Czy czynność nieodpłatnego przekazania w drodze porozumienia infrastruktury dostępowej wraz z poczynionymi (...)

UZASADNIENIE

W dniu 7 marca 2014 r. złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wyłączenia z opodatkowania nieodpłatnego przekazania w drodze porozumienia infrastruktury dostępowej wraz z poczynionymi na nią nakładami.

W złożonym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka jest podmiotem zarządzającym portem morskim o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej w rozumieniu art. 6 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o portach i przystaniach morskich [dalej: ?uppm"]. W ewidencji księgowej Spółki znajdują się obiekty zaliczane do infrastruktury zapewniającej dostęp do portów lub przystani morskich [dalej: infrastruktura dostępowa], o której mowa w art. 5 ust. 1 uppm. Do wskazanych obiektów należy zaliczyć m.in. falochrony, pławy, oświetlenie nawigacyjne, tor podejściowy. Infrastruktura dostępowa jest położona na szeregu działek stanowiących własność Skarbu Państwa. Elementy infrastruktury zapewniającej dostęp do portu zostały w przeszłości przejęte przez Spółkę wraz z gruntami, na których są posadowione i zostały ujęte w ewidencji środków trwałych. W związku z wykonywaniem ustawowych zadań, związanych także z prowadzeniem działalności gospodarczej, w ciągu okresu, w którym sprawowała zarząd nad infrastrukturą dostępową poczyniła szereg nakładów na te obiekty, które polegały m.in. na jej remoncie, rozbudowie czy ulepszeniu.

W związku z tym, że stan, w którym elementy infrastruktury dostępowej widnieją w ewidencji księgowej Spółki jest nieprawidłowy, gdyż ich własność zgodnie z art. 5 uppm, przysługuje wyłącznie Skarbowi Państwa, w celu uzgodnienia stanu faktycznego przepisami uppm, planuje przekazać nieodpłatnie ww. infrastrukturę, wraz z poczynionymi nakładami, Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez urząd morski. Przekazanie nastąpi w drodze porozumienia, stanowiącego wyłącznie czynność techniczną, polegającą na przekazaniu zarządu nad infrastrukturą dostępowa oraz usunięciu jej z ewidencji księgowej Spółki.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy czynność nieodpłatnego przekazania w drodze porozumienia infrastruktury dostępowej wraz z poczynionymi na nią nakładami, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług, jedynie przekazanie rzeczy lub prawa majątkowego (prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel) podlega opodatkowaniu. Natomiast przekazanie jakiegokolwiek mienia w wykonaniu czynności o charakterze jedynie technicznym (np. protokół zdawczo-odbiorczy), służącej przy tym doprowadzeniu do stanu zgodności z prawem, nie stanowi transakcji opodatkowanej VAT. Powyższe stanowisko wynika z przepisów art. 5 ustawy, który stanowi, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów na terytorium kraju;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów;
6. towary określone w art. 14 ustawy.

Przekazania infrastruktury dostępowej nie można zakwalifikować do żadnej z wskazanych powyżej kategorii. Dodatkowo należy podkreślić fakt, że infrastruktura dostępowa, z mocy art. 5 ust. 1 uppm, jest wyłączona z obrotu, a co za tym idzie, nie może być przedmiotem ważnej czynności prawnej. Identyczne stanowisko zajmuje Adam Bartosiewicz w komentarzu do ustawy o podatku od towarów i usług, w którym wskazuje, że; ?Artykuł 5 ustawy określa przedmiotowy zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że przepisy ustawy znajdują zastosowanie w zasadzie jedynie do określonych tam wyczerpująco czynności i zdarzeń. Tego rodzaju konstrukcja zgodna jest ze standardami konstytucyjnymi. Przepisy Konstytucji RP wymagają bowiem, aby przedmiot opodatkowania określony był w ustawie, przy czym należy przez to rozumieć wyłącznie ustawę, a nie również rozporządzenie wykonawcze do ustawy. Zgodnie bowiem z art. 217 Konstytucji RP, nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych z podatków następuje w drodze ustawy."

Zawarcie porozumienia w sprawie przekazania infrastruktury dostępowej nie może zostać zaliczone do żadnej z kategorii czynności opodatkowanych VAT, wskazanych przez przepisy ustawy, a tym samym, nie podlega opodatkowaniu. Osobnego omówienia wymaga natomiast kwestia opodatkowania nakładów poczynionych przez Spółkę na infrastrukturę dostępową. W tym przypadku dojdzie bowiem do przeniesienia na Urząd Morski (Skarb Państwa) praw majątkowych do tych nakładów. Czynność taka powinna być kwalifikowana jak świadczenie usług przez Spółkę, gdyż nakłady poprzez fakt związania ich z nieruchomością Skarbu Państwa, nie stanowią odrębnych rzeczy a tym samym nie są towarem w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku, gdy przekazanie nakładów ma charakter nieodpłatny, czynność taka w ogóle nie podlega opodatkowaniu VAT. Wynika to z faktu, że nieodpłatne świadczenie usług (a przekazanie nakładów jest świadczeniem usług) podlega opodatkowaniu tylko wówczas, gdy następuje dla celów innych niż prowadzona działalność gospodarcza. Tymczasem w przedstawionym stanie faktycznym, przekazanie nakładów niewątpliwie związane jest z prowadzoną przez Spółkę działalnością z zakresu zarządzania portem morskim a co więcej wymuszone jest obowiązującymi przepisami prawa. Powyższe stanowisko wynika z brzmienia art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług a contrario, zgodnie z którym za odpłatne świadczenie usług uznaje się również: użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych. Nakłady poczynione na infrastrukturę dostępową, jako związane z prowadzeniem działalności gospodarczej przez Spółkę, należy więc uznać, w świetle przedstawionych powyżej argumentów, za nieodpłatne świadczenie usług niepodlegające opodatkowaniu VAT.

