Brak opodatkowania sprzedaży udziałów w spółce jawnej.

12.9.2014

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko ? przedstawione we wniosku z dnia 31 maja 2014 r. (data wpływu 3 czerwca 2014 r.) uzupełnionym w dniu 9 września 2014 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania sprzedaży udziałów w spółce jawnej ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 czerwca 2014 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony w dniu 9 września 2014 r., o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży udziałów w spółce jawnej.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Mąż Pani był wspólnikiem spółki jawnej, która jest podatnikiem podatku VAT, natomiast dochody opodatkowane były podatkiem liniowym. Dnia 1 grudnia 2013 r. mąż zmarł i z tą datą zgodnie z aktem poświadczenia dziedziczenia oraz umową spółki jawnej weszła Pani do tej spółki jako udziałowiec, obejmując udział męża i rozliczając się z dochodów uzyskiwanych w tej spółce podatkiem liniowym łącznie z jej odrębnymi dochodami. Spółka jawna, której obecnie jest Pani wspólnikiem powstała 30 kwietnia 2002 r. z mocy prawa w związku z koniecznością przekształcenia poprzednio istniejącej spółki cywilnej w trybie art. 264 Ksh. Spółka zajmuje się połowem, sprzedażą ryb morskich i ich transportem.

Pani mąż zarówno w poprzedniej spółce cywilnej, jak i w przekształconej z niej spółce jawnej miał udział w wysokości 12,50%, taki też udział przypadł Pani.

Majątek spółki przez ponad 20 lat jej działalności jest bardzo różnorodny i w różny sposób pozyskany.

Spółka wykorzystuje w działalności 4 kutry rybackie, z czego dwie jednostki zostały wniesione do spółki najpierw cywilnej, potem jawnej jako wkład rzeczowy tzn. czterech wspólników jako współwłaściciele kutra rybackiego wnieśli go jako wkład, a kolejnych czterech jako współwłaściciele drugiego kutra wnieśli go też jako wkład. Przy czym Pani zmarły mąż był współwłaścicielem jednego z tych wniesionych kutrów.

Kolejne dwa kutry rybackie zostały nabyte w trakcie trwania spółki cywilnej, przy czym jeden z nich umową cywilną sporządzoną notarialnie, gdzie nabywcą są poszczególni wspólnicy nazwani z imienia i nazwiska, w tym zmarły mąż, a nie spółka jako całość, drugi zaś wykupiony został z leasingu i poświadczony fakturą wystawioną na spółkę. Kutry te są wprowadzone do ewidencji środków trwałych i użytkowane przez spółkę. Oba te kutry zostały przeniesione do majątku spółki jawnej po przekształceniu ze spółki cywilnej.

Spółka użytkuje też ?dwa grunty?. Jeden jest zakupiony w trakcie trwania spółki jawnej i jest wpisany do ewidencji środków trwałych spółki, przy czym nabywcą w akcie notarialnym jest spółka, natomiast drugi grunt jest nabyty przez poszczególnych wspólników jako współwłasność, niewprowadzony do ewidencji środków trwałych, ale jest użyczony spółce do używania i na nim znajdują się obiekty (budynek biurowy, chłodnia, magazyn itp.) użytkowane przez spółkę i wpisane do ewidencji środków trwałych.

Pozostałe elementy będące składnikami majątku spółki nie budzą Pani wątpliwości. Jest to szeroko rozumiane wyposażenie (samochody, urządzenia ,sprzęt połowowy, itp.).

Zamierza Pani wycofać się ze spółki i zbyć odziedziczony udział, umowa spółki dopuszcza taką możliwość, a pozostali wspólnicy chcą prowadzić działalność dalej.

W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani dodatkowo, że prowadziła przed śmiercią męża i prowadzi obecnie również jednoosobową działalność usługową na własne nazwisko, niezwiązaną w żaden sposób z działalnością spółki jawnej, której wspólnikiem był zmarły mąż. Nie jest to działalność ani brokerska, ani maklerska. Wskazała Pani również, nie świadczy żadnych usług na rzecz spółki jawnej. Poza odziedziczeniem udziałów nie uczestniczy Pani w zarządzaniu spółką jawną ponad uprawnienia wynikające z posiadania tych udziałów. Posiadanie tych udziałów nie jest też bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej dla Pani.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie w zakresie podatku od towarów i usług:

Czy sprzedaż udziałów w spółce jawnej jest zwolniona od podatku?

Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż udziałów w spółce jawnej nie jest opodatkowana VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z art. 7 ust. 1 cyt. ustawy wynika, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

Natomiast jak stanowi art. 8 ust. 1 powołanej ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy o VAT.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ww. ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu wtedy, gdy są dokonywane przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tych czynności. Zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wyznacza czynnik przedmiotowy ? opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług oraz czynnik podmiotowy ? czynności muszą być wykonywane przez podatnika działającego w takim charakterze.

