Czy z tytułu uczestnictwa w opisanym wyżej mechanizmie świadczonej przez bank usługi cash poolingu, (...)

UZASADNIENIE

W dniu 27 kwietnia 2012 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie statusu podatnika podatku od towarów i usług w związku z czynnościami wykonywanymi w ramach usługi cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka zamierza zawrzeć z bankiem, mającym siedzibę na terytorium RP, umowę na świadczenie usług, polegających na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową poprzez codzienne administrowanie środkami pieniężnymi i kredytami oraz umożliwieniu korzystania przez poszczególnych uczestników struktury ze wspólnej płynności finansowej (usługa cash poolingu lub struktura cash poolingu). Z usługi cash poolingu korzystać będą także podmioty z Grupy Kapitałowej Spółki akcyjnej, mające siedzibę na terytorium RP (podmioty powiązane). W ramach usługi cash poolingu bank zawrze ze Spółką i podmiotami powiązanymi (zwanymi dalej łącznie ?uczestnikami?) umowę prowadzenia rachunków w strukturze cash poolingu (umowa), której zasadniczym celem będzie zapewnienie efektywnego zarządzania środkami pieniężnymi i poprawa płynności finansowej uczestników. Struktura cash poolingu oparta będzie o mechanizm prawny, zdefiniowany w prawie cywilnym jako subrogacja, czyli wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela poprzez spłacenie cudzego długu (art. 518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, Dz. U. z 1964 r. Nr 16 poz. 93 ze zm.).

Każdy z uczestników struktury cash poolingu posiadać będzie rachunek bankowy, który będzie uczestniczyć w realizacji operacji objętych umową. Bank, który będzie przeprowadzał operacje dzienne na rachunkach bankowych, przyzna uczestnikom dzienne limity zadłużenia, przy czym suma tych limitów nie będzie mogła przekroczyć łącznego limitu zadłużenia określonego dla wszystkich uczestników z uwzględnieniem sumy sald dodatnich występujących na rachunkach bankowych poszczególnych uczestników.

Uczestnicy wyznaczą spośród siebie agenta (podmiot inny niż Spółka), który będzie posiadał rachunek główny (jak wszyscy inni uczestnicy struktury) oraz rachunek pomocniczy. Rachunek główny agenta będzie służył do dokonywania codziennych rozliczeń między uczestnikami przewidzianych w umowie. Będzie to polegało na obciążeniu rachunków głównych uczestników struktury posiadających nadwyżki finansowe i przekazanie ich na rachunek główny agenta. Następnie bank obciąży rachunek główny agenta kwotami niespłaconych przez uczestników struktury kredytów dziennych i przekaże je w odpowiedniej kwocie na właściwe konta uczestników posiadających debet na koniec dnia rozliczeniowego. Rozliczenia wyżej opisanych operacji będą się odbywały przez przeznaczone specjalnie do tego celu konto techniczne, którego właścicielem jest bank. Celem opisanych operacji na rachunkach głównych uczestników jest doprowadzenie ich salda na koniec dnia do wartości zero. W przypadku gdy na rachunku głównym agenta na koniec dnia powstawanie nadwyżka środków pieniężnych, bank automatycznie dokona przelewu całości kwoty na rachunek pomocniczy agenta. W przypadku, gdy na rachunku głównym agenta na koniec dnia powstanie saldo ujemne, bank automatycznie dokona przelewu brakującej kwoty niezbędnej do doprowadzenia salda rachunku głównego do wartości zero z rachunku pomocniczego agenta. Podstawą prawną dokonywanych transferów środków pieniężnych będzie określona w art. 518 Kodeksu cywilnego subrogacja, polegająca na tym, że agent będzie wstępował w prawa banku z tytułu wierzytelności banku wobec uczestnika lub uczestnik będzie wstępował w prawa banku z tytułu wierzytelności banku wobec agenta.

