Usługi szkolenia radców prawnych korzystają ze zwolnienie od podatku od towarów i usług.

UZASADNIENIE

W dniu 22 kwietnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usług szkolenia radców prawnych.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Okręgowa Izba Radców Prawnych (dalej Izba) jest jednostką organizacyjną samorządu zawodowego radców prawnych, do którego przynależność jest obowiązkowa, posiadającą osobowość prawną. Zgodnie z art. 41 pkt 4 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 10, poz. 65, z późn. zm.), do zadań samorządu zawodowego radców prawnych należy m. in. doskonalenie zawodowe radców prawnych. Realizując wskazany wyżej obowiązek Izba będzie kontynuowała po dniu 1 stycznia 2011 r. organizację szkoleń zawodowych dla członków samorządu radców prawnych. Przedmiotem tych szkoleń będą przede wszystkim zagadnienia z różnych dziedzin prawa oraz zasad wykonywania zawodu radcy prawnego, a także umiejętności prowadzenia kancelarii prawnej, wystąpień publicznych, organizacji czasu pracy i innych związanych z wykonywaniem zawodu radcy prawnego i doskonaleniem w tym zakresie. Szkolenia organizowane przez Izbę mogą być odpłatne (finansowane częściowo lub całkowicie przez uczestników) lub nieodpłatne (finansowane ze środków samorządu zawodowego). Przedmiotowy wniosek dotyczy jedynie szkoleń odpłatnych. W szkoleniach uczestniczą głównie członkowie samorządu radców prawnych. Dopuszczany jest także udział w szkoleniach dla innych osób ? o ile są jeszcze wolne miejsca. Udział tych osób jest incydentalny, marginalny i wyjątkowy. Stosownie do art. 23 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego (załącznik do uchwały nr 5 VIII Zjazdu Radców Prawnych z dnia 10 listopada 2007 r.), na członkach samorządu ciąży obowiązek m. in. dbałości o rozwój zawodowy, poprzez kształcenie ustawiczne oraz branie udziału w szkoleniach zawodowych określonych przez właściwy organ samorządu. Za udział w szkoleniach radcowie prawni uzyskują tzw. punkty szkoleniowe rozliczane w 3-letnim okresie rozliczeniowym, w celu wypełnienia obowiązku szkoleniowego, nałożonego nań przepisami ustanowionymi przez samorząd radców prawnych. Udział radców prawnych w szkoleniach może być opłacany przez nich bezpośrednio, przez ich pracodawców, albo przez spółki, w których wykonują oni zawód. Przedmiotowy wniosek dotyczy jedynie szkoleń odpłatnych kierowanych do członków samorządu radców prawnych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy usługi szkoleniowe (usługi kształcenia zawodowego) świadczone odpłatnie przez Izbę na rzecz radców prawnych, związane z ich doskonaleniem zawodowym, są zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a) ustawy o podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, usługi szkoleniowe ? kształcenia zawodowego ? świadczone odpłatnie na rzecz radców prawnych, związane z ich doskonaleniem zawodowym, są zwolnione od podatku od towarów i usług na podstawie obowiązującego od dnia 1 stycznia 2011 r. przepisu art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a) ustawy o podatku od towarów i usług. Izba podniosła, że szkolenia opisane we wniosku, nie stanowią usług wskazanych w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o podatku od towarów i usług, nie są bowiem usługami świadczonymi przez jednostki objęte systemem oświaty, w rozumieniu przepisów o systemie oświaty, w zakresie kształcenia i wychowania oraz przez uczelnie, jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk oraz jednostki badawczo-rozwojowe, w zakresie kształcenia na poziomie wyższym. Zdaniem Izby, wskazane szkolenia stanowią usługi kształcenia zawodowego prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach. Stwierdziła, że w ustawie brak jest definicji pojęcia ?kształcenie zawodowe?, zatem w tym miejscu wskazać należy na art. 14 rozporządzenia Rady (WE) nr 1777/2005 z dnia 17 października 2005 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 77/388/EWG w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 228, s. 1 i n.). Podniosła, że rozporządzenia Rady są aktami prawnymi wiążącymi państwa członkowskie i bezpośrednio przez nie stosowanymi, bez konieczności ich implementacji do krajowego porządku prawnego. W opinii Izby, zgodnie z przywołanym przepisem, usługi kształcenia zawodowego obejmują nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, tak samo jak nauczanie mające