Opodatkowanie ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego, w miejsce przysługującego spółdzielczego (...)

UZASADNIENIE

W dniu 3 kwietnia 2008 r. został złożony wniosek, uzupełniony pismami z dnia 6 czerwca 2008 r. oraz z dnia 13 czerwca 2008 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego, w miejsce przysługującego spółdzielczego lokatorskiego prawa do tego lokalu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Stan faktyczny dotyczy ustanawiania własności lokali mieszkalnych w trybie art. 12 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, przed upływem 5 lat od ustanowienia spółdzielczych lokatorskich praw do tych lokali, w sytuacji gdy spółdzielcze lokatorskie prawa do przedmiotowych lokali mieszkalnych ustanowione zostały po raz kolejny po 30 kwietnia 2004 r., a lokale, których prawo to dotyczy zasiedlone były przed 1 maja 2004 r. Przed tą datą były również ustanowione po raz pierwszy spółdzielcze lokatorskie prawa do tych lokali.

Spółdzielnia od 1992 r. nie buduje nowych budynków, w związku z tym wszystkie budynki używane są powyżej 5 lat i spełniają warunki dla uznania ich za towar używany. Spółdzielnia nie ustanawia lokatorskich praw do lokali nie rynku pierwotnym, lecz po raz kolejny ustanawia prawa w sytuacjach, kiedy w przypadku wygaśnięcia lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego roszczenie o przyjęcie do spółdzielni i zawarcie umowy o ustanowienie lokatorskiego prawa do lokalu przysługuje osobom bliskim wspólnie zamieszkałym (art. 13?15 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz Statut Spółdzielni). Spółdzielnia umożliwia także mieszkańcom wzajemną zamianę mieszkań, co również wynika ze Statutu Spółdzielni. W tych przypadkach umowy o ustanowienie lokatorskich praw do lokali mogą być zawarte po 30 kwietnia 2004 r.

Następnie, na wniosek członków, z którymi umowy o ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego zawarte zostały po 30 kwietnia 2004 r., w przypadkach opisanych powyżej, Spółdzielnia zawiera umowy przeniesienia własności lokalu na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Podkreślić należy, iż w stosunku do przedmiotowych lokali mieszkalnych pierwsze ustanowienie spółdzielczego prawa do lokalu oraz zasiedlenie tych lokali nastąpiły przed 1 maja 2004 r.

Na podstawie art. 12 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w brzmieniu obowiązującym od dnia 31 lipca 2007 r. (Dz. U. Nr 125 poz. 873) warunkiem zawarcia umowy przeniesienia własności lokalu jest dokonanie przez uprawnionego członka:

1. spłaty przypadającej na jego lokal części kosztów budowy będących zobowiązaniami spółdzielni, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności odpowiedniej części zadłużenia kredytowego wraz z odsetkami z zastrzeżeniem pkt 2;
2. spłaty nominalnej kwoty umorzenia kredytu lub dotacji w części przypadającej na jego lokal, o ile spółdzielnia skorzystała z pomocy podlegającej odprowadzeniu do budżetu państwa uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków;
3. spłaty zadłużenia z tytułu opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1.

W stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 lipca 2007 r. warunkiem przeniesienia własności lokalu była także wpłata różnicy pomiędzy wartością rynkową lokalu a zwaloryzowaną wartością wniesionego wkładu. Obecnie członek Spółdzielni posiadający lokatorskie prawo do lokalu ustanowione zarówno przed 30 kwietnia 2004 r. jak i po tej dacie nie wnosi żadnego uzupełnienia wkładu co oznacza, że nie dokonuje się waloryzacji wkładu ponieważ wkład w całości został już wniesiony. Wobec tego wartość wkładu równa się wartości rynkowej, a różnica, o której mowa w art. 29 ust. 8 ustawy o podatku od towarów i usług, wynosi zero.

