Zwolnienie od podatku czynności importu usług cash poolingu.

UZASADNIENIE

W dniu 15 października 2012 r. został złożony wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie rozliczeń w ramach struktury cash-poolingu.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca, należący do grupy kapitałowej ?., zamierza przystąpić do wielostronnej umowy Target Balancing Agreement - (Multi Entity) (dalej: ?Umowa?), stanowiącej umowę tzw. cash-poolingu, tj. grupowego kompleksowego zarządzania płynnością finansową. Umowa ta jest już zawarta pomiędzy ? z siedzibą w ?. (dalej : ?Bank?) z jednej strony a ?. z siedzibą we ?. oraz z innymi podmiotami z grupy ?., z drugiej strony. Według wiedzy Wnioskodawcy i danych wynikających z umów, Bank będący stroną umowy nie ma miejsca siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności w Polsce, siedzibą Banku jest ?. Siedzibą firmy ?. jest ?. Według wiedzy Wnioskodawcy, ?. nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności w Polsce.

Liderem systemy cash-poolingu uregulowanego Umową dla polskich podmiotów jest ? - podmiot należący do grupy ?

? nie jest bankiem ani instytucją bankową oraz nie jest podmiotem zarejestrowanym dla celów podatku od towarów i usług w Polsce.

Przedmiotowy system cash-poolingu (dalej: ?System?) organizowany jest przez Bank, który zapewnia techniczną obsługę transferów środków pieniężnych uczestników Systemu.

Obecnie Spółka posiada w polskiej filii Banku ?. rachunki prowadzone w PLN oraz EUR, które są wykorzystywane do rozliczeń finansowych (należności i zobowiązania Spółki). W ramach realizacji Umowy, Spółka otworzy w brytyjskiej filii Banku dwa tzw. podstawowe rachunki bankowe, tj. rachunek prowadzony w PLN i rachunek prowadzony w EUR. Rachunki Spółki w Banku będą tzw. rachunkami lustrzanymi polskich rachunków Spółki. Oznacza to, iż saldo polskich rachunków na koniec dnia będzie automatycznie przenoszone na saldo rachunków w ?.

Równolegle, w tym samym Banku działają tzw. rachunki nadrzędne, tj. rachunek ? w PLN i rachunek ? w EUR, które są wykorzystywane przez ? do zasilania lub przyjmowania transferów ze Spółki, a następnie do konsolidacji z kolejnymi nadrzędnymi rachunkami grupy w ramach zarządzania płynnością finansową grupy. W przyszłości, o ile zajdzie taka konieczność, System może zostać rozbudowany o dodatkowe waluty. W takim przypadku, Spółka będzie mogła otworzyć dodatkowe rachunki na potrzeby Systemu, które będą prowadzone w tych nowych walutach.

Po przystąpieniu Spółki do Systemu, jego faktyczne działanie będzie polegało na zautomatyzowanych transferach sald dodatnich (tj. sald powyżej ustalonego poziomu) istniejących na rachunkach podstawowych Spółki (lub innych uczestników Systemu), na koniec dnia rozliczeniowego, na odpowiednie rachunki nadrzędne lidera ? ?. W przypadku zaś wystąpienia na koniec dnia rozliczeniowego salda ujemnego (tj. poniżej ustalonego poziomu) na rachunkach podstawowych Spółki (lub innych uczestników), nastąpi automatyczne przekazanie środków pieniężnych z odpowiedniego rachunku nadrzędnego Lidera na rachunki podstawowe Spółki (lub innych uczestników), w kwotach niezbędnych dla uzyskania ustalonych poziomów środków na tych rachunkach. Poziom środków, który jest punktem odniesienia przy ustalaniu czy saldo danego rachunku podstawowego jest dodatnie (kredytowe) czy ujemne (debetowe) wynosi obecnie zero.