na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Czas trwania kursu w zakresie kształcenia zawodowego bądź przekwalifikowania nie ma znaczenia do tego celu. Wskazała ponadto, odwołując się do słownikowego znaczenia zwrotu ?kształcenie zawodowe?, że ?kształcić? oznacza w szczególności przekazywać komuś pewien zasób wiedzy, umiejętności, wiadomości z jakiejś dziedziny, uczyć kogoś, natomiast ?zawodowy? to związany z zawodem, z ludźmi uprawiającymi jakiś zawód, przygotowujący do zawodu (M. Szymczak, ?Słownik języka Polskiego? Tom II, Warszawa 1999, s. 1007 i s. 914). Stwierdziła, że biorąc pod uwagę powyższe niewątpliwie należy uznać, że organizowane szkolenia z zakresu różnych dziedzin prawa, zasad wykonywania zawodu, prowadzenia kancelarii, itp., mieszczą się w zakresie pojęciowym zwrotu ?kształcenie zawodowe? zawartym w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a) ustawy o podatku od towarów i usług, ponieważ pozostają w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem osób biorących udział w szkoleniu i mają na celu uaktualnienie i poszerzenie wiedzy do celów zawodowych. Wskazała, że tym samym należy rozważyć czy spełniony jest również drugi warunek przedmiotowego zwolnienia, tj. czy szkolenia są ?prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach?. Zdaniem Izby, w przedmiotowym przypadku przesłanka ta jest niewątpliwie spełniona, bowiem przepisami określającymi ?formy i zasady? prowadzenia szkoleń są zarówno przepisy ustawy o radcach prawnych, jak i uchwały organów samorządu zawodowego wydane na podstawie delegacji zawartej w tejże ustawie. Stwierdziła, że obowiązek doskonalenia zawodowego radców prawnych wynika z art. 41 ust. 1 pkt 4 ustawy o radcach prawnych, zatem organizowanie szkoleń jest obligatoryjnym zadaniem organów samorządu zawodowego. Ponadto wskazała, że sami członkowie samorządu mają obowiązek brać w nich udział, co wynika z art. 23 Kodeksu Etyki Racy Prawnego, stanowiącego załącznik do uchwały nr 5 VIII Krajowego Zjazdu Radców Prawnych z dnia 10 listopada 2007 r., uchwalonego na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 57 pkt 7 ustawy o radcach prawnych. Powołując treść § 1, 2 i 3 uchwały nr 30/B/VII/2008 Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 6 czerwca 2008 r. w sprawie określenia zasad wypełniania przez radcę prawnego obowiązku brania udziału w szkoleniach zawodowych, podjętej na podstawie art. 60 pkt 7 ustawy o radcach prawnych oraz w celu wykonania art. 23 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego wskazała, że zasady udziału w szkoleniach zostały określone. Ponadto stwierdziła, że za naruszenie obowiązku udziału w szkoleniach radca prawny może zostać pociągnięty do odpowiedzialności dyscyplinarnej - na podstawie art. 64 ust. 1 pkt 2 ustawy o radcach prawnych. Konkludując Izba wskazała, że członkowie samorządu zawodowego radców prawnych mają obowiązek doskonalenia zawodowego w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach, organizowanych przez jednostki organizacyjne samorządu zawodowego radców prawnych, pod rygorem sankcji dyscyplinarnych - włącznie z zakazem wykonywania zawodu ? egzekwowanych prawnie. Stwierdziła, że uchwały samorządu zawodowego, w stosunku do którego przynależność radców prawnych jest obowiązkowa, mają charakter przepisów prawa i nie są to normy ?prywatne?, lecz o charakterze publicznoprawnym i administracyjnym, gdyż wydawane są przez upoważnione do tego ustawowo organy, które w tym zakresie korzystają z przymiotów władzy publicznej, a za ich naruszenie grożą sankcje dyscyplinarne. Przepisy ustawy o radcach prawnych przyznają im szerszą moc obowiązującą niż akty wewnątrzorganizacyjne ? na jej mocy radca prawny jest związany zarówno przepisami ustawowymi, jak i uchwałami organów samorządu radcowskiego, w tym zasadami etyki radcy prawnego. Tym samym przepisy uchwał, dotyczące szkoleń zawodowych, należy uznać za ?odrębne przepisy?, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a) ustawy o podatku od towarów i usług. Podsumowując Izba ponownie wskazała, że usługi szkoleniowe świadczone przez nią odpłatnie na rzecz członków samorządu radców prawnych, są objęte zwolnieniem od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a) ustawy o podatku od towarów i usług. Na potwierdzenie swojego stanowiska powołała interpretacje indywidualne sygnatura: IPPP3/443-6/11-4/IB, IPPP1 /443-1300/10-4/PR.

