Opodatkowanie otrzymanego wynagrodzenia za wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu.

UZASADNIENIE

W dniu 28 września 2009 r. został złożony wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania otrzymanego wynagrodzenia za wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 4 sierpnia 2005 r. Spółka jako wynajmująca, zawarła z bankiem jako najemcą, umowę najmu lokalu użytkowego na okres 5-ciu lat. W lipcu 2009 r. najemca zgłosił wynajmującemu chęć rozwiązania umowy przed jej upływem, w wyniku czego w dniu 27 sierpnia 2009 r. strony doszły do porozumienia i skróciły okres obowiązywania umowy do dnia 30 września 2009 r. W ugodzie ustalono, iż najemca zapłaci wynajmującemu kwotę 140.000,00 zł odszkodowania za wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu. Zrealizowanie powyższych postanowień ugody jest równoznaczne z wyczerpaniem wszelkich roszczeń i pretensji wynikających z pierwotnie zawartej umowy jakie strony mogłyby w przyszłości rościć względem siebie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy otrzymane przez Spółkę, za przedterminowe rozwiązanie umowy najmu przez najemcę, odszkodowanie w formie pieniężnej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy otrzymane odszkodowanie od banku nie jest odpłatnością za usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług i tym samym nie podlega opodatkowaniu. Po powołaniu tresci art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, wskazał, że w katalogu czynności opodatkowanych nie zostały wymienione odszkodowania i nie dokonano ich zdefiniowania w ustawie.

Według Wnioskodawcy, mając na uwadze ustawową definicje świadczenia usług nie można uznać, iż wypłata odszkodowania stanowi wynagrodzenie za świadczoną usługę lub odpłatną dostawę, gdyż przez odszkodowanie należy rozumieć rekompensatę, zadośćuczynienie za przedterminowe rozwiązanie umowy najmu, czyli utracone korzyści. Wskazał, że w rozumieniu Kodeksu cywilnego odszkodowanie jest zapłatą za wyrządzone szkody, poniesione straty. W myśl art. 361 Kc, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego wynikła szkoda. Naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby szkody jemu nie wyrządzono. Ponadto sama wypłata odszkodowania, jak i jego otrzymanie nie powinno być uznane za czynność opodatkowaną z uwagi na fakt, iż pieniądze nie są towarem, a zatem przekazanie prawa do rozporządzania nimi nie stanowi dostawy. W opinii Wnioskodawcy usługą nie jest również świadczenie, jakie w zamian za odszkodowanie uzyskuje najemca. Wypłata ta stanowi karę umowną za zaniechanie najmu ? przerwanie umowy, na skutek czego wynajmująca utraciła korzyści. Zatem nie można uznać odszkodowania za wynagrodzenie z tytułu jakiegokolwiek działalności gospodarczej, bowiem ma ono wyłącznie na celu rekompensatę poniesionej szkody i jest formą zadośćuczynienia przedwcześnie zakończonej umowy najmu. Wnioskodawca podniósł, że w analizowanym przypadku jest to typowe odszkodowanie, które pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z brzmieniem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. podatkiem od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z treści art. 7 ust. 1 powołanej ustawy wynika, że dostawą towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

Przez świadczenie usług ? w myśl art. 8 ust. 1 powołanej ustawy ? rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że usługą jest każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach działalności, które nie jest dostawą towarów, w tym m.

in. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Zatem na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). W przypadku uznania danego świadczenia za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy od podatku od towarów i usług, musi istnieć bezpośredni konsument, beneficjent świadczenia odnoszący korzyści.

W związku z powyższym, jeżeli zaniechanie pewnych czynności za odszkodowaniem przynosi wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi - co do której istnieje zgoda stron takie działanie powinno być na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, uznane za usługę. Tak więc, dana czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można stwierdzić, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w dniu 4 sierpnia 2005 r. Spółka jako wynajmujący zawarła z bankiem umowę najmu lokalu użytkowego na okres 5 lat. W lipcu 2009 r. najemca zgłosił wynajmującemu chęć rozwiązania umowy przed jej upływem. W dniu 27 sierpnia 2009 r. strony doszły do porozumienia i skróciły okres obowiązywania umowy do dnia 30 września 2009 r. Ponadto ustalono, że najemca zapłaci wynajmującemu kwotę 140.000,00 zł tytułem odszkodowania za wcześniejsze rozwiązanie umowy.

Biorąc pod uwagę powołane przepisy należy zauważyć, iż w przedmiotowej sprawie odszkodowanie otrzymane przez Spółkę jest ściśle związane z uzyskaniem korzyści przez wypłacającego (najemcę lokalu użytkowego) w postaci uzyskania zgody na wcześniejsze rozwiązanie umowy najmu, co stanowi świadczenie wykonane na rzecz najemcy. Zatem istnieje związek pomiędzy wypłatą należności a świadczeniem wzajemnym. Wobec powyższego należy uznać, iż w opisanym stanie faktycznym - w świetle regulacji zawartych w powołanym wyżej art. 8 ust. 1 ustawy - mamy do czynienia z odpłatnym świadczeniem usług.

Reasumując należy stwierdzić, że otrzymane odszkodowanie stanowi wynagrodzenie za świadczoną usługę, która - zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy - podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Referencje

IPPP1/443-297/10-2/AW, interpretacja indywidualna