Takie podejście do kwestii nieodpłatnego przekazania nakładów znajduje potwierdzenie w piśmiennictwie organów podatkowych, odnoszącym się do opodatkowania czynności nieodpłatnego przekazania przez podatników na rzecz gmin nakładów na poczet infrastruktury drogowej znajdującej się na gruntach gminnych (m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 28 kwietnia 2011 r. o sygn. IBPP4/443-71/11/KG Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach oraz w interpretacji indywidualnej z dnia 29 sierpnia 2011 r. o sygn. ILPP2/443-873/11-3/SJ Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z brzmieniem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej ?podatkiem?, podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów na terytorium kraju;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1, rozumie się - w świetle dyspozycji art. 7 ust. 1 ww. ustawy - przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

W myśl art. 8 ust. 1 powołanej ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z powołanych regulacji zawartych w art. 7 i 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że pojęcie świadczenia usług ma charakter dopełniający pojęcie dostawy towarów i jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatnika w ramach działalności gospodarczej.

Pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności, bądź sytuacji. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie na rzecz innego podmiotu nie będące dostawą.

Aby uznać dane świadczenie usług za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, przy czym w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Zatem powinien wystąpić związek pomiędzy świadczoną usługą a przekazanym wynagrodzeniem.

Stosownie do zapisu art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Analiza powołanego art. 8 ust. 2 ustawy prowadzi do wniosku, że przepisy te mają zastosowanie wyłącznie do sytuacji, kiedy za świadczone usługi podmiot nie otrzymuje żadnego wynagrodzenia a usługi te wykonywane są na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika.

W myśl art. 6 ww. ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do:

1. transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa;
2. czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy;
3. (uchylony).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o portach i przystaniach morskich (Dz. U. z 2010 r. Nr 33, poz. 179), własność akwenów portowych, własność infrastruktury zapewniającej dostęp do portów lub przystani morskich przysługuje Skarbowi Państwa i jest wyłączona z obrotu.

Artykuł 2 pkt 6 ww. ustawy stanowi, że ilekroć w ustawie jest mowa o podmiocie zarządzającym ? rozumie się przez to, utworzony na podstawie niniejszej ustawy, podmiot powołany do zarządzania portem lub przystanią morską.

Stosownie do art. 6 ustawy,

1. utworzone na podstawie niniejszej ustawy spółki akcyjne zarządzające portami o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej działają na podstawie przepisów Kodeksu handlowego, chyba że ustawa stanowi inaczej.
2. przedsiębiorstwa spółek, o których mowa w ust. 1, mają charakter użyteczności publicznej.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Spółka jest podmiotem zarządzającym portem morskim o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej w rozumieniu ustawy o portach i przystaniach morskich. W ewidencji księgowej Spółki znajdują się obiekty zaliczane do infrastruktury zapewniającej dostęp do portów lub przystani morskich, o której mowa w art. 5 ust. 1 ww. ustawy. Do wskazanych obiektów należy zaliczyć m.in. falochrony, pławy, oświetlenie nawigacyjne, tor podejściowy. Infrastruktura ta jest położona na szeregu działek stanowiących własność Skarbu Państwa. Elementy infrastruktury zapewniającej dostęp do portu zostały w przeszłości przejęte przez Spółkę wraz z gruntami, na których są posadowione i zostały ujęte w ewidencji środków trwałych. W związku z wykonywaniem ustawowych zadań, związanych także z prowadzeniem działalności gospodarczej, w ciągu okresu, w którym sprawowała zarząd nad infrastrukturą dostępową, poczyniła szereg nakładów na te obiekty, które polegały m.in. na jej remoncie, rozbudowie czy ulepszeniu. W związku z tym, że stan, w którym elementy infrastruktury dostępowej widnieją w ewidencji księgowej Spółki jest nieprawidłowy, gdyż ich własność, zgodnie z art. 5 powołanej ustawy, przysługuje wyłącznie Skarbowi Państwa, Spółka planuje przekazać nieodpłatnie ww. infrastrukturę wraz z poczynionymi nakładami Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez urząd morski. Przekazanie nastąpi w drodze porozumienia, stanowiącego wyłącznie czynność techniczną, polegającą na przekazaniu zarządu nad infrastrukturą dostępowa oraz usunięciu jej z ewidencji księgowej Spółki.

Analiza przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz powołanych regulacji prowadzi do stwierdzenia, że czynność wyksięgowania z ewidencji środków trwałych infrastruktury dostępowej, której własność ze względu na zapis art. 5 ust. 1 ustawy o portach i przystaniach morskich, nie należy do Spółki lecz wyłącznie do Skarbu Państwa i jest wyłączona z obrotu, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Z kolei nieodpłatne przekazanie nakładów na ww. infrastrukturę stanowić będzie świadczenie usług. Jednakże w świetle art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ planowane ich nieodpłatne przekazanie związane będzie z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą w zakresie zarządzania portem morskim.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.