Zgodnie z założeniami struktury cash poolingu, na początku każdego kolejnego dnia roboczego, bank wykona transfery odwrotne, których podstawą prawną będzie również wspomniana subrogacja. Transfery odwrotne dokonane przez bank odbędą się bez udziału rachunku technicznego banku.

Dodatkowo, w ramach świadczonej usługi, bank w cyklu miesięcznym dokonywać będzie alokowania odsetek należnych bądź obciążających poszczególnych uczestników naliczanych na bazie dziennej w zależności od znaku salda uczestnika na koniec każdego dnia roboczego w danym miesiącu. W efekcie uczestnicy, generujący ujemne saldo obciążeni zostaną odsetkami na rzecz uczestników, generujących saldo dodatnie. Natomiast w przypadku, gdy wszyscy uczestnicy na koniec danego dnia posiadać będą saldo ujemne/dodatnie, odsetki zostaną przez bank naliczone w takim stosunku, w jakim pozostają ujemne/dodatnie salda poszczególnych uczestników w sumie sald ujemnych/dodatnich. Odsetki ustalone będą na poziomie rynkowym, generującym dla uczestników korzyści w odniesieniu do odsetek, które wystąpiłyby w przypadku samodzielnego zawarcia przez uczestnika dwustronnej umowy z bankiem. Z tytułu świadczenia usług cash poolingu, bankowi przysługiwać będzie wynagrodzenie m.in. w formie opłaty miesięcznej, należnej od każdego z uczestników.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy z tytułu uczestnictwa w opisanym wyżej mechanizmie świadczonej przez bank usługi cash poolingu, Spółka będzie podatnikiem podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, powołującego art. 29 ust. 1, art. 17 oraz art. 5 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o VAT, biorąc pod uwagę opisaną strukturę cash poolingu, w przedmiotowym stanie faktycznym sprzedawcą (usługodawcą) będzie bank, który wykonuje wszystkie czynności wchodzące w skład kompleksowej usługi finansowej, jaką jest usługa cash poolingu. Z tytułu świadczenia przedmiotowej usługi bank otrzymywać będzie wynagrodzenie. Zatem to bank będzie w tym przypadku podatnikiem podatku od towarów i usług. Natomiast czynności wykonywane przez Spółkę na podstawie Umowy, umożliwiające bankowi dokonywanie odpowiednich transferów środków finansowych w ramach struktury cash poolingu, nie będą stanowić odrębnego świadczenia usług przez Spółkę, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową. Spółka nie będzie również dokonywać dostawy (w tym dostawy wewnątrzwspólnotowej) ani eksportu towarów, nie zajdzie zastosowania także żaden z przypadków wymienionych w art. 17 ustawy o VAT. Biorąc powyższe pod uwagę Spółka stoi na stanowisku, iż nie będzie (podobnie jak pozostali Uczestnicy) podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu uczestnictwa w opisanym wyżej mechanizmie świadczonej przez bank usługi cash poolingu (jedynym podatnikiem będzie bank).

Spółka zauważa, że identyczne stanowisko w analogicznych sprawach zostało wyrażone w indywidualnych interpretacjach z dnia 5 maja 2008 r. znak IBPP2/443-88/08/ICz.), z dnia 8 listopada 2007 r. znak ILPP1/443-159/07-3/IN, z dnia 8 listopada 2007 r. znak IP-PP2-443-122/07-4/MS oraz z dnia 24 października 2008 r. znak IPPP1/443-1463/08-4/GD.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. z 2011 r. Dz. U. Nr 177, poz. 1054), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez świadczenie usług ? w myśl art. 8 ust. 1 powołanej ustawy ? rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (?).

Stosownie do art. 15 ust. 1 cyt. ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - zgodnie z ust.