Należy zauważyć, iż obecnie przepis art. 29 ust. 8 nie uwzględnia nowej sytuacji stworzonej ustawą z dnia 14 czerwca 2007 roku o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 873), z której wynika, że płatności członka wnioskującego o przeniesienie lokatorskiego prawa do lokalu na odrębną własność od 31 lipca 2007 r. ograniczone zostały do spłaty zadłużenia kredytowo - odsetkowego związanego z kosztami budowy mieszkania oraz zwrotu nominalnej kwoty pomocy publicznej jaka była udzielona na pokrycie części kosztów budowy mieszkania lokatorskiego. Zatem nie występuje kwota różnicy między wartością rynkową a zwaloryzowanym wkładem ponieważ wkład równa się wartości rynkowej. Znajduje to również potwierdzenie w art. 11 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych po zmianie, w którym nie występuje pojęcie waloryzacji wkładu w przypadku wygaśnięcia lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, a spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową lokalu co potwierdza, że wkład w całości został już wniesiony.

W praktyce, w przypadku Wnioskodawcy wpłata z tytułu przeniesienia własności lokali mieszkalnych ogranicza się wyłącznie do wpłaty przez osoby uprawnione nominalnej kwoty umorzonego kredytu mieszkaniowego, która podlega odprowadzeniu do banku udzielającego kredytu w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Dotyczy to zarówno uprawnionych, którzy prawo lokatorskie posiadają od około dwudziestu lat, jak również tych, którzy nabyli prawa lokatorskie po zgonie osoby bliskiej wspólnie zamieszkałej, bądź w wyniku zamiany po 30 kwietnia 2004 roku.

W związku z powyższym, w piśmie z dnia 13 czerwca 2008 r., zadano następujące pytanie.

Czy podlega ustawie o podatku od towarów i usług ustanawianie własności lokali mieszkalnych, w miejsce przysługujących spółdzielczych lokatorskich praw do tych lokali, ustanowionych po raz kolejny po 30 kwietnia 2004 r., w przypadkach kiedy pierwsze ustanowienia lokatorskich praw do tych lokali i ich zasiedlenie nastąpiło przed 1 maja 2004 r....

Zdaniem Wnioskodawcy, ustanawianie własności lokali mieszkalnych, w miejsce przysługujących spółdzielczych lokatorskich praw do tych lokali, ustanowionych po raz kolejny po 30 kwietnia 2004 r., w przypadkach kiedy pierwsze ustanowienia lokatorskich praw do tych lokali i ich zasiedlenia nastąpiły przed 1 maja 2004 r., nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zastosowanie znajdzie tu bowiem przepis art. 153 ust. 2, zgodnie z którym przepisów ustawy nie stosuje się w przypadkach, o których mowa w art. 29 ust. 8, jeżeli ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed 1 maja 2004 r.

W odniesieniu do lokali mieszkalnych opisanych w stanie faktycznym pierwsze ustanowienie spółdzielczych lokatorskich praw do lokali mieszkalnych oraz zasiedlenie tych lokali nastąpiło przed 1 maja 2004 r., w związku z czym Wnioskodawca uważa, iż czynności omówione powyżej nie są objęte ustawą o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) ? zwanej dalej ustawą - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do dyspozycji art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy, przez dostawę towarów, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego.

Natomiast z treści przepisu art. 153 ust. 2 ustawy wynika, iż przepisów ustawy nie stosuje się w przypadkach, o których mowa w art. 29 ust. 8, jeżeli ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed 1 maja 2004 r. Wyłączeniu spod działania ustawy o podatku od towarów i usług na mocy art. 153 ust. 2, podlegają zatem czynności przekształcenia lub ustanowienia odrębnej własności lokalu, w przypadku, gdy ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r.

Z kolei art. 29 ust. 8 ustawy przesądza, że jeżeli w okresie 5 lat od ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego jest zawierana umowa o przekształcenie przysługującego członkowi prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienie w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, podstawą opodatkowania jest różnica między wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, pomniejszona o kwotę podatku.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że pierwsze zasiedlenie oraz pierwotne ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokali, będących przedmiotem zapytania, miało miejsce przed 1 maja 2004 r. Spółdzielnia na wniosek swoich członków, w oparciu o odrębne przepisy, dokonuje czynności ustanowienia na ich rzecz, w miejsce spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu - ustanowionego ponownie w stosunku do przedmiotowych lokali po 30 kwietnia 2004 r. - prawa odrębnej własności.

Zatem uwzględniając powyższe przepisy oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny, należy potwierdzić, że w przypadku, gdy ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r., to jego przekształcenie w prawo odrębnej własności, nie będzie podlegało przepisom ustawy o podatku od towarów i usług na mocy art. 153 ust. 2.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej ? powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.