Sprzedaż składników majątkowych. sygn: ITPP1/443-870/09/KM

Sprzedaż składników majątkowych.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA


Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 15 września 2009 r. (data wpływu 18 września 2009 r.) uzupełnionym w dniu 16 listopada 2009 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sprzedaży składników majątkowych (nieruchomości zabudowanej wraz z ruchomościami) - jest nieprawidłowe.

Porady prawne


UZASADNIENIE


W dniu 15 września 2009 r. został złożony wniosek uzupełniony w dniu 16 listopada 2009 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sprzedaży składników majątkowych (nieruchomości zabudowanej wraz z ruchomościami).


W przedmiotowym wniosku uzupełnionym w dniu 16 listopada 2009 r. przedstawiono następujący stan faktyczny.


Wnioskodawca w 1993 r. zakupił (bez podatku) od likwidatora ?P? oraz osób fizycznych 4 działki gruntowe, z których część była zabudowana halami produkcyjnymi. Zatem na koniec 1993 r. posiadał następujące nieruchomości: dwie hale do produkcji okien, pomieszczenia socjalne, pomieszczenie magazynowe o łącznej powierzchni 2.265 m2. Dodatkowo w skład nieruchomości wchodziły budowle, tj. drogi, place, kanalizacja. Ogólna wartość ww. nieruchomości wynosiła 630.354,18 zł.

W latach 1997-2003 dokonano rozbudowy istniejącego zakładu, a nowe inwestycje dotyczyły: budowy linii energetycznych i oświetlenia, utwardzania placu, ogrodzenia terenu, dobudowania do istniejącej zabudowy nowej hali do produkcji okien i drzwi o pow. 1060 m2, (powstała w ten sposób jedna duża hala do produkcji okien PCV o pow. ponad 2 tys. m2). Wartość nowych inwestycji wykonanych w latach 1997-2003 wyniosła 864.921,81 zł, w tym nowa hala 694.291,74 zł i jest o 137% wyższa od wartości nieruchomości przed rozbudową. W okresie obowiązywania ustawy o podatku od towarów i usług, podatek naliczony od nakładów inwestycyjnych i remontowych był odliczany. Dokonana modernizacja przekroczyła 30% wartości początkowej nieruchomości i została zakończona w lipcu 2003 r.

W latach 2003 - 2005 nie dokonywano nowych nakładów inwestycyjnych, przeprowadzano jedynie drobne prace remontowe, których wartość nie przekraczała 30 tys. zł (nie była to modernizacja w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym).

Wymienione powyżej budynki i budowle w latach 1993-2006 wykorzystywano w działalności gospodarczej do produkcji okien i drzwi. Natomiast po ogłoszeniu upadłości zgodnie z umową z dnia 2 grudnia 2005 r. zostały oddane w dzierżawę (do dnia 20 sierpnia 2009 r.), a dzierżawca wykorzystywał je do produkcji stolarki okiennej.

W dniu 20 sierpnia 2009 r. syndyk masy upadłości Wnioskodawcy, prowadzącego działalność gospodarczą, dokonał sprzedaży (w wyniku przetargu): nieruchomości zabudowanych, dla których prowadzone są księgi wieczyste oraz rzeczy ruchomych w postaci dwóch samochodów ciężarowych powyżej 2 ton marki Mercedes-Benz i Man, dwóch przyczep ciężarowych powyżej 2 ton, siedmiu różnych maszyn nie stanowiących ciągu technologicznego do produkcji okien z PCV oraz zapasów magazynowych. Przy nabyciu tych ruchomości (samochody, maszyny, urządzenia) oraz materiałów przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego i dokonano odliczenia podatku naliczonego. W związku z powyższym podjęto decyzję o sprzedaży połączonej, tj. budynków i budowli oraz mienia ruchomego za łączną kwotę 3.383.610 zł, w tym podatek VAT 22%.

Przedmiotowa sprzedaż została określona w postanowieniu sądu jako sprzedaż ?zorganizowanej części przedsiębiorstwa'. W wyniku wniesienia przez syndyka masy upadłości wniosku o dokonanie wykładni postanowienia, sędzia-komisarz wyjaśnił, że pojęcie ?zorganizowana część przedsiębiorstwa' zostało użyte w sentencji postanowienia ze względów ekonomicznych i celowościowych dla potrzeb prowadzonego postępowania upadłościowego, a zatem nie uwzględnia on definicji ustawowych przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części zawartych w innych przepisach szczególnych, w tym podatkowych.