Przekazywanie środków pieniężnych w ramach Systemu jest procesem zautomatyzowanym i będzie wykonywane bez odrębnej decyzji Spółki, w zakresie transferów środków z jej rachunków podstawowych lub na jej rachunki podstawowe. Transfer środków pieniężnych z danego rachunku podstawowego Spółki będzie następował na podstawie Umowy, bez konieczności zawierania przez Spółkę odrębnych umów z Liderem lub z pozostałymi uczestnikami systemu. ? ? pełni funkcję Lidera Systemu posiadającego rachunki nadrzędne (w PLN i w EUR), służące kumulowaniu nadwyżek finansowych uczestników Systemu oraz redystrybucji za pośrednictwem Banku nadwyżek pieniężnych na rachunki uczestników, wykazujące salda debetowe.

Transfery środków finansowych w ramach Systemu będą dokonywane przy wykorzystaniu rachunków prowadzonych w tej samej walucie co transferowane środki, w związku z czym nie będzie dochodziło do przewalutowania przelewanych środków.

Dodatkową funkcjonalnością Systemu będzie możliwość bezgotówkowego regulowania wzajemnych zobowiązań/należności pomiędzy jego uczestnikami. Możliwość ta będzie realizowana w ten sposób, że ? ? po otrzymaniu stosownej dyspozycji od uczestnika Systemu, który będzie chciał uregulować swoje zobowiązanie wobec innego uczestnika Systemu, będzie odpowiednio pomniejszać/powiększać saldo środków posiadanych przez tych uczestników w ramach Systemu o kwotę tego zobowiązania/należności. Jedną z zalet takiego rozwiązania jest ograniczenie kosztów bankowych związanych z dokonywaniem przelewów wzajemnych zobowiązań uczestników Systemu.

Środki pieniężne przelewane w ramach Systemu będą podlegały oprocentowaniu stosownie obciążającym lub uznającym uczestników Systemu lub ? ?. Dlatego, w zależności od sald wykazywanych na rachunkach podstawowych Spółki, będzie ona obciążana odsetkami z tytułu korzystania ze środków finansowych udostępnionych jej w ramach Systemu lub też na rzecz Spółki będą naliczane odsetki należne w związku z przelewaniem nadwyżek jej środków finansowych na rachunki Lidera.

Odsetki będą kalkulowane przez Lidera codziennie, zgodnie z ustalonym w ramach zawartej umowy (regulującej zasady udzielania przez ? ? Spółce pożyczek i przyjmowania depozytów) oprocentowaniem. Następnie, po zakończeniu miesiąca, odsetki naliczone Spółce (z tytułu udostępniania nadwyżki jej środków finansowych) oraz od Spółki (z tytułu korzystania ze środków udostępnionych jej w ramach Systemu) zostaną zsumowane, i w ten sposób ustalona zostanie łączna kwota odsetek za dany miesiąc naliczonych Spółce lub podlegających zapłacie. Pierwszego dnia kolejnego miesiąca, tak ustalona łączna kwota odsetek, będzie dopisywana przez Lidera do rozrachunków Lidera ze Spółką, tj. powiększy lub pomniejszy wartość salda środków Spółki posiadanych w ramach Systemu (zostanie ?skapitalizowana? do tej wartości).

Celem uczestnictwa w Systemie jest uzyskanie przez Spółkę korzystniejszego oprocentowania nadwyżek finansowych, zgromadzonych na jej rachunkach podstawowych, przekazywanych na rachunek nadrzędny Lidera, w porównaniu do warunków oferowanych przez banki, w wyniku wykorzystania efektu skali skumulowanych środków pieniężnych na rachunkach nadrzędnych. Celem równorzędnym Spółki jest również ograniczenie kosztów odsetkowych związanych z ewentualnym ujemnym saldem na jej rachunkach podstawowych.

Poprzez uczestnictwo w Systemie oprocentowanie salda debetowanego na rachunku podstawowym, pokrytego transferem z rachunku nadrzędnego prowadzonego przez Lidera, powinno być korzystniejsze od oprocentowania na zwykłym rachunku bankowym. Z kolei, według