Czy obrót z tytułu dostaw nieruchomości należy uwzględniać w kalkulacji proporcji sprzedaży, o (...)

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 28 września 2012 r. (data wpływu 1 października 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uwzględniania w proporcji sprzedaży obrotu z tytułu dostaw nieruchomości ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 października 2012 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uwzględniania w proporcji sprzedaży obrotu z tytułu dostaw nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Gmina jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wykonuje zadania nałożone na nią odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których została powołana. Większość z tych zadań jest realizowana w ramach reżimu publicznoprawnego. Wybrane czynności wykonuje na podstawie zawieranych umów cywilnoprawnych i traktuje je jako podlegające regulacjom VAT.

W ramach czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych Gmina dokonuje:

1. Transakcji opodatkowanych według odpowiednich stawek - w szczególności są to: sprzedaż gruntów pod zabudowę, świadczenie usług dzierżawy lokali użytkowych, usług dostarczania wody i odbioru ścieków, sprzedaż nieruchomości. Transakcje te Gmina dokumentuje fakturami i wykazuje w rejestrach sprzedaży i deklaracjach VAT.
2. Transakcji zwolnionych od podatku - w szczególności są to: sprzedaż tzw. ?starszych/używanych? budynków i lokali oraz wynajem lokali na cele mieszkalne. Transakcje te dokumentuje fakturami ze stawką ?zw? oraz wykazuje w rejestrach sprzedaży i deklaracjach VAT jako zwolnione od podatku.


Występują również inne czynności, wynikające z zadań własnych nałożonych na Gminę odrębnymi przepisami, realizowane w reżimie administracyjnym, publicznoprawnym (a nie cywilnoprawnym):



3. Związane z uzyskiwaniem przez Gminę określonych wpływów: dochodów z podatku od nieruchomości i opłaty skarbowej, targowej oraz udział w podatkach dochodowych,
4. Niezwiązane z uzyskiwaniem wpływów: budowa ogólnodostępnej infrastruktury gminnej (drogi, chodniki, oświetlenie, otwarte place zabaw, etc).

W związku z wykonywaniem czynności A i B oraz C i D, Gmina ponosi szereg wydatków, z tytułu których kontrahenci wystawiają na Jej rzecz faktury z wykazanymi kwotami VAT. W odniesieniu do podatku naliczonego wynikającego z wydatków, które są ponoszone bezpośrednio i wyłącznie w związku z wykonywaniem czynności podlegających opodatkowaniu (A), Gmina korzysta (względnie zamierza skorzystać) z prawa do odliczenia podatku naliczonego, stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy. W tym celu dokonuje bezpośredniego przyporządkowania kwot podatku naliczonego do wydatków związanych z czynnościami opodatkowanymi i odlicza podatek w całości. Natomiast w odniesieniu do wydatków związanych bezpośrednio i wyłącznie z pozostałymi czynnościami (B, C i D), podatek naliczony nie jest odliczany.

Gmina ponosi również szereg wydatków na nabycie towarów i usług, jednocześnie związanych z czynnościami A i B, tj. opodatkowanymi i zwolnionymi od podatku oraz zdarzeniami pozostającymi poza zakresem VAT (C-D). Gmina nie zna sposobu, aby wydatki te bezpośrednio i wyłącznie przyporządkować do czynności opodatkowanych, zwolnionych lub też do zdarzeń w ogóle niepodlegających regulacjom VAT. Są to w szczególności wydatki związane ze sferą administracyjną Gminy i utrzymaniem budynku Urzędu Gminy, np. materiały biurowe, wyposażenie pomieszczeń, sprzęt komputerowy, pomoce naukowe, energia elektryczna, ciepło, woda, wywóz nieczystości, usługi remontowe, usługi telekomunikacyjne, usługi prawnicze i doradcze, usługi IT, promocja Gminy (dalej: ?wydatki mieszane?). Wśród wydatków mieszanych wyróżnić można nabywane towary oraz usługi. Trudność dokonania bezpośredniej alokacji powyższych wydatków mieszanych wynika z faktu, że czynności A-B oraz C-D są, co do zasady, wykonywane przez tych samych pracowników Gminy i przy pomocy tych samych zasobów. Innymi słowy, przykładowo w tym samym lokalu i pomieszczeniach, przy pomocy tych samych materiałów i urządzeń, ci sami pracownicy, w tym samym dniu, mogą ?brać udział? np.:

• w transakcji sprzedaży działki pod zabudowę, opodatkowanej według stawki podstawowej,
• w transakcji sprzedaży ?starszego/używanego? budynku, którego dostawa korzysta ze zwolnienia z VAT,
• przy poborze podatku od nieruchomości,
• zawarciu umowy z wykonawcą, który będzie budował drogę gminną.

Gmina dotychczas nie dokonywała odliczenia podatku naliczonego od wydatków mieszanych w oparciu o tzw. współczynnik VAT.

W dniu 30 sierpnia 2012 r. Gmina złożyła wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie prawa do częściowego odliczenia podatku naliczonego w oparciu o proporcję sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy i obowiązków z tym związanych oraz w zakresie sposobu alokacji podatku naliczonego w oparciu o stosowny klucz podziału. W niniejszym wniosku wnosi o udzielenie odpowiedzi w zakresie dodatkowych zagadnień nieobjętych ww. wnioskiem.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy obrót z tytułu dostaw nieruchomości (zarówno opodatkowanych VAT, jak i zwolnionych od podatku) należy uwzględniać w kalkulacji proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy o VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, obrót z tytułu dostaw nieruchomości (zarówno opodatkowanych, jak i zwolnionych od podatku) należy uwzględnić w kalkulacji proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Uzasadniając powyższe Gmina powołała treść art. 90 ust. 5 i ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług.

Stwierdziła, iż w związku z zadanym pytaniem kluczową kwestią jest określenie, jak należy rozumieć pojęcie ?sporadyczność?, którym posłużył się polski ustawodawca w art. 90 ust. 6 ustawy. Zauważyła, że w polskiej wersji językowej Dyrektywy VAT użyto pojęcia ?transakcje pomocnicze?, natomiast obcojęzyczne wersje Dyrektywy VAT pokazują, jak różnie to pojęcie zostało implementowane do ustawodawstwa innych krajów unijnych. Z tego faktu, zdaniem Gminy, wypływa wniosek, że polskiego terminu ?sporadyczność? nie należy interpretować jako określenia związanego tylko i wyłącznie z częstotliwością. Wskazała, że wyjaśnienia tego terminu dokonał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który m.in. w wyroku z dnia 11 lipca 1996 r. w sprawie Regie Dauphinoise (C-306/94) uznał, że ?w kategorii transakcji incydentalnych nie mieszczą się transakcje, które stanowią bezpośrednie, stałe i konieczne rozszerzenie działalności podatnika?. Podniosła, iż Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu orzeczenia z 30 czerwca 2009 r. (I FSK 903/08) stwierdził, że ?czynności sporadyczne należałoby raczej rozumieć jako czynności poboczne do działalności gospodarczej podatnika?.

Gmina zauważyła, że może posiadać mienie komunalne (tj. własność i inne prawa majątkowe), do którego należą nieruchomości. Wskazała, że zgodnie z art. 45 ustawy o samorządzie gminnym, ma prawo do samodzielnego decydowania o przeznaczeniu i sposobie wykorzystywania składników majątkowych przy zachowaniu rygorów zawartych w odrębnych przepisach. Ponadto decyzje o przeznaczeniu i sposobie wykorzystywania składników majątkowych Gminy są uwzględniane w budżecie jednostki zgodnie z art. 212 ust. 1 w związku z art. 211 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240). W ocenie Gminy, czynności sprzedaży nieruchomości nie można uznać za przypadkowe lub nieregularne, a wręcz przeciwnie - jest to działalność charakteryzująca się stałością lub jest co najmniej regularna. W kontekście ww. wyroku TSUE, Gmina zwróciła uwagę, że sprzedaż nieruchomości jest koniecznym elementem Jej działalności, ponieważ dzięki temu bezpośrednio finansuje realizację zadań własnych i zleconych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W sytuacji, gdy podatnik w ramach prowadzonej działalności wykonuje czynności, w związku z którymi przysługuje odliczenie podatku naliczonego oraz czynności, w związku z którymi takie odliczenie nie przysługuje, zastosowanie znajduje przepis art. 90 ust. 1 ustawy, który stanowi, że w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

W myśl ust. 2 powyższego artykułu, jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10.

Na podstawie ust. 3 tego artykułu, proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

W oparciu o ust. 4 ww. artykułu, proporcję, o której mowa w ust. 3 określa się procentowo w stosunku rocznym na podstawie obrotu osiągniętego w roku poprzedzającym rok podatkowy, w odniesieniu do którego jest ustalana proporcja. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej.

Do obrotu, o którym mowa w ust. 3, nie wlicza się obrotu uzyskanego z dostawy towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są zaliczane do środków trwałych podatnika ? używanych przez podatnika na potrzeby jego działalności (art. 90 ust. 5 ustawy).

Do obrotu, o którym mowa w ust. 3, nie wlicza się obrotu uzyskanego z tytułu transakcji dotyczących nieruchomości lub usług wymienionych w załączniku nr 4 do ustawy w poz. 3, w zakresie w jakim czynności te są dokonywane sporadycznie (art. 90 ust. 6 ustawy).

Dokonując analizy cyt. wyżej przepisów stwierdzić należy, iż na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy, występuje obowiązek wyodrębnienia podatku naliczonego związanego z czynnościami, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz kwot podatku naliczonego związanego z czynnościami, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje.

Natomiast w sytuacji, gdy nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot podatku związanego z czynnościami, w stosunku do których przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego oraz kwot podatku naliczonego związanego z czynnościami, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do proporcjonalnego rozliczenia podatku naliczonego, zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy.

Ponadto należy podkreślić, iż przepisy dotyczące zasad odliczania częściowego, zawarte w art. 90 ust. 2 ustawy oraz następnych ustępach tego artykułu, znajdują zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do czynności wykonywanych w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy. A zatem dotyczą czynności podlegających opodatkowaniu. Natomiast nie dotyczą czynności, których wykonanie nie powoduje konsekwencji podatkowych, gdyż nie podlegają one przepisom ustawy.

Obrót ustalony w oparciu o zasady wynikające z art. 90 ust. 1 i 2 ustawy ? zgodnie z ust. 5 i 6 tego artykułu - pomniejsza się o wartość:

• obrotu z tytułu dostawy środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są one zaliczane do środków trwałych podatnika, używanych przez podatnika na potrzeby jego działalności,
• sporadycznych transakcji dotyczących nieruchomości,
• sporadycznych usług wymienionych w załączniku nr 4 w poz. 3, czyli usług pośrednictwa finansowego.

Należy również zwrócić uwagę, że ograniczenie wynikające z art. 90 ust. 5 ustawy wskazuje, iż nie jest wystarczające samo tylko posiadanie danego towaru, bowiem ?użytkownikiem? w rozumieniu tego przepisu jest jedynie taki właściciel, który do momentu sprzedaży korzysta z towaru w ten sposób, że faktycznie go używa. Natomiast ograniczenie zawarte w ust. 6 powyższego artykułu wskazuje, że do obrotu nie wlicza się obrotu uzyskanego ze sporadycznych transakcji dotyczących nieruchomości oraz sporadycznych transakcji dotyczących usług pośrednictwa finansowego.

Zarówno w ustawie, jak i w rozporządzeniach wykonawczych do ustawy ustawodawca nie zdefiniował pojęcia ?sporadycznie?. Z definicji słownikowych wynika, iż sporadyczny to: ?zjawiający się, występujący od czasu do czasu, nieregularnie, przypadkowy?. Sporadyczność oznacza występowanie danych zdarzeń w sposób incydentalny, lecz nie wyklucza ich powtarzalności. Jednakże powtarzalność nie może przerodzić się w stały element prowadzonej działalności. Zatem transakcje sporadyczne to takie, które nie są związane z zasadniczą działalnością podatnika, a przychody z ich tytułu nie są bezpośrednim, stałym i koniecznym uzupełnieniem tej działalności. Tak więc, aby ocenić czy dana czynność może być uznana za sporadyczną, należy wziąć pod uwagę nie tylko częstotliwość jej wykonywania, ale także to, czy stanowi ona uzupełnienie zasadniczej działalności jednostki.

Z wniosku wynika, że Gmina, będąca zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, wykonuje zadania, z których większość jest realizowana w ramach reżimu publicznoprawnego. Niektóre czynności wykonuje na podstawie zawieranych umów cywilnoprawnych, które podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W ramach wykonywanych czynności Gmina dokonuje:

• transakcji opodatkowanych według odpowiednich stawek,
• transakcji zwolnionych od podatku,
• niepodlegających opodatkowaniu, związanych z uzyskiwaniem przez Gminę określonych wpływów (np. podatków i opłat) oraz niezwiązanych z uzyskiwaniem wpływów.

Ponosi m.in. wydatki, które jednocześnie związane są ze wszystkimi powyższymi czynnościami. Są to w szczególności wydatki związane ze sferą administracyjną Gminy i utrzymaniem budynku Urzędu Gminy. Gmina nie zna sposobu, aby wydatki te przyporządkować do czynności opodatkowanych, zwolnionych lub niepodlegających regulacjom dotyczącym podatku od towarów i usług. Trudność dokonania bezpośredniej alokacji tych wydatków wynika z faktu, że są one wykonywane przez tych samych pracowników i przy pomocy tych samych zasobów.

W ramach swojej działalności, Gmina posiada prawo do samodzielnego decydowania o przeznaczeniu i sposobie wykorzystywania składników majątkowych, a decyzje o przeznaczeniu i sposobie ich wykorzystywania są uwzględniane w budżecie. Gmina dokonuje sprzedaży nieruchomości. Jest to działalność charakteryzująca się stałością i regularnością. Jest koniecznym elementem Jej działalności, ponieważ dzięki temu bezpośrednio finansuje realizację zadań własnych i zleconych.

Mając na uwadze powyższe oraz powołane regulacje prawne należy stwierdzić, iż obrót z tytułu zbycia nieruchomości Gmina winna uwzględnić w kalkulacji proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy. Należy zauważyć, iż przedmiotowych transakcji nie można objąć wyłączeniem, o którym mowa w art. 90 ust. 6 ustawy, gdyż nie są to transakcje sporadyczne. Z wniosku wynika bowiem, iż transakcje te w kontekście działalności Gminy, są regularne i nieprzypadkowe i co roku zostają uwzględnione w budżecie jednostki. Ponadto jest to działalność konieczna dla podstawowej działalności Gminy polegającej na realizacji zadań własnych i zleconych, pozwalająca na bezpośrednie finansowanie wykonywanych zadań.

Interpretacja dotyczy przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia, a w odniesieniu do zdarzenia przyszłego - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.