Czy sprzedaż sklepu stanowi transakcję zbycia przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 6 pkt 1 ustawy (...)

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 30 września 2014 r. (data wpływu 6 października 2014 r.), uzupełnionym w dniu 15 grudnia 2014 r. (data wpływu), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wyłączenia z opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 października 2014 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony w dniu 15 grudnia 2014 r., o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wyłączenia z opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Prowadzi Pani działalność gospodarczą (sklep ogólnoprzemysłowy) od dnia 12 października 1990 r. Zakres prowadzonej działalności obejmuje sprzedaż detaliczną odzieży prowadzoną w wyspecjalizowanych sklepach (PKD 47.71.Z). W prowadzonym sklepie sprzedawana jest odzież sportowa. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej zatrudnia Pani 4 pracowników. Przedsiębiorstwo jest prowadzone z wykorzystaniem zespołu następujących składników majątkowych (materialnych) typowych dla działalności handlowej:

• wyposażenia;
• towarów;
• środków obrotowych.

Sklep znajduje się na nieruchomości należącej do Pani brata i na podstawie zawartej umowy ma Pani prawo do dysponowania lokalem na cele prowadzonej działalności.

W związku z prowadzonym przedsiębiorstwem prowadzi Pani podatkową księgę przychodów i rozchodów oraz ewidencje wymagane w zakresie VAT.

Ogółem wartość składników przedsiębiorstwa wynosi ok. 0,5 mln zł, na którą w znacznej części składają się towary handlowe. W skład przedsiębiorstwa nie wchodzą żadne koncesje lub zezwolenia, a także składniki niematerialne takie jak znaki towarowe, patenty oraz prawa własności przemysłowej.

Nie ma Pani zawartych stałych umów z dostawcami hurtowymi, niemniej towar jest zamawiany w zależności od potrzeb u stałych dostawców. Natomiast ma Pani zawarte umowy dotyczące dostawy energii elektrycznej oraz świadczenia usług telekomunikacyjnych.

Rozważa Pani obecnie wycofanie się z aktywnego prowadzenia działalności gospodarczej. W tym zakresie rozważa zbycie prowadzonego przedsiębiorstwa w całości na rzecz bratanka A. S., który w ramach swojej indywidualnej działalności gospodarczej będzie kontynuował prowadzenie sklepu. Przewiduje Pani zatem, że w związku ze zbyciem przedsiębiorstwa A. S., jako nabywca, dokona odpłatnego zakupu zespołu wszystkich składników wchodzących w skład prowadzonego przez Panią przedsiębiorstwa, które stanowią zorganizowaną całość w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego. Nabycie nastąpi za wynagrodzeniem odpowiadającym rynkowej wartości przedsiębiorstwa, z tym że termin płatności zostanie odroczony. W efekcie nabycia przedsiębiorstwa działalność prowadzona dotychczas przez Panią będzie w analogicznym zakresie kontynuowana przez nabywcę. Przedsiębiorstwo po nabyciu zachowa więź organizacyjną i funkcjonalną istniejącą u Pani. Żaden składnik przedsiębiorstwa nie zostanie z niego wyłączony.

W skład przedsiębiorstwa, które będzie stanowić przedmiot zbycia, będą wchodzić wszystkie wymienione wyżej składniki majątkowe. Ponadto, w związku ze sprzedażą przedsiębiorstwa zostaną zawarte porozumienia, w wyniku których stroną umów zwartych przez Panią stanie się nabywca przedsiębiorstwa. Na tej podstawie współpracę z dotychczasowymi Pani kontrahentami w pełnym zakresie będzie prowadzić nabywca przedsiębiorstwa. Ponadto, pracownicy Pani staną się pracownikami nabywcy przedsiębiorstwa na zasadach przewidzianych w art. 23¹ Kodeksu pracy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy sprzedaż opisanego w zdarzeniu przyszłym sklepu stanowi transakcję zbycia przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług?
2. Czy prawidłowe jest stanowisko, że sprzedaż opisanego w zdarzeniu przyszłym sklepu nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż opisanego w zdarzeniu przyszłym sklepu stanowi transakcję zbycia ?przedsiębiorstwa?, o której mowa w art. 6 pkt 1 ustawy, która nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Jednocześnie zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Określenie ?transakcja zbycia? obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, w tym w szczególności sprzedaż. Przy czym zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy, przedmiotem ww. transakcji musi być ?przedsiębiorstwo? lub ?zorganizowana część przedsiębiorstwa?. Zgodnie z utrwaloną wykładnią art. 6 pkt 1 ustawy, określenie ?przedsiębiorstwo? należy rozumieć zgodnie z art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Natomiast określenie ?zorganizowana część przedsiębiorstwa? została zdefiniowane w art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 55¹ Kodeksu cywilnego ?przedsiębiorstwo? jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Zespół tak określonych składników zgodnie z art. 55¹ K.c. obejmuje w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa),
2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości,
3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych,
4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne,
5. koncesje, licencje i zezwolenia,
6. patenty i inne prawa własności przemysłowej,
7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne,
8. tajemnice przedsiębiorstwa,
9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 55² Kodeksy cywilnego, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych. W niniejszej sprawie przedmiotem sprzedaży będą wszystkie składniki przedsiębiorstwa. Żaden składnik nie zostanie wyłączony z prowadzonego przedsiębiorstwa, które będzie stanowić przedmiot jednej transakcji sprzedaży. Zachowane zostaną również więzi organizacyjne i funkcjonalne pomiędzy poszczególnymi składnikami przedsiębiorstwa, a działalność prowadzona dotychczas przez Panią będzie kontynuowana w pełnym zakresie przez nabywcę. Z tych też względów, w ocenie Pani, zespół składników majątkowych służących Jej do prowadzenia działalności gospodarczej jest ?przedsiębiorstwem? w rozumieniu art. 55¹ K.c. Analogiczne stanowisko jest prezentowane w interpretacjach wydawanych z upoważnienia Ministra Finansów, gdzie wskazuje się, że ?decydujące jest to, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej? (por. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 5 sierpnia 2013 r., sygn. ITPP2/443-443/13/PS).

Biorąc zatem pod uwagę, że przedmiotem sprzedaży opisanej w zdarzeniu przyszłym będzie sklep stanowiący ?przedsiębiorstwo? w rozumieniu art. 55¹ K. c., ww. transakcja zbycia przedsiębiorstwa stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 - w myśl art. 7 ust.1 ww. ustawy - rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do postanowień art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Pojęcie ?transakcja zbycia? należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu ?dostawa towarów? w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. ?zbycie? obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Zgodnie z art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121), przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie mdywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5. koncesje, licencje i zezwolenia;
6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8. tajemnice przedsiębiorstwa;
9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

W myśl art. 55² ustawy Kodeks cywilny, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Zgodnie z art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347, str. 1 z późn. zm.), w przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego. W przypadkach gdy odbiorca nie podlega w pełni opodatkowaniu, państwa członkowskie mogą przedsięwziąć środki niezbędne w celu uniknięcia zakłóceń konkurencji. Mogą także przyjąć wszelkie niezbędne środki, aby zapobiec uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania poprzez wykorzystanie przepisów niniejszego artykułu.

Z powyższego przepisu wynika, że wprowadza on, tak samo jak ma to miejsce w ustawie o podatku od towarów i usług, możliwość wyłączenia z zakresu opodatkowania przekazania całości lub części majątku przedsiębiorstwa.

W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji sprzedaży. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w taki sposób, by można było o nich mówić jako o zespole, a nie tylko zbiorze pewnych elementów. Decydujące zatem jest to, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami w sposób umożliwiający kontynuowanie określonej działalności gospodarczej.

Zakres powyższego wyłączenia zdefiniował w wyrokach Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie ? nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu ? do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego. Natomiast w wyroku C-444/10 z dnia 10 listopada 2011 r. TSUE wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy.

Z treści wniosku wynika, że zamierza Pani zbyć prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121).

Analiza przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz treści powołanych przepisów prawa, przy uwzględnieniu orzecznictwa TSUE, prowadzi do wniosku, że do zbycia w przedmiotowej sprawie przedsiębiorstwa, które spełnia kryteria określone w art. 55¹ Kodeksu cywilnego ? na podstawie art. 6 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług ? przepisy tej ustawy nie będą miały zastosowania.

Ponadto podkreślić należy, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku zdarzenie przyszłe, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił., odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.