W wyniku ogłoszonego przetargu nabywca kupił wszystkie składniki majątku ruchomego i nieruchomego za łączną sumę 3.393.610 zł. W dniu sprzedaży wystawiono fakturę, w której uwidoczniono wszystkie składniki majątku sprzedanego za ww. sumę brutto 3.393.610,00 zł, w tym 22% VAT w wysokości 611962,46 zł. Z uwagi na wątpliwości (niespójność postanowień sędziego-komisarza z przepisami VAT) wystawiono korektę faktury pierwotnej, gdzie nie wykazano podatku VAT, uznając, że sprzedaż majątku nie podlega naliczeniu podatku VAT. Za miesiąc sierpień 2009 r. sporządzono deklarację VAT ?jak wykazano w fakturze?, natomiast syndyk postanowił przekazać podatek VAT w miesiącu październiku 2009 r. do urzędu skarbowego.

W ocenie syndyka ww. sprzedaż nie spełnia kryteriów zorganizowanej części przedsiębiorstwa określonych w art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług, ponieważ zespół tych składników nie był organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w ramach istniejącego przedsiębiorstwa upadłego. Nie był wyodrębniony jako oddział, wydział i nie posiadał samodzielności finansowej ?w drodze? prowadzenia odpowiedniej ewidencji zdarzeń gospodarczych, które pozwalałyby na przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań jako zorganizowana część przedsiębiorstwa. W ramach tej sprzedaży nie sprzedano składników niematerialnych (w tym zobowiązań).


W związku z powyższym zadano następujące pytania (ostatecznie sformułowane uzupełnieniem z dnia 16 listopada 2009 r.):


  1. Czy w świetle przedstawionych faktów dokonana przez syndyka w dniu 20 sierpnia 2009 r. sprzedaż, określona postanowieniem sądu jako ?zorganizowana część przedsiębiorstwa?, jest sprzedażą w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług...
  2. Czy sprzedane przez syndyka nieruchomości opisane we wniosku oraz ruchomości używane, tj. samochody ciężarowe z przyczepami, maszyny i urządzenia oraz zapasy magazynowe podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT w wysokości 22%...


Zdaniem Wnioskodawcy (własne stanowisko sformułowane uzupełnieniem z dnia 16 listopada 2009 r.), sprzedane przez syndyka w dniu 20 sierpnia 2009 r. składniki majątku upadłego nie wyczerpują znamion ?zorganizowanej części przedsiębiorstwa? w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, a poszczególne składniki majątku upadłego podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT w wysokości 22%.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.


Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez towary, w świetle art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Stosownie do postanowień art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 grudnia 2008 r., przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Przepisy ustawy nie definiują terminu ?przedsiębiorstwo?. Z tej przyczyny dla celów określenia zakresu tego pojęcia posiłkowo, w ramach wykładni systemowej, stosuje się regulację zawartą w art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), który to przepis stanowi, że przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Istotne jest zatem aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak aby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności: oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa), własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości, prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych, wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne, koncesje, licencje i zezwolenia, patenty i inne prawa własności przemysłowej, majątkowe prawa autorskie i pokrewne, tajemnice przedsiębiorstwa oraz księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, winien być on interpretowany ściśle, co oznacza, że ma on zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Przepis art. 2 pkt 27e ww. ustawy stanowi, że pod pojęciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze.

Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalne, niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).


Na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy więc do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są wszystkie następujące przesłanki:


  1. istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań,
  2. zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,
  3. składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,
  4. zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.


Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w analizowanej transakcji, dokonanej w dniu 20 sierpnia 2009 r. nie doszło do sprzedaży całego przedsiębiorstwa, ani też zorganizowanej części przedsiębiorstwa sprzedającego, bowiem - jak wskazano w uzupełnieniu wniosku ? zbywany zespół składników, na który składały się zabudowane nieruchomości, samochody ciężarowe z przyczepami, maszyny i urządzenia oraz zapasy magazynowe, nie był organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w ramach istniejącego przedsiębiorstwa upadłego. Nie był wyodrębniony jako oddział, wydział, a także nie była prowadzona odpowiednia ewidencja zdarzeń gospodarczych, która pozwalałyby na przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do tak zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W ramach tej transakcji nie sprzedano składników niematerialnych (w tym zobowiązań), podejmując indywidualną decyzję o połączonej sprzedaży budynków i budowli oraz mienia ruchomego.

A zatem, skoro nie zostały spełnione warunki do uznania, iż przedmiotem transakcji była zorganizowana część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e) w niniejszej sprawie nie znajdzie zastosowania wyłączenie wynikające z ww. art. 6 pkt 1 ww. ustawy.

W konsekwencji - podzielając stanowisko Wnioskodawcy - stwierdzić należy, iż opodatkowaniu - na zasadach ogólnych określonych w ustawie o podatku od towarów i usług - podlegają poszczególne elementy składowe części przedsiębiorstwa w postaci majątkowych składników materialnych, a nie zorganizowana część przedsiębiorstwa jako całość.

Natomiast w kwestii dotyczącej wysokości stawki podatku dla dokonanych dostaw stwierdzić należy, iż w niniejszej sprawie do poszczególnych towarów zastosować należy odpowiednią stawkę podatku od towarów i usług lub zwolnienie wynikające z przepisów ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 212, art. 63, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Jednakże zarówno w treści ustawy jak i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi bądź zwolnienie ich z podatku od towarów i usług.


Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:


  1. dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
  2. pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.


Ustawa o podatku od towarów i usług w art. 2 pkt 14 definiuje pojęcie pierwszego zasiedlenia, przez które rozumieć należy oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:


  1. wybudowaniu lub
  2. ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.


Należy zaznaczyć, iż oddanie do użytkowania powinno nastąpić w ramach czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, a za takie należy rozumieć także umowy najmu i dzierżawy. Zatem, należy uznać za pierwsze zasiedlenie moment oddania budynku do użytkowania pierwszemu najemcy (dzierżawcy).


Jednocześnie, w myśl art. 43 ust. 10 ustawy, podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10 i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:


  1. są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;
  2. złożą, przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego, zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.


Zgodnie z ust. 11 tego artykułu oświadczenie, o którym w ust. 10 pkt 2, musi również zawierać:


  1. imiona i nazwiska lub nazwę, adresy oraz numery identyfikacji podatkowej dokonującego dostawy oraz nabywcy;
  2. planowaną datę zawarcia umowy dostawy budynku, budowli lub ich części;
  3. adres budynku, budowli lub ich części.


Natomiast, treść art. 29 ust. 5 ustawy stanowi, iż w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

W świetle tego przepisu przy sprzedaży budynków lub budowli, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych.

Ze złożonego wniosku wynika, iż sprzedaż zabudowanych nieruchomości opisanych we wniosku nie jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia, w rozumieniu przepisu art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów usług. Wnioskodawca poniósł bowiem w latach 1997-2003 wydatki na ich ulepszenie w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, które stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej, a następnie ? zgodnie z umową z dnia 2 grudnia 2005 r. - przekazał w dzierżawę, tj. w wykonaniu czynności podlegającej opodatkowaniu przekazał je pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi.

Biorąc zatem pod uwagę opis zdarzenia przedstawiony we wniosku, jak również powołane przepisy, należy stwierdzić, iż sprzedaż przedmiotowych budynków i budowli (wraz z nieruchomościami gruntowymi, z którymi są trwale związane) może korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, bowiem pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą tych budynków, budowli lub ich części upłynął okres dłuższy niż 2 lata.

Zatem w tej części uznano stanowisko za nieprawidłowe (z wniosku nie wynika, iż spełnione zostały warunki określone w art. 43 ust. 10 i 11 ustawy do zastosowania opcji opodatkowania transakcji na zasadach ogólnych).

Natomiast dostawa pozostałych składników majątkowych, tj. samochodów ciężarowych z przyczepami, maszyn i urządzeń oraz zapasów magazynowych, przy nabyciu których sprzedawcy przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów usług na zasadach ogólnych według stawki w wysokości 22%.


Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika