Czy wykonywane czynności ramach umowy cash poolingu polegają VAT?

UZASADNIENIE

W dniu 11 kwietnia 2012 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania i rozliczenia czynności wykonywanych w ramach umowy cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka zamierza zawrzeć z bankiem, mającym siedzibę na terytorium RP, umowę na świadczenie usług, polegających na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową poprzez codzienne administrowanie środkami pieniężnymi i kredytami oraz umożliwieniu korzystania przez poszczególnych uczestników struktury ze wspólnej płynności finansowej (?usługa cash poolingu? lub ?struktura cash poolingu?). Z usługi cash poolingu korzystać będą także podmioty powiązane kapitałowo ze Spółką, mające siedzibę na terytorium RP (?podmioty powiązane?). W ramach usługi cash poolingu bank zawrze ze Spółką i podmiotami powiązanymi (zwanymi dalej łącznie ?uczestnikami?) Umowę prowadzenia rachunków w strukturze cash poolingu, której zasadniczym celem będzie zapewnienie efektywnego zarządzania środkami pieniężnymi i poprawa płynności finansowej uczestników.

Struktura cash poolingu oparta będzie o mechanizm prawny, zdefiniowany w prawie cywilnym jako subrogacja, czyli wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela poprzez spłacenie cudzego długu (art. 518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, Dz. U. z 1964 r. Nr 16 poz. 93 ze zm.).

Każdy z uczestników struktury cash poolingu posiadać będzie rachunek bankowy, który będzie uczestniczyć w realizacji operacji objętych umową. Bank, który będzie przeprowadzał operacje dzienne na rachunkach bankowych, przyzna uczestnikom dzienne limity zadłużenia, przy czym suma tych limitów nie będzie mogła przekroczyć łącznego limitu zadłużenia określonego dla wszystkich uczestników z uwzględnieniem sumy sald dodatnich występujących na rachunkach bankowych poszczególnych uczestników.

Uczestnicy wyznaczą spośród siebie agenta (podmiot inny niż Spółka), który będzie posiadał rachunek główny (jak wszyscy inni uczestnicy struktury) oraz rachunek pomocniczy. Rachunek główny agenta będzie służył do dokonywania codziennych rozliczeń między uczestnikami, przewidzianych w umowie. Będzie to polegało na obciążeniu rachunków głównych uczestników struktury posiadających nadwyżki finansowe i przekazanie ich na rachunek główny agenta. Następnie bank obciąży rachunek główny agenta kwotami niespłaconych przez uczestników struktury kredytów dziennych i przekaże je w odpowiedniej kwocie na właściwe konta uczestników posiadających debet na koniec dnia rozliczeniowego. Rozliczenia wyżej opisanych operacji będą się odbywały przez przeznaczone specjalnie do tego celu konto techniczne, którego właścicielem jest bank. Celem opisanych operacji na rachunkach głównych uczestników jest doprowadzenie ich salda na koniec dnia do wartości zero. W przypadku gdy na rachunku głównym agenta na koniec dnia powstawanie nadwyżka środków pieniężnych, bank automatycznie dokona przelewu całości kwoty na rachunek pomocniczy agenta. W przypadku gdy na rachunku głównym agenta na koniec dnia powstanie saldo ujemne, bank automatycznie dokona przelewu brakującej kwoty niezbędnej do doprowadzenia salda rachunku głównego do wartości zero z rachunku pomocniczego agenta. Podstawą prawną dokonywanych transferów środków pieniężnych będzie określona w art. 518 Kodeksu cywilnego subrogacja, polegająca na tym, że agent będzie wstępował w prawa banku z tytułu wierzytelności banku wobec uczestnika lub uczestnik będzie wstępował w prawa banku z tytułu wierzytelności banku wobec agenta.

Zgodnie z założeniami struktury cash poolingu, na początku każdego kolejnego dnia roboczego, bank wykona transfery odwrotne, których podstawą prawną będzie również wspomniana subrogacja. Transfery odwrotne dokonane przez bank odbędą się bez udziału rachunku technicznego banku.

Dodatkowo, w ramach świadczonej usługi, bank w cyklu miesięcznym dokonywać będzie alokowania odsetek należnych bądź obciążających poszczególnych uczestników naliczanych na bazie dziennej w zależności od znaku salda uczestnika na koniec każdego dnia roboczego w danym miesiącu. W efekcie uczestnicy, generujący ujemne saldo, obciążeni zostaną odsetkami na rzecz uczestników, generujących saldo dodatnie. Natomiast w przypadku, gdy wszyscy uczestnicy na koniec danego dnia posiadać będą saldo ujemne/dodatnie, odsetki zostaną przez bank naliczone w takim stosunku, w jakim pozostają ujemne/dodatnie salda poszczególnych uczestników w sumie sald ujemnych/dodatnich. Odsetki ustalone będą na poziomie rynkowym, generującym dla uczestników korzyści w odniesieniu do odsetek, które wystąpiłyby w przypadku samodzielnego zawarcia przez uczestnika dwustronnej umowy z bankiem.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy z tytułu uczestnictwa w opisanym wyżej mechanizmie świadczonej przez bank usługi cash poolingu, Spółka będzie podatnikiem podatku od towarów i usług?

Wnioskodawca, powołując się na treść art. 5, art. 17, art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług oraz biorąc pod uwagę opisaną powyżej strukturę cash poolingu, twierdzi, że w przedmiotowym stanie faktycznym sprzedawcą (usługodawcą) będzie bank, który wykonuje wszystkie czynności wchodzące w skład kompleksowej usługi finansowej, jaką jest usługa cash poolingu. Z tytułu świadczenia przedmiotowej usługi bank otrzymywać będzie wynagrodzenie. Zatem to bank będzie w tym przypadku podatnikiem podatku od towarów i usług. Natomiast czynności wykonywane przez Spółkę na podstawie umowy, umożliwiające bankowi dokonywanie odpowiednich transferów środków finansowych w ramach struktury cash poolingu, nie będą stanowić odrębnego świadczenia usług przez Spółkę, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową. Spółka nie będzie również dokonywać dostawy (w tym dostawy wewnątrzwspólnotowej) ani eksportu towarów, nie zajdzie zastosowania także żaden z przypadków wymienionych w art. 17 ustawy VAT.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż nie będzie (podobnie jak pozostali uczestnicy) podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu uczestnictwa w opisanym wyżej mechanizmie świadczonej przez bank usługi cash poolingu (jedynym podatnikiem będzie bank).

Wnioskodawca nadmienia, że identyczne stanowisko w analogicznych sprawach zajęli w wydawanych w imieniu Ministra Finansów indywidualnych interpretacjach prawa podatkowego Dyrektorzy Izb Skarbowych w: K (nr IBPP2/443-88/08/ICz z dnia 5 maja 2008 r.), P (nr ILPP1/443-159/07-3/IN z dnia 8 listopada 2007 r.) oraz W (nr IP-PP2-443-122/07-4/MS z dnia 8 listopada 2007 r. oraz nr IPPP1/443-1463/08-4/GD z dnia 24 października 2008 r.).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?), natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Spółka zamierza zawrzeć z bankiem mającym siedzibę na terytorium RP umowę na świadczenie usług, polegających na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową poprzez codzienne administrowanie środkami pieniężnymi i kredytami oraz umożliwieniu korzystania przez poszczególnych uczestników struktury ze wspólnej płynności finansowej. Z usługi tej korzystać będą także podmioty powiązane kapitałowo ze Spółką, mające siedzibę na terytorium RP (?podmioty powiązane?). W ramach usługi cash poolingu bank zawrze ze Spółką i podmiotami powiązanymi umowę prowadzenia rachunków w strukturze cash poolingu, której zasadniczym celem będzie zapewnienie efektywnego zarządzania środkami pieniężnymi i poprawa płynności finansowej uczestników. Każdy z uczestników struktury cash poolingu posiadać będzie rachunek bankowy, który będzie uczestniczyć w realizacji operacji objętych umową.

Bank, który będzie przeprowadzał operacje dzienne na rachunkach bankowych, przyzna uczestnikom dzienne limity zadłużenia, przy czym suma tych limitów nie będzie mogła przekroczyć łącznego limitu zadłużenia określonego dla wszystkich uczestników z uwzględnieniem sumy sald dodatnich występujących na rachunkach bankowych poszczególnych uczestników. Uczestnicy wyznaczą spośród siebie agenta (podmiot inny niż Spółka), który będzie posiadał rachunek główny (jak wszyscy inni uczestnicy struktury) oraz rachunek pomocniczy. Rachunek główny agenta będzie służył do dokonywania codziennych rozliczeń między uczestnikami, przewidzianych w umowie. Będzie to polegało na obciążeniu rachunków głównych uczestników struktury posiadających nadwyżki finansowe i przekazanie ich na rachunek główny agenta. Następnie bank obciąży rachunek główny agenta kwotami niespłaconych przez uczestników struktury kredytów dziennych i przekaże je w odpowiedniej kwocie na właściwe konta uczestników posiadających debet na koniec dnia rozliczeniowego. Rozliczenia wyżej opisanych operacji będą się odbywały przez przeznaczone specjalnie do tego celu konto techniczne, którego właścicielem jest bank.

Biorąc pod uwagę cechy charakterystyczne umowy cash-poolingu oraz to, iż - jak wskazała Spółka - jako uczestnik korzysta z usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową świadczonej przez bank i jednocześnie nie zajdzie zastosowania żaden z przypadków wymienionych w art. 17 ustawy o VAT ? stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie w roli świadczącego usługę będzie występował bank, który wykonuje wszystkie czynności wchodzące w skład kompleksowej usługi bankowej, jaką jest cash pooling. Zatem świadczona przez bank ww. usługa podlega opodatkowaniu zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług w powiązaniu z art. 8 ust. 1 tej ustawy.

Natomiast czynności wykonywane przez Spółkę na podstawie stosownej umowy, umożliwiające dokonywanie odpowiednich transferów środków finansowych w ramach struktury cash poolingu, nie stanowią odrębnego świadczenia przez Spółkę usług w rozumieniu art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową.

W związku z powyższym, czynności dokonywane przez Spółkę nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i Spółka nie działa w tym przypadku jako podatnik VAT.

Zauważyć należy również, iż zgodnie z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Wniosek o interpretację indywidualną może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych (art. 14b § 2 ustawa - Ordynacja podatkowa). A zatem wniosek o wydanie interpretacji może być złożony tylko w indywidualnej sprawie zainteresowanego. Z tych też względów - z uwagi na indywidualny charakter interpretacji przepisów prawa podatkowego - zaznacza się, iż niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy jedynie Wnioskodawcy, nie zaś banku świadczącego przedmiotową usługę oraz pozostałych uczestników struktury cash poolingu. Uwzględniając powyższe wskazać należy, iż interpretacja nie wywołuje skutków podatkowoprawnych wobec tych podmiotów (świadczący usługę, tj. bank oraz pozostałych uczestników struktury), którzy chcąc uzyskać interpretację indywidualną powinni wystąpić z odrębnymi wnioskami o jej udzielenie. W konsekwencji regulacje zawarte w art. 14k-14n ustawy Ordynacja podatkowa nie będą miały zastosowanie dla tych podmiotów.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w G po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.