadczenie podlega jako usługa opodatkowaniu wówczas, gdy ww.

warunki będą spełnione łącznie, bowiem aby czynność (dostawa towarów, czy usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi istnieć związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią wynagrodzenie za wykonaną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Od wspomnianej zasady ustawodawca przewidział jednak pewne wyjątki. I tak na podstawie art. 15 ust. 6 cyt. ustawy nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Przepis art. 41 ust. 1 ustawy stanowi, że stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146a pkt 1, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Zgodnie z § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 kwietnia 2011 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarowi usług (Dz. U. Nr 73, poz. 392 ze zm.), zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z kolei zgodnie z art. 13 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. z 2006 r. EU L nr 347 poz. 1 ze zm.), krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami. Jednakże w przypadku gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji. Z powyższego przepisu wynika, że w każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane zatem za podatników w związku z wykonywanymi czynnościami, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.

Gmina, w myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy lokalnego transportu zbiorowego (art. 7 ust. 1 pkt 4 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).


Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. Nr 5, poz. 13), organizatorem publicznego transportu zbiorowego, zwanym dalej ?organizatorem?, właściwym ze względu na obszar działania lub zasięgu przewozów jest gmina:


  1. na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w gminnych przewozach pasażerskich,
  2. której powierzono zadanie organizacji publicznego transportu zbiorowego na mocy porozumienia między gminami ? na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w gminnych przewozach pasażerskich, na obszarze gmin, które zawarły porozumienie.


Stosownie do treści art. 8 ww. ustawy, do zadań organizatora należy:


  1. planowanie rozwoju transportu;
  2. organizowanie publicznego transportu zbiorowego;
  3. zarządzanie publicznym transportem zbiorowym.


Na podstawie art. 15 ust. 1 pkt 6 tejże ustawy, organizowanie publicznego transportu zbiorowego polega w szczególności na określaniu przystanków komunikacyjnych i dworców, których właścicielem lub zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, udostępnionych dla operatorów i przewoźników oraz warunków i zasad korzystania z tych obiektów.

Określenie przystanków komunikacyjnych i dworców oraz warunków i zasad korzystania, o których mowa w ust. 1 pkt 6, następuje w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego (ust. 2 ww. artykułu).

W myśl art. 16 ust. 1 ww. ustawy, w transporcie drogowym za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców mogą być pobierane opłaty.

Za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem albo zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, mogą być pobierane opłaty. Stawka opłaty jest ustalana w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem niedyskryminujących zasad (ust. 4 ww. artykułu).


Stosownie do treści ust. 5 tegoż artykułu, stawka opłaty o której mowa w ust. 4, nie może być wyższa niż:


  1. 0,05 zł za jednio zatrzymanie środka transportu na przystanku komunikacyjnym;
  2. 1 zł za jedno zatrzymanie środka transportu na dworcu.


Na podstawie ust. 7 artykułu, opłaty, o których mowa w ust. 4, stanowią dochód właściwej jednostki samorządu terytorialnego, z przeznaczeniem na:


  1. utrzymanie przystanków komunikacyjnych oraz dworców, o których mowa w ust. 4, oraz
  2. realizację zadań określonych w art. 18 ? w przypadku gdy organizatorem jest gmina.


Z treści złożonego wniosku wynika, że na podstawie art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym Gmina zamierza pobierać od przewoźników opłaty za zatrzymanie na przystankach komunikacyjnych, których Gmina jest właścicielem lub zarządzającym.

Analiza treści wniosku oraz brzmienia powołanych przepisów wskazuje, że w opisanym przypadku wystąpi bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy działaniami Gminy (udostępnienie przystanków komunikacyjnych) a świadczeniem wzajemnym tj. zapłatą opłaty przez przewoźnika. W związku z tym działania Wnioskodawcy stanowić będą usługę w rozumieniu art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług. Tak więc otrzymana opłata będzie konsekwencją wykonania świadczenia. Odpowiednie zapisy ustawy o publicznym transporcie drogowym wyraźnie wskazują, że działania podejmowane w tym względzie przez organizatora takiego transportu (jednostkę samorządu terytorialnego) mają charakter działań właściwych dla stosunków cywilnoprawnych. Po pierwsze, opłata ta może, lecz nie musi być pobierana. Po drugie, przepisy dają możliwość zakreślenia przez właściwą jednostkę maksymalnej wartości tejże opłaty, akcentując przy tym konieczność przestrzegania niedyskryminujących zasad.

Ponadto, jak wynika z opisanego stanu faktycznego, Gmina zawarła umowy z przewoźnikami, dotyczące korzystania z przystanków komunikacyjnych.

Reasumując stwierdzić należy, że opłata pobierana przez Wnioskodawcę od przewoźników za zatrzymanie na przystanku komunikacyjnym będzie wynagrodzeniem za usługę polegającą na udostępnieniu tychże przystanków, przy czym działania podejmowane w tym względzie przez Gminę (udostępnianie przystanków) będą miały charakter działań z zakresu stosunków cywilnoprawnych. W związku z tym powyższa czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Pobierane przez Gminę opłaty za korzystanie z przystanków komunikacyjnych nie może korzystać ze zwolnienia wynikającego z § 13 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż jak wyżej wskazano, usługi te świadczone są w ramach stosunków cywilnoprawnych.

Zatem czynności polegające na udostępnieniu przewoźnikom przystanków komunikacyjnych, za które Gmina pobiera opłaty (w wysokości określonej uchwałą organu jednostki samorządu terytorialnego), podlegają opodatkowaniu 23% stawką podatku.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy uznać należy za nieprawidłowe.


Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).


Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika