Czy Wnioskodawca miał prawo obniżyć podatek należny o podatek naliczony z faktur VAT w przypadku, (...)

UZASADNIENIE

W dniu 26 listopada 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z faktur VAT w przypadku, gdy wystawcą był podmiot niezarejestrowany dla celów podatku od towarów i usług.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka jest przedsiębiorstwem świadczącym usługi transportowe. Do świadczenia usług transportowych potrzebny jest olej napędowy. W okresie od 2 grudnia 2005 r. do 29 marca 2006 r. Spółka dokonywała zakupu oleju napędowego od Towarzystwa ?W? Sp. z o. o. w G., oddział w M., ul. S., NIP. Podmiot ten wystawiał faktury VAT zawierające wszystkie elementy właściwe dla faktury VAT. Nabywca zgodnie z art. 86 ustawy dokonał obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z tych faktur.

Spółka w 2007 r., dokonując sprawdzenia wystawcy faktur w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego uzyskała informacje, że podmiot ten posiada kapitał zakładowy w wysokości 100 zł. Podmiot ten posiada wprawdzie nr KRS i właściwy sąd prowadzi jego akta rejestrowe, jednakże nie składał do akt rejestrowych sprawozdań finansowych. Wzbudziło to u Podatnika podejrzenia co do faktu zarejestrowania wystawcy faktur jako podatnika VAT i zaewidencjonowania przez niego faktur VAT, stanowiących podstawę do obniżenia podatku należnego.

W świetle informacji uzyskanych przez Spółkę z protokołu kontroli podatkowej innego podmiotu, wystawca faktur VAT jest podmiotem niezarejestrowanym dla celów podatku od towarów i usług. Wystawca faktur VAT był zarejestrowany dla celów podatku od towarów i usług, jednakże na dzień wystawienia faktur, które Wnioskodawca ujął w ewidencji zakupów, nie był podmiotem zarejestrowanym. Z posiadanych informacji wynika, że podmiot ten został wyrejestrowany przez właściwy organ podatkowy.

Końcowo Wnioskodawca wskazał, że olej napędowy nabywany od ww. przedsiębiorstwa był faktycznie wykorzystywany przy świadczeniu usług transportowych. Dodał również, że od momentu rozpoczęcia działalności gospodarczej do dnia złożenia wniosku nie zostały wszczęte wobec niego kontrole podatkowe dotyczące transakcji z ww. podmiotem jak również kontrole kompleksowe. Wedle wiedzy Wnioskodawcy nie toczy się postępowanie podatkowe w ww. sprawie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca miał prawo obniżyć podatek należny o podatek naliczony z faktur VAT w przypadku, gdy wystawcą faktur był podmiot niezarejestrowany dla celów podatku od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. W myśl art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a) w przypadku, gdy faktura VAT jest wystawiona przez podmiot nieuprawniony lub nieistniejący, podatnikowi nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o wynikający z tej faktury VAT podatek naliczony. Wnioskodawca podziela stanowisko wyrażone w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu sygn. akt I SA/Wr 1625/06 z dnia 20 marca 2007 r., iż ograniczenie prawa do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturze wystawionej przez podmiot niezarejestrowany nie znajduje uzasadnienia w przepisach prawa wspólnotowego. A zatem, zasadnym jest odmówienie zastosowania przepisu prawa krajowego zawierającego takie ograniczenie, tj. art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od towarów i usług. Spółka uważa, że przepis ten jest niezgodny z prawem wspólnotowym i tym samym nie znajduje zastosowania w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym. W związku z tym, stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy, Spółce przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur VAT wystawionych przez podmiot nieuprawniony.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124. Kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7 suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy).

W myśl postanowień art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od towarów i usług, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi wystawionymi przez podmiot nieistniejący lub nieuprawniony do wystawiania faktur lub faktur korygujących.

Stosownie do regulacji art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Przepisy w zakresie podatku od towarów i usług nie określają wprost kto jest uprawniony do wystawiania faktur. Wskazując w cytowanym wyżej art. 106 ustawy krąg podmiotów obowiązanych wystawić fakturę, ustawodawca posłużył się określeniem ?podmioty, o których mowa w art. 15?. Stosownie do treści art. 15, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Status danego podmiotu jako podatnika VAT, w świetle tego przepisu jest niezależny od dokonania rejestracji dla potrzeb tego podatku. Jednakże należy podkreślić, iż mocą art. 96 ustawy na podmioty, o których mowa w art. 15, nałożony został obowiązek złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenia rejestracyjnego, przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 (przepis ten zawiera katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług). Z obowiązku tego wyłączone zostały jedynie podmioty zwolnione od podatku, które mogą owe zgłoszenie złożyć, aczkolwiek nie mają takiego obowiązku.

Jednocześnie należy powołać dyspozycję § 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95, poz. 798 ze zm.), zgodnie z którą zarejestrowani podatnicy jako podatnicy VAT czynni, posiadający numer identyfikacji podatkowej, wystawiają faktury oznaczone wyrazami ?FAKTURA VAT?.

Zatem w celu skutecznej realizacji prawa, o którym mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, podatnik wywodzący takie prawo winien je udokumentować fakturami VAT spełniającymi wymogi formalne określone w rozporządzeniu. Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami uprawnieni do wystawiania faktur VAT są wyłącznie zarejestrowani dla celów podatku od towarów i usług podatnicy tego podatku.

Natomiast w przedstawionym stanie faktycznym na dzień wystawienia przedmiotowych faktur Towarzystwo 'W' Sp. z o. o. Oddział w M. była podmiotem niezarejestrowanym dla celów podatku od towarów i usług, a zatem nieuprawnionym do wystawiania faktur VAT. Ponadto z treści wniosku nie wynika, czy spółka 'W' wywiązała się z obowiązków nałożonych na nią jako podatnika VAT i rozliczyła podatek należny wykazany w fakturach. Jednocześnie należy zauważyć, że przedmiotem sprawy nie jest badanie, czy kontrahent faktycznie wykonał podlegające opodatkowaniu czynności dostawy oleju napędowego na rzecz Spółki.

Przytoczone powyżej uregulowania zawarte w ustawie i rozporządzeniu korespondują z zasadą regulującą prawo do odliczenia wyrażoną w art. 178 lit. a) i b) dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 347/1 ze zm.) która stanowi, że podatnik w celu dokonania odliczenia, o którym mowa w art. 168 lit. a) i b), musi posiadać fakturę sporządzoną zgodnie z art. 220-236 i art. 238, 239 i 240 i stosować się do wymogów formalnych ustalonych przez każde Państwo Członkowskie. Artykuł 226 wyraźnie wskazuje jakie elementy winna zawierać faktura, tj. m.in. numer identyfikacyjny VAT, pod którym podatnik dostarczył towary dostawę lub świadczył usługi.

W przypadku transakcji zrealizowanej przez sprzedawcę, który nie jest zarejestrowanym podatnikiem nie można mówić o wystawieniu faktury przez podmiot uprawniony i o dysponowaniu przez nabywcę fakturą uprawniającą do odliczenia podatku naliczonego. W przypadku takiej transakcji podatnik (nabywca) dysponuje dokumentem nie zawierającym danych przewidzianych postanowieniami prawa wspólnotowego. Nie można bowiem uznać, iż dokument (faktura) taki zawiera numer identyfikacyjny podatnika, który dla potrzeb stosowania przepisów o podatku od towarów i usług nierozerwalnie związany jest z dokonaniem rejestracji w tym podatku (samo posługiwanie się numerem identyfikacji podatkowej nie oznacza, że jest to numer, o którym mowa w art. 226 dyrektywy), skoro sprzedawca posługuje się numerem fikcyjnym, lub został wykreślony z rejestru podatników VAT.

A zatem stwierdzić należy, iż faktury VAT wystawione przez kontrahenta Spółki, który w dacie ich wystawienia nie posiadał statusu podatnika VAT czynnego nie mogły stanowić podstawy do obniżenia podatku należnego.

Dodatkowo należy nadmienić, że powołane wyżej przepisy prawa krajowego nie przewidują wyjątków co do ich stosowania w sytuacji, gdyby podatnik nie był świadomy braku uprawnień kontrahenta do wystawienia faktury. W ustawie o podatku od towarów i usług zawarto przepisy umożliwiające weryfikację kontrahentów, co wynika z art. 96 ust. 13 ustawy. Zgodnie z tym unormowaniem na wniosek zainteresowanego naczelnik urzędu skarbowego jest obowiązany potwierdzić, czy podatnik jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny lub zwolniony.

Reasumując, w przedstawionym stanie faktycznym i w świetle obowiązującego stanu prawnego, Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego określonego w fakturach VAT wystawionych przez podmiot niezarejestrowany dla celów podatku od towarów i usług. Dodać należy, że ewentualne prawo do odliczenia przysługuje o ile poniesione wydatki można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym i nie zachodzą inne wyłączenia, o których mowa w art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług.

Końcowo należy wskazać, iż powołany przez Spółkę we własnym stanowisku wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu sygn. akt I SA/Wr 1625/06 z dnia 20 marca 2007 r. jest rozstrzygnięciem w konkretnej sprawie osadzonej w określonym stanie faktycznym i do niej się zawęża, w związku z tym nie ma mocy powszechnie obowiązującego prawa.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zdarzenia.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej ? powoduje, iż niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.