Jednakże nie każda czynność dokonana przez podmiot, mający status podatnika będzie podlegać opodatkowaniu. Status bycia podatnikiem podatku od towarów i usług nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. Zatem, za działalność rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, należy uznać tylko tę działalność, którą można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny jednostki.

Wobec tego w sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi to czynność samej sprzedaży udziałów bądź akcji nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, w związku z czym, nie podlega opodatkowaniu.

Kwestia, czy za działalność gospodarczą można uznać działalność polegającą na posiadaniu i zbywaniu własnych akcji oraz udziałów była przedmiotem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

W wyrokach w sprawach C-60/90 i C-155/94 oraz w sprawie C-80/95, TSUE podkreślał, że samo posiadanie, czy też emisja udziałów i innych papierów wartościowych co do zasady nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu art. 4 VI Dyrektywy, która pozwalałaby na uznanie posiadacza takich udziałów za podatnika. Natomiast w wyroku z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie C-77/01 Empresa de Desenvolvimento Mineiro TSUE uznał, że zwykłe nabycie udziałów w innych podmiotach nie stanowi wykorzystania majątku w celu osiągnięcia dochodu w sposób ciągły, ponieważ dywidenda uzyskana z udziału jest skutkiem własności majątku i nie jest wynagrodzeniem uzyskanym w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w rozumieniu Dyrektywy. Podobnie transakcje finansowe polegające jedynie na sprzedaży udziałów i innych papierów wartościowych, np. jednostek w funduszach inwestycyjnych, nie stanowią w ogóle działalności gospodarczej.

Posiłkując się tym orzecznictwem należy stwierdzić, że co do zasady powyższe czynności nie stanowią działalności gospodarczej, a zatem podmiot dokonujący tych czynności nie ma statusu podatnika, nawet jeżeli z tytułu innej działalności jest podatnikiem. Od tej zasady orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przewiduje pewne wyjątki, które pozwalają łączyć z faktem posiadania i zbywania papierów wartościowych (akcji, udziałów) wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy, w określonych okolicznościach, a mianowicie gdy:

posiadacz papierów wartościowych uczestniczy w zarządzaniu spółką, której akcje posiada;

sprzedaż akcji, udziałów prowadzona jest w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej;

posiadanie udziałów jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej.

Udział w spółce jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem transakcji (prawo zbywalne), nie mieści się jednak ani w definicji towarów, ani usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Należy zatem zauważyć, że w sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, to czynność samego nabycia/sprzedaży udziałów spółek nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Są to czynności polegające na zarządzaniu własnym portfelem w celu maksymalizacji zwrotu z inwestycji. Nie można również samego nabycia, czy sprzedaży udziałów finansowych w innych przedsiębiorstwach traktować jako wykorzystywanie majątku do uzyskiwania z niego dochodów w sposób ciągły.

Zatem co do zasady, udziały nie stanowią towaru, a ich przekazanie ? świadczenia usług w rozumieniu przepisów ustawy o VAT, niemniej jednak obrót udziałami może być uznany za usługę w rozumieniu tej ustawy. Jednakże, aby obrót ten podlegał opodatkowaniu podatkiem VAT musi być wykonywany przez podatnika w rozumieniu ustawy w ramach jego profesjonalnej aktywności.

Z opisu sprawy wynika, że z dniem 1 grudnia 2013 r., zgodnie z aktem poświadczenia dziedziczenia oraz umową spółki jawnej weszła Pani do tej spółki jako udziałowiec obejmując udział zmarłego męża. Zamierza Pani wycofać się ze spółki i zbyć odziedziczony udział, umowa spółki dopuszcza taką możliwość, a pozostali wspólnicy chcą prowadzić działalność dalej.

Przed śmiercią męża i obecnie prowadziła/prowadzi Pani jednoosobową działalność usługową na własne nazwisko, niezwiązaną w żaden sposób z działalnością spółki jawnej, której wspólnikiem był zmarły mąż. Nie jest to działalność ani brokerska, ani maklerska. Wskazała Pani również, nie świadczy żadnych usług spółce jawnej. Poza odziedziczeniem udziałów nie uczestniczy Pani w zarządzaniu spółką jawną ponad uprawnienia wynikające z posiadania tych udziałów. Posiadanie tych udziałów nie jest też bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej dla Pani.

Wątpliwości Pani dotyczą opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji zbycia udziałów posiadanych w spółce jawnej.

Analizując przedstawione okoliczności sprawy na gruncie powołanych przepisów, a także orzecznictwa TSUE, stwierdzić należy, że skoro ? jak Pani wskazała ? nie prowadzi działalności maklerskiej, czy brokerskiej, nie uczestniczy w zarządzaniu spółką jawna ponad uprawnienia wynikające z posiadanych udziałów w tej Spółce oraz posiadanie przez Panią udziałów w spółce nie jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej dla Pani, sprzedaż posiadanych udziałów w spółce jawnej przez Panią będzie czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację ? w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz.U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.