2 powołanego artykułu ? obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W myśl art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Spółka zamierza przystąpić do oferowanego przez bank (mający siedzibę na terytorium Polski) systemu zarządzania płynnością finansową, w którym będą uczestniczyć także inne spółki powiązane, w ramach którego zostanie zawarta umowa prowadzenia rachunków w strukturze cash poolingu, której celem będzie zapewnienie efektywnego zarządzania środkami pieniężnymi i poprawa płynności finansowej uczestników. Bank, który będzie przeprowadzał operacje dzienne na rachunkach bankowych, przyzna uczestnikom dzienne limity zadłużenia, przy czym suma tych limitów nie będzie mogła przekroczyć łącznego limitu zadłużenia określonego dla wszystkich uczestników z uwzględnieniem sumy sald dodatnich występujących na rachunkach bankowych poszczególnych uczestników. Uczestnicy wyznaczą spośród siebie agenta (podmiot inny niż Spółka), który będzie posiadał rachunek główny (jak wszyscy inni uczestnicy struktury) oraz rachunek pomocniczy. Rachunek główny agenta będzie służył do dokonywania codziennych rozliczeń między uczestnikami przewidzianych w umowie. Podstawą prawną dokonywanych transferów środków pieniężnych będzie określona w art. 518 Kodeksu cywilnego subrogacja.

Zgodnie z założeniami struktury cash poolingu, na początku każdego kolejnego dnia roboczego, bank wykona transfery odwrotne, których podstawą prawną będzie również wspomniana subrogacja. Transfery odwrotne dokonane przez bank odbędą się bez udziału rachunku technicznego banku.

Dodatkowo, w ramach świadczonej usługi bank w cyklu miesięcznym dokonywać będzie alokowania odsetek należnych bądź obciążających poszczególnych uczestników naliczanych na bazie dziennej w zależności od znaku salda uczestnika na koniec każdego dnia roboczego w danym miesiącu.

Z tytułu świadczenia usług cash poolingu, bankowi przysługiwać będzie wynagrodzenie m.in. w formie opłaty miesięcznej, należnej od każdego z uczestników.

Biorąc pod uwagę cechy charakterystyczne umowy cash poolingu oraz to, iż - jak wskazała Spółka - jako uczestnik korzystać będzie z usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową świadczonej przez bank stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie w roli świadczącego usługę będzie występował bank, który wykonywał będzie wszystkie czynności wchodzące w skład kompleksowej usługi bankowej, jaką jest cash pooling. Natomiast czynności wykonywane przez Spółkę na podstawie stosownej umowy, umożliwiające bankowi dokonywanie odpowiednich transferów środków finansowych w ramach struktury cash poolingu, nie stanowią odrębnego świadczenia przez Spółkę usług w rozumieniu art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową.

Mając na powyższe względzie, stwierdzić należy, że w odniesieniu do opisanej we wniosku usługi cash poolingu, Spółka nie będzie uznana za podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług z tytułu uczestnictwa w opisanej strukturze cash poolingu.

Końcowo zauważyć należy, iż zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Wniosek o interpretację indywidualną może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych (art. 14b § 2 ustawa - Ordynacja podatkowa). A zatem wniosek o wydanie interpretacji może być złożony tylko w indywidualnej sprawie zainteresowanego, nie zaś grupy osób. Z tych też względów - z uwagi na indywidualny charakter interpretacji przepisów prawa podatkowego - zaznacza się, iż niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy jedynie Spółki, nie zaś banku czy pozostałych uczestników transakcji cash poolingu. Uwzględniając powyższe wskazać zatem należy, iż interpretacja nie wywołuje skutków prawnych dla banku i pozostałych uczestników, którzy chcąc uzyskać interpretację indywidualną powinni wystąpić z odrębnymi wnioskami o jej udzielenie. W konsekwencji regulacje zawarte w art. 14k-14n ustawy Ordynacja podatkowa nie będą miały zastosowania dla tych podmiotów.

Jednocześnie wskazać należy, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie statusu Spółki jako podatnika podatku od towarów i usług w związku z czynnościami wykonywanymi w ramach cash poolingu. W zakresie natomiast podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.