W dniu 12 lipca 2011 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy wydał interpretację indywidualną nr ITPP2/443-595/11/EB, w której stwierdził, że stanowisko Izby jest nieprawidłowe.

Nie zgadzając się z treścią wydanej interpretacji, po uprzednim wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa, Izba złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, który wyrokiem z dnia 21 grudnia 2011 r., sygn. akt I SA/Bk 417/11, uchylił zaskarżoną interpretację.

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów, kwestionując stanowisko sądu pierwszej instancji, w dniu 7 lutego 2012 r. złożył skargę kasacyjną.

Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie, w wyroku z dnia 31 stycznia 2013 r., sygn. akt I FSK 352/12 orzekł, że warunek przewidziany w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy o podatku od towarów usług, odnoszący się do prowadzenia kształcenia zawodowego w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach, nie wynika z treści ani art. 132 ust. 1 lit. i, ani z treści art. 133 Dyrektywy 112 i odmówił zastosowania tego przepisu, jako sprzecznego z przepisem Dyrektywy oraz nakazał zbadanie zwolnienia na podstawie przepisów Dyrektywy.

Wskazał, że: ?Rozpoznając ponownie wniosek o udzielenie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego Minister Finansów winien rozważyć, czy Skarżąca może być uznana za podmiot prawa publicznego lub inną instytucję, działającą w tej dziedzinie, której cele uznane są za podobne przez dane państwo członkowskie. Dokonując tej analizy Minister Finansów zobowiązany jest uwzględnić w szczególności art. 17 Konstytucji, przewidujący, że w drodze ustawy można tworzyć samorządy zawodowe, reprezentujące osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony, a następnie w razie ustalenia, że Okręgowa Izba Radców Prawnych może bądź nie może być uznana, za instytucję, o której mowa w art. 132 ust. 1 pkt 1 Dyrektywy, Minister Finansów rozpatrując wniosek Skarżącej o wydanie interpretacji indywidualnej Minister Finansów uwzględni przedstawioną wyżej ocenę prawną.?

Ponadto w wyroku tym NSA stwierdził, że zaskarżone orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku odpowiada prawu mimo błędnego uzasadnienia i na podstawie art. 184 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, oddalił skargę kasacyjną.

Tutejszy organ, uwzględniając rozstrzygnięcie zawarte w ww. wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie, w wydanej interpretacji indywidualnej z dnia 14 czerwca 2013 r., nr ITPP2/443-595/11/13-S/EB stwierdził, że stanowisko przedstawione we wniosku jest nieprawidłowe.

Odnosząc się do stanowiska wyrażonego przez Izbę wskazał, że usługi doskonalenia zawodowego radców prawnych, organizowane przez Izbę, nie mieszczą się w zakresie zwolnienia określonego w art. 132 ust. 1 lit. i) tej Dyrektywy, gdyż okręgowe izby radców prawnych w zakresie zadań doskonalenia zawodowego radców prawnych, nie są odpowiednimi podmiotami prawa publicznego, o których mowa w ww. art. 132 ust. 1 lit. i) Dyrektywy. Z uwagi na powyższe, przy uwzględnieniu faktu, że wykonywane czynności nie będą objęte zwolnieniem, ani obniżonymi stawkami podatku na podstawie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług i rozporządzeń wykonawczych wydanych na jej podstawie, będą podlegały opodatkowaniu 23% stawką podatku.

Nie zgadzając się z treścią wydanej interpretacji, po uprzednim wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa, Izba złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, który wyrokiem z dnia 18 grudnia 2013 r., sygn. akt I SA/Bk 513/13, uchylił zaskarżoną interpretację.

W orzeczeniu tym Sąd stwierdził, że: ?(?) uzależnienie prawa do zwolnienia ww. usługi od jakiejkolwiek formy czy zasad jej prowadzenia określonej w odrębnych przepisach nie ma oparcia w Dyrektywie 112. Wprowadzony przez ustawodawcę krajowego warunek odnosi się wyraźnie do przedmiotu zwolnienia a nie podmiotu. Zatem obowiązkiem sądu administracyjnego jest ? w świetle zasady pierwszeństwa i efektywności prawa unijnego ? odmowa stosowania przepisu krajowego sprzecznego z przepisami dyrektywy.?

Ponadto orzekł, że ?(?) nie budzi wątpliwości, że samorząd zawodowy radców prawnych jest korporacją prawa publicznego (podmiotem prawa publicznego) już z natury rzeczy.? Wskazał, że ?(?) pełna swoboda w zakresie organizacji szkoleń zawodowych dla radców prawnych stanowi istotny atrybut dla uznania okręgowych izb radców prawnych za odpowiedni podmiot prawa publicznego. Kontrola, której domaga się w tym zakresie Organ, wskazanie w ustawie wymagań wobec izb, chociażby w zakresie określenia programów szkoleniowych, itp. nie jest zwyczajnie możliwe, z uwagi na swoiste/istotne cechy samorządu, w tym samorządu zawodowego, na które wskazywano już w tym uzasadnieniu, czyli np. z uwagi jego samodzielność. Po to właśnie korporacja radców prawnych, wykonujących zawód zaufania publicznego jest samorządem i jako taki właśnie została nazwana przez ustawodawcę (co oznacza także, że jako samorząd jest podmiotem prawa publicznego), by cieszyć się z atrybutów przynależnych samorządom. A contrario ? przeczyłoby cesze samodzielności samorządu określenie wymagań w tym zakresie, naruszałoby to także art. 40 ust. 1 u.p.. Warto przy tym podkreślić, że konsekwencją samodzielności w realizacji zadań przez samorząd jest także nadzór nad działalnością nad jego działalnością, dokonywany wg kryterium legalności, co także wynika z istoty samorządy, jako takiego. Konkludując w ocenie Sądu nie budzi zatem wątpliwości, że samorząd radców prawnych, z uwagi na ustawowe zadania doskonalenia zawodowego radców prawnych, z uwagi na ustawowe zadanie doskonalenia zawodowego radców prawnych oraz samodzielność w zakresie realizacji tego zadania, jest odpowiednim podmiotem prawa publicznego, w zakresie kształcenia zawodowego o jakim mowa art. 132 ust. 1 lit. i) Dyrektywy 112.?

W świetle obowiązującego stanu prawnego ? biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 18 grudnia 2013 r., sygn. akt I SA/Bk 513/13 ? stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak wynika z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (?).

Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2?12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Stosownie do treści art. 146a pkt 1 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2014 r., w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ww. ustawy o podatku od towarów i usług.

Jak wskazuje treść ust. 1 pkt 26 tego artykułu, zwalnia się od podatku usługi świadczone przez:

1. jednostki objęte systemem oświaty w rozumieniu przepisów o systemie oświaty, w zakresie kształcenia i wychowania
2. uczelnie, jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk oraz jednostki badawczo-rozwojowe, w zakresie kształcenia na poziomie wyższym

? oraz dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane.

Na podstawie uregulowania zawartego w ust. 1 pkt 29 powyższego artykułu, zwalnia się od podatku usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione w pkt 26:

1. prowadzone w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach, lub
2. świadczone przez podmioty, które uzyskały akredytację w rozumieniu przepisów o systemie oświaty - wyłącznie w zakresie usług objętych akredytacją, lub
3. finansowane w całości ze środków publicznych

? oraz świadczenie usług i dostawę towarów ściśle z tymi usługami związane.

Zgodnie z art. 132 ust. 1 lit. i) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r.

w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U UE L 347, str. 1 z późn. zm.), państwa członkowskie zwalniają kształcenie dzieci lub młodzieży, kształcenie zawodowe lub przekwalifikowanie, łącznie ze świadczeniem usług i dostawą towarów ściśle z taką działalnością związanych, prowadzone przez odpowiednie podmioty prawa publicznego lub inne instytucje działające w tej dziedzinie, których cele uznane są za podobne przez dane państwo członkowskie.

Z analizy tego przepisu wynika, że istotne jest, aby kształcenie prowadzone było przez podmiot prawa publicznego (lub inną instytucję działającą w tej dziedzinie), którego cele uznane są za podobne przez dane państwo członkowskie. Z powyższego przepisu nie wynika, że celem (zadaniem) danego podmiotu prawa publicznego musi być tylko i wyłącznie kształcenie, że ma on realizować politykę edukacyjną pod kontrolą państwa. Wystarczy, by cel ten był uznany przez państwo członkowskie za podobny do opisanego w ww. przepisie kształcenia, np. zawodowego.

