Czynność zniesienia współwłasności nieruchomości nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów (...)

UZASADNIENIE

W dniu 1 lutego 2010 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności zniesienia współwłasności nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Jest Pan razem z bratem współwłaścicielem 4 działek gruntu, na których znajdują się budynki. Na działkach tych znajduje się m.in. budynek piekarni wykorzystywany przez spółkę cywilną, której wspólnikami są aktualnie Pana dwaj bracia. Przedmiotowa nieruchomość była nabyta przed 1998 r. przez spółkę cywilną, której wówczas wspólnikami był Pan razem z bratem. Spółka z tytułu ww. nabycia odliczała podatek naliczony. W 2004 r. wystąpił Pan ze spółki cywilnej, a w to miejsce przystąpił drugi z Pana braci. Po dokonaniu tej czynności, jako współwłaściciel nieruchomości, wydzierżawiał ją Pan spółce cywilnej. Czynności te nie są dokonywane w ramach działalności gospodarczej, gdyż jej Pan nie prowadzi, ani sam, ani w formie spółki osobowej, od momentu wystąpienia z ww. spółki cywilnej.

Aby uporządkować stosunki własnościowe z bratem planuje Pan znieść nieodpłatnie współwłasność dwóch z czterech działek na korzyść brata. W wyniku zawarcia umowy dotyczącej zniesienia współwłasności właścicielem tych działek stałby się ich obecny współwłaściciel. Dokonywane zniesienie własności ma na celu uporządkowanie stosunków własnościowych pomiędzy braćmi i dokonanie przez Pana w przyszłości inwestycji, która będzie przeznaczona na własne cele mieszkaniowe na działce będącej w całości Pana własnością.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy opisane nieodpłatne zniesienie współwłasności nieruchomości powoduje powstanie obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, wskazane zniesienie współwłasności dwóch działek nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ nie jest Pan podatnikiem w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług i nie prowadzi działalności gospodarczej, a będąc współwłaścicielem nieruchomości udostępnia ją spółce cywilnej prowadzonej przez braci, aby mogła ona prowadzić działalność w budynkach znajdujących się na ww. działkach. Nie zajmuje się Pan zawodowo działalnością, ani w zakresie obrotu nieruchomościami, ani wynajmu, czy dzierżawy. W związku z powyższym nieodpłatne zniesienie własności działek nie jest dokonywane w ramach działalności gospodarczej oraz nie służy celom takiej działalności, przez co czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ponadto na podstawie art. 5 ust. pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podlegać mogą jedynie czynności odpłatnej dostawy towarów i usług, więc nieodpłatne zniesienie współwłasności działki nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Nie odliczał Pan podatku naliczonego związanego z nabyciem działki. Podatek ten był odliczany przy nabyciu działki przez spółkę cywilną, będącą podatnikiem podatku od towarów i usług, natomiast Pan nie był jako wspólnik spółki cywilnej, ani obecnie nie jest podatnikiem w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ww. ustawy ? ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach ? rozumie się przez to rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Przez dostawę towarów, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

W świetle postanowień zawartych w ust. 2 powołanego artykułu, przez dostawę towarów rozumie się również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części.

Z przepisu art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) wynika, iż własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom.

Z kolei zgodnie z art. 196 Kodeksu cywilnego, współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

W myśl art. 210 ustawy Kodeks cywilny, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.

Z regulacji art. 211 Kodeksu cywilnego wynika, że każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Zasadą jest, że zniesienie współwłasności powinno nastąpić przede wszystkim przez podział fizyczny rzeczy wspólnej. W rezultacie w wyniku zniesienia współwłasności dochodzi więc jedynie do nowego ukształtowania prawa własności poprzez odebranie temu prawu cechy wspólności.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że po wystąpieniu ze spółki cywilnej, jako współwłaściciel nieruchomości, wydzierżawiał ją Pan spółce, której wspólnikami są aktualnie Pana dwaj bracia. Planuje Pan w drodze umowy dokonać zniesienia nieodpłatnie współwłasności dwóch z czterech działek na rzecz brata, będącego nadal wspólnikiem spółki cywilnej. Dokonanie tej czynności ma na celu ? jak Pan wskazał - uporządkowanie stosunków własnościowych pomiędzy braćmi i zrealizowanie w przyszłości inwestycji, która będzie przeznaczona na cele mieszkaniowe, na działce stanowiącej Pana wyłączną własność.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że jeżeli ? jak wskazano we wniosku ? zniesienie współwłasności działek nastąpi nieodpłatnie, przez co tut. organ rozumie brak zapłaty czy to w formie pieniężnej, czy też rzeczowej, a przy nabyciu tych działek nie przysługiwało Panu prawo do odliczenia podatku naliczonego, to czynność ta nie będzie spełniała przesłanek wynikających z art. 7 ust. 2 ustawy, a zatem nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu datowania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.