Zwolnienie od podatku od towarów i usług, usług zarządzania płynnością finansową (cash-pooling).

10.8.2009

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 7 maja 2009 r. (data wpływu 21 maja 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku od towarów i usług, usług zarządzania płynnością finansową (cash-pooling) - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 maja 2009 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku od towarów i usług, usług zarządzania płynnością finansową (cash-pooling).

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka zamierza przystąpić do systemu wspólnego zarządzania płynnością finansową w ramach grupy kapitałowej. Będzie stroną porozumienia w ramach swej grupy kapitałowej, którego celem jest zapewnienie optymalnej płynności finansowej wszystkich podmiotów uczestniczących (w tym Spółki), jak również zmniejszenie ich kosztów finansowania zewnętrznego (np. w postaci kosztów kredytowania w bankach). Mechanizm prawny systemu cash-poolingu, którego techniczną realizację zapewni Bank z siedzibą na terenie państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, ale poza granicami Polski (dalej Bank), będzie składał się z następujących elementów:

Bank otworzy rachunek bankowy tzw. ?rachunek grupowy? pełniący rolę rachunku podstawowego konsolidującego na bieżąco wszystkie salda podmiotów uczestniczących (dalej uczestnicy) zarejestrowane na rachunkach transakcyjnych wchodzących w skład wspólnego systemu zarządzania płynnością finansową (dalej cash-poolingu). Rachunek grupowy zostanie otwarty dla podmiotu wchodzącego w skład grupy kapitałowej (tzw. Pool Leader), do której należy Spółka. Pool Leader będzie miał siedzibę na terenie państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, lecz poza terytorium Polski. Funkcją jego będzie zarządzanie płynnością finansową grupy kapitałowej.
Inne podmioty w ramach grupy kapitałowej (w tym Spółka) będą uczestnikami cash-poolingu.
W ramach rachunku grupowego zostaną otwarte przez Bank dla wszystkich uczestników subkonta (?rachunki transakcyjne'), nie będące rachunkami bankowymi, służące ewidencjonowaniu wpływów do systemu oraz wypływów z systemu cash-poolingu środków pieniężnych należących do konkretnego uczestnika, w tym Spółki. Korzystanie z rachunku grupowego jest możliwe tylko poprzez rachunki transakcyjne. Uznanie rachunku transakcyjnego oznacza jednocześnie powiększenie salda na rachunku grupowym, a obciążenie rachunku transakcyjnego oznacza jednocześnie zmniejszenie salda rachunku grupowego. Rachunki transakcyjne będą subkontami prowadzonymi przez Bank w imieniu i na rzecz Pool Leadera, ale zostaną przypisane konkretnym uczestnikom, w tym Spółce. Jeden rachunek transakcyjny zostanie przypisany Pool Leaderowi.
Rachunki bankowe prowadzone przez Bank albo przez Bank z siedzibą w Polsce, w imieniu i na rzecz uczestników (dalej rachunki własne), w tym Spółki, będą związane z powyżej opisanymi rachunkami transakcyjnymi (stanowiącymi subkonta rachunku grupowego) w ten sposób, że salda znajdujące się na rachunkach własnych (zarówno dodatnie jak i ujemne) w całości lub w części będą przenoszone na rachunki transakcyjne (tj. salda ujemne będą pokrywane w drodze transferu z rachunku transakcyjnego). Oznaczać to będzie przepływ środków pieniężnych z rachunków własnych na rachunki transakcyjne - lub odwrotnie - dla celów konsolidacji na rachunku grupowym.
Rachunki transakcyjne (w tym rachunek transakcyjny przypisany Spółce) zostaną poddane mechanizmowi konsolidowania na rachunku grupowym, w ramach którego wszystkie salda (dodatnie bądź ujemne) na rachunkach transakcyjnych będą automatycznie na bieżąco konsolidowane na rachunku grupowym. Od tak skonsolidowanego na rachunku grupowym salda Bank będzie obliczał oprocentowanie na rzecz Pool Leadera (dodatnie lub ujemne w zależności od stanu tego skumulowanego skonsolidowanego salda). Następnie będzie dokonywana alokacja odsetek na poszczególnych uczestników proporcjonalnie do wielkości sald na rachunkach transakcyjnych przypisanych poszczególnym uczestnikom. Uczestnik będzie uprawniony do uzyskania bądź będzie zobowiązany do zapłaty proporcjonalnej części odsetek w zależności od sald na rachunku transakcyjnym danego uczestnika (w tym Spółki).
Warunki handlowe (w szczególności stopy procentowe oraz wynagrodzenie Pool Leadera) dotyczące konsolidacji funduszy z rachunków transakcyjnych na rachunku grupowym będą odpowiadały warunkom rynkowym i będą określane na podstawie porozumienia (umowy) zawartego pomiędzy uczestnikami cash-poolingu a Pool Leaderem.
Bank zrealizuje transfery i konsolidację sald zgodnie z powyższą metodologią na podstawie zawartej z Pool Leaderem umowy (Group Account Agreement), do której przystępują uczestnicy na postawie stosownego oświadczenia. Działalność Banku ograniczać się będzie do dostarczenia platformy (rozwiązania technicznego) do operacji w ramach zarządzania płynnością finansową oraz wykonywania czynności technicznych (otwarcie rachunku grupowego, rachunków transakcyjnych, dokonywanie transferów i konsolidacji sald etc). Bank lub Bank Polska udzieli debetu w rachunku.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy usługi zarządzania płynnością finansową świadczone przez Pool Leadera na rzecz Spółki w ramach opisanego w stanie faktycznym systemu cash-poolingu będą podlegały zwolnieniu od podatku od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, istotą omawianego cash-poolingu jest świadczenie przez Pool Leadera na rzecz uczestników usług w zakresie zarządzania płynnością finansową. Umowy o zarządzanie płynnością finansowa (cash-poolingu) stanowią, zdaniem Spółki, usługi finansowe sklasyfikowane w kategorii 65,23,10-00.00 ?Usługi pośrednictwa finansowego pozostałe, gdzie indziej nie sklasyfikowane' Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług. Usługi te będą zgodnie z art. 27 ust. 3 i ust. 4 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług uznawane za wykonane w miejscu siedziby Spółki jako usługobiorcy zatem podlegać będą polskiemu systemowi podatku od towarów i usług. Usługi te będą jednak zwolnione od tego podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, jako usługi pośrednictwa finansowego. Na potwierdzenie swojego stanowiska, Spółka powołała się na treść udzielonej przez Ministra Finansów odpowiedzi z dnia 2 lipca 2004 r. na interpelację poselską nr 6005.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez odpłatne świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi odpłatnej dostawy towarów, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej (art. 8 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy).

Zgodnie z art. 2 pkt 9 ww. ustawy, przez import usług rozumie się świadczenie usług , z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy. Podatnikami są również, jak stanowi art. 17 ust. 1 pkt 4 powołanej ustawy, osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby, stałego miejsca prowadzenia działalności lub stałego miejsca zamieszkania albo pobytu na terytorium kraju.

Podstawową zasadę dotyczącą określenia miejsca świadczenia usług zawiera art. 27 ust. 1 cyt. ustawy. W myśl tego przepisu, w przypadku świadczenia usług miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługi ? miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności; w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności ? miejsce stałego zamieszkania, z zastrzeżeniem ust. 2-6 i art. 28.

Od powyższej zasady wprowadzone zostały odstępstwa uzależniające miejsce świadczenia od rodzaju wykonanych usług.

Zgodnie z art. 27 ust. 3 powołanej ustawy, w przypadku gdy usługi, o których mowa w ust. 4, są świadczone na rzecz:

osób fizycznych, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium państwa trzeciego, lub
podatników mających siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę

miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona, a w przypadku braku stałego miejsca prowadzenia działalności, stały adres lub miejsce zamieszkania.

Zatem w przypadku usług wymienionych w art. 27 ust. 4 pkt 4 ustawy, tj. usług: bankowych, finansowych i ubezpieczeniowych łącznie z reasekuracją, z wyjątkiem wynajmu sejfów przez banki, świadczonych na rzecz podmiotów wymienionych w ust. 3 tego artykułu, podmiotem zobowiązanym do rozliczenia i zapłaty podatku jest ich usługobiorca.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

W art. 43 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy, wprowadzono zwolnienie od podatku usług wymienionych w załączniku nr 4. W pozycji nr 3 powołanego załącznika, wymieniono usługi pośrednictwa finansowego sklasyfikowane w sekcji J ex (65-67, z wyłączeniem:

działalności lombardów, z wyjątkiem usług świadczonych przez banki,
usług polegających na oddaniu w odpłatne użytkowanie rzeczy ruchomej,
usług doradztwa finansowego (PKWiU ex 67.13.10-00.20),
usług doradztwa ubezpieczeniowego oraz wyceny dla towarzystw ubezpieczeniowych (PKWiU ex 67.20.10-00.20,-00.30), z wyjątkiem świadczonych przez zakład ubezpieczeń w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej oraz świadczonych w tym zakresie przez podmioty działające w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń,
usług ściągania długów oraz faktoringu,
usług zarządzania akcjami, udziałami w spółkach lub związkach, obligacjami i innymi rodzajami papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
usług przechowywania akcji, udziałów w spółkach lub związkach, obligacji i innych rodzajów papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
transakcji dotyczących dokumentów ustanawiających tytuł własności,
transakcji dotyczących praw w odniesieniu do nieruchomości.

W wyżej wymienionym enumeratywnie zamkniętym katalogu usług wyłączonych ze zwolnienia nie ma usług cash-poolingu (zarządzania płynnością finansową).

Z zawartego we wniosku opisu wynika, że Wnioskodawca zamierza przystąpić do systemu wspólnego zarządzania płynnością finansową (cash-pooling) w ramach grupy kapitałowej, gdzie będzie stroną porozumienia w ramach swej grupy kapitałowej. Celem będzie zapewnienie optymalnej płynności finansowej wszystkich podmiotów uczestniczących, jak również zmniejszenie ich kosztów finansowania zewnętrznego, np. w postaci kosztów kredytowania w bankach. Bank będzie zrealizował transfery i konsolidację sald na podstawie zawartej z Pool Leaderem umowy, do której przystąpią uczestnicy, na postawie stosownego oświadczenia. Działalność Banku ograniczać się będzie do dostarczenia platformy (rozwiązania technicznego) oraz wykonywania czynności technicznych. Natomiast funkcją Pool Leadera będzie zarządzanie płynnością finansową grupy kapitałowej. Warunki handlowe, tj. stopy procentowe oraz wynagrodzenie Pool Leadera, będą odpowiadały warunkom rynkowym i będą określane na podstawie porozumienia (umowy) zawartego pomiędzy uczestnikami cash-poolingu a Pool Leaderem. Zarówno Bank jak i Pool Leader będą posiadali siedzibę na terenie państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, ale poza granicami Polski. Ponadto Spółka wskazała, że ww. transakcje zarządzania płynnością finansową należy uznać za usługi finansowe sklasyfikowane w PKWiU w kategorii 65.23.10-00.00 ?Usługi pośrednictwa finansowego pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane?.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny, w oparciu o powołane wyżej przepisy prawa stwierdzić należy, iż usługi świadczone przez Pool Leadera na rzecz Wnioskodawcy należy uznać za import usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, który będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium Polski. Jednakże z uwagi na fakt, iż Wnioskodawca sklasyfikował je do grupowania 65.23.10-00.00 ?Usługi pośrednictwa finansowego pozostałe gdzie indziej nie wymienione?, usługi te na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług jako wymienione w poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy oraz nie wyłączone ze zwolnienia, korzystać będą ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Jednocześnie należy wskazać, że elementem pozwalającym jednoznacznie rozstrzygnąć, czy czynności wykonywane w ramach umowy cash-poolingu korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług jest dokonanie prawidłowej klasyfikacji usługi wg Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług. Organ podatkowy nie jest organem uprawnionym do klasyfikowania danych usług lub towarów do odpowiednich symboli PKWiU. W świetle zasad metodycznych Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług zaliczenie danego towaru lub usługi do odpowiedniego grupowania tej klasyfikacji należy do obowiązków zainteresowanego podmiotu (producenta, importera, usługodawcy). W przypadku trudności w ustaleniu przez podmiot właściwego grupowania według PKWiU w odniesieniu do sprzedawanych towarów i świadczonych usług jednostką uprawnioną do wydawania opinii klasyfikacyjnych jest Urząd Statystyczny w Łodzi. Tak więc to Podatnika obciąża obowiązek i ryzyko prawidłowego sklasyfikowania wykonywanych usług, a w razie wątpliwości Podatnik może w tym zakresie zwrócić się do Urzędu Statystycznego w Łodzi.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu datowania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.