Opodatkowanie opłaty wnoszonej z tytułu całkowitego zniszczenia przedmiotu leasingu oraz prawo do (...)

UZASADNIENIE

W dniu 14 września 2009 r. został złożony wniosek, uzupełniony w dniu 27 listopada 2009 r. (data wpływu), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłaty wnoszonej z tytułu całkowitego zniszczenia przedmiotu leasingu oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego przez leasingobiorcę.

W przedmiotowym wniosku oraz uzupełnieniu, przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 8 sierpnia 2007 r. zawarł Pan (jako Przedsiębiorstwo Produkcyjno?Usługowo?Handlowe) umowę leasingu operacyjnego z firmą leasingową. Prawa i obowiązki stron, warunki używania, utrzymania i naprawy przedmiotu leasingu oraz konsekwencje utraty lub uszkodzenia przedmiotu leasingu, a także świadczenia odszkodowawcze zostały uregulowane w ?Ogólnych warunkach leasingu? (OWL). Na skutek wypadku przedmiot umowy leasingu uległ całkowitemu zniszczeniu. Zgodnie z punktem 7.1 OWL ?Korzystający? ponosi ryzyko utraty oraz całkowitego lub częściowego uszkodzenia przedmiotu leasingu, również wskutek działania siły wyższej. Zgodnie z pkt 7.2 OWL w przypadku utraty lub całkowitego uszkodzenia umowa leasingu wygasa. Wskutek wygaśnięcia umowy z ww. powodów ?Korzystający? jest zobowiązany zapłacić ?Finansującemu? kwotę odpowiadającą aktualnej wartości nieuszkodzonego przedmiotu leasingu, jednak nie mniej niż sumę uzgodnionych opłat (cena leasingu) za resztę stałego lub kalkulacyjnego okresu leasingu, określonego w umowie. Przy ustalaniu każdorazowej kwoty minimalnej odlicza się zaoszczędzone nakłady ?Finansującego? oraz inne korzyści uzyskane przez niego z tytułu przedterminowego rozwiązania umowy, przede wszystkim korzyści z tytułu odsetek (pkt 6.3 OWL). W związku z powyższym ?Finansujący? obciążył ?Korzystającego? za resztę okresu leasingu tzn. wystawił fakturę VAT naliczając 22% podatku. Pan jako ?Korzystający? zgodnie z art. 86 ust. 1 odliczył podatek od towarów i usług.

Przedmiotem leasingu jest ? zgodnie z dowodem rejestracyjnym - samochód ciężarowy do przewozu kontenerów o dopuszczalnej ładowności 14.150 kg.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zapłata przez ?Korzystającego? kwoty wynikającej z punktu 6.3 OWL (tzw. kara umowna) podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i tym samym ?Korzystający? (podatnik podatku od towarów i usług ) ma prawo odliczenia naliczonego podatku...

Zdaniem Wnioskodawcy, w myśl przepisów art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (muszą mieć one charakter odpłatny). W przypadku zaistnienia okoliczności przewidzianych w OWL m.in. wygaśnięcie umowy leasingu w razie całkowitego uszkodzenia przedmiotu leasingu, ?Korzystający? jest zobowiązany do zapłaty określonej kwoty na rzecz ?Finansującego?. Pana zdaniem zapłata świadczenia pieniężnego przez ?Korzystającego?, z tytułu wygaśnięcia umowy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ przedmiotowe świadczenie nie jest karą umowną, czy też odszkodowaniem, w rozumieniu art. 483 § 1 ustawy Kodeks cywilny. Zgodnie z treścią OWL ?Finansujący? jest zobowiązany dostarczyć ?Korzystającemu? przedmiot umowy leasingu a ?Korzystający? jest zobowiązany do ponoszenia opłat wynikających z tej umowy. Zatem posiada on wobec ?Finansującego? z tytułu zawartej umowy leasingu, zobowiązanie o charakterze pieniężnym (zobowiązanie do ponoszenia opłat, czynszu), natomiast kara umowna w świetle Kodeksu może dotyczyć jedynie zobowiązań o charakterze niepieniężnym. W związku z powyższym świadczenie pieniężne, które ?Korzystający? jest zobowiązany zapłacić ?Finansującemu? w przypadku wygaśnięcia umowy leasingu nie jest karą umowną ani odszkodowaniem w rozumieniu przepisów k.c. Zobowiązanie ?Korzystającego? do zapłaty określonej kwoty pieniężnej jest po prostu formą dodatkowego wynagrodzenia na rzecz finansującego, które pełni jednocześnie funkcję świadczenia pieniężnego o charakterze gwarancyjnym. Ponieważ powyższe świadczenie jest świadczeniem odpłatnym, to Pana zdaniem, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 41 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podlega ono opodatkowaniu tym podatkiem ze stawką 22%. Natomiast ?Finansujący? jest zobowiązany wystawić fakturę tytułem zapłaty przez ?Korzystającego? przedmiotowego świadczenia pieniężnego (art. 106 ust. 1 ustawy). Na potwierdzenie swojego stanowiska wskazał Pan na decyzje wydane przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 15 października 2007 r. (1401/PH-I/4407/14-113/06/KO/PV-I) oraz z dnia 6 czerwca 2008 r. (IPPP1/443-542/08-2/SM).

W związku z powyższym zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług Pan, tj. ?Korzystający? ma prawo do odliczenia podatku naliczonego w powyższej fakturze.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy w rozumieniu art. 7 ustawy, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z powyższego wynika zatem, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów. Przez świadczenie należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). By zaistniałe świadczenie uznać za usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług niezbędne jest występowanie odpłatności za to świadczenie.

Przepis art. 483 § 1 ustawy Kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 roku (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) daje stronom prawo zastrzeżenia w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). Zgodnie z przytoczoną regulacją, kara umowna to suma pieniężna, którą jedna ze stron jest zobowiązana zapłacić z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego. Zatem a contrario kara umowna nie może odnosić się do niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań pieniężnych.

Kara umowna jest formą odszkodowania, przy czym odmiennie niż w przypadku odszkodowania, niewystąpienie szkody nie zwalnia dłużnika od jej zapłaty. Zatem w sytuacji, gdyby zaistniały przesłanki zobowiązujące do zapłaty kary umownej ?Korzystający? byłby zobowiązany do jej zapłaty, bez względy na to czy szkoda powstała. Przesłanką konieczną do zaistnienia roszczenia o zapłatę kary umownej jest niewykonanie zobowiązania, jego nienależyte wykonanie, a także uchybienia co do sposobu wykonania.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca zawarł umowę leasingu operacyjnego. Przedmiot leasingu (samochód ciężarowy do przewozu kontenerów o dopuszczalnej ładowności 14.150 kg), na skutek wypadku, uległ całkowitemu zniszczeniu.

Z postanowień Ogólnych Warunków Leasingu wynika, że w razie całkowitego uszkodzenia przedmiotu - umowa leasingu wygasa, a ?Korzystający? (Wnioskodawca) jest zobowiązany do zapłaty określonej kwoty (aktualnej wartości nieuszkodzonego przedmiotu leasingu, jednak nie mniej niż suma uzgodnionych opłat za resztę stałego lub kalkulacyjnego okresu leasingu, pomniejszona o zaoszczędzone nakłady oraz inne korzyści, np. odsetki). W związku z powyższym ?Finansujący? wystawił fakturę za pozostały okres leasingu, naliczając 22% podatek od towarów i usług, a ?Korzystający?, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy podatek ten odliczył.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, iż wpłacona przez Wnioskodawcę na rzecz leasingodawcy, kwota rozliczenia, stanowiąca wypłatę roszczenia określonego w umowie jest formą dodatkowego wynagrodzenia na rzecz leasingodawcy.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, iż powyższa sytuacja nosi wszelkie znamiona odpłatnego świadczenia usług, podlegającego, stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu tym podatkiem. W związku z powyższym Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktury wystawionej przez firmę leasingową, stosownie do art. 86 ust. 1 ww. ustawy, o ile nie zachodzą ograniczenia wynikające z art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.