A zatem, dla objęcia zwolnieniem od podatku określonych usług kształcenia konieczne jest, aby usługi te mieściły się w zakresie definicji usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawartej w art. 44 rozporządzenia Rady (UE) Nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającym środki wykonawcze do Dyrektywy 2006/112/WE Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U UE L 77, str. 1). Zgodnie z tym przepisem, usługi w zakresie kształcenia zawodowego i przekwalifikowania zapewniane na warunkach określonych w art. 132 ust. 1 lit. i) Dyrektywy 2006/112/WE Rady, obejmują nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, jak również nauczanie mające na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Czas trwania kursu w zakresie kształcenia zawodowego bądź przekwalifikowania nie ma w tym przypadku znaczenia.

Konieczne jest również stwierdzenie, czy okręgowe izby radców prawnych są podmiotami prawa publicznego, o których mowa w art. 132 ust. 1 lit. i) Dyrektywy 2006/112/WE Rady, lub innymi instytucjami uznanymi za mające podobne cele, o których mowa w tym przepisie.

Zgodnie z art. 17 ustawy z dnia 2 kwietnia 1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 78, poz. 483, z późn. zm.), w drodze ustawy można tworzyć samorządy zawodowe, reprezentujące osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2010 r., Nr 10, poz. 65, z późn. zm.), radcowie prawni zorganizowani są na zasadach samorządu zawodowego, zwanego dalej ?samorządem?.

W myśl ust. 2 cytowanego artykułu, jednostkami organizacyjnymi samorządu posiadającymi osobowość prawną są okręgowe izby radców prawnych i Krajowa Izba Radców Prawnych.

Stosownie do ust. 3 ww. artykułu, Minister Sprawiedliwości sprawuje nadzór nad działalnością samorządu w zakresie i formach określonych ustawą.

Zgodnie z art. 41 ustawy o radcach prawnych, do zadań samorządu należy w szczególności:

1. udział w zapewnianiu warunków do wykonywania ustawowych zadań radców prawnych;
2. reprezentowanie radców prawnych i aplikantów radcowskich oraz ochrona ich interesów zawodowych;
3. współdziałanie w kształtowaniu i stosowaniu prawa;
4. przygotowywanie aplikantów radcowskich do należytego wykonywania zawodu radcy prawnego oraz doskonalenie zawodowe radców prawnych;
5. nadzór nad należytym wykonywaniem zawodu przez radców prawnych i aplikantów radcowskich;
6. prowadzenie badań w zakresie funkcjonowania pomocy prawnej.

Natomiast stosownie do art. 52 ust. 3 ww. ustawy o radcach prawnych, do zakresu działania rady okręgowej izby radców prawnych należy w szczególności:

1. reprezentowanie interesów zawodowych członków okręgowej izby radców prawnych;
2. doskonalenie zawodowe radców prawnych;
3. nadzór nad należytym wykonywaniem zawodu przez radców prawnych i aplikantów radcowskich;
4. występowanie do organów rejestrowych lub ewidencyjnych z wnioskiem o wszczęcie postępowania o wykreślenie z rejestru lub ewidencji podmiotu prowadzącego działalność w zakresie pomocy prawnej niezgodnie z przepisami niniejszej ustawy.

Uwzględniając powyższe uregulowania należy stwierdzić, że skoro do ustawowych zadań Izby należy m.in. prowadzenie działalności szkoleniowej, jest ona podmiotem powołanym m.in. do kształcenia ? doskonalenia zawodowego radców prawnych ? które bez wątpienia leży w interesie publicznym i w tym zakresie realizuje politykę edukacyjną. Tym samym niewątpliwie mieści się w użytym w art. 132 ust. 1 lit. i) Dyrektywy 112 pojęciu podmiotu prawa publicznego lub innej instytucji działającej w dziedzinie kształcenia zawodowego, uznanej za taką w art. 52 ust. 3 pkt 2 ww. ustawy o radcach prawnych.

Analiza przedstawionego stanu faktycznego i treści przywołanych przepisów prawnych prowadzi do stwierdzenia, że realizowane przez Izbę obligatoryjne szkolenia, mające na celu doskonalenie zawodowe radców prawnych, korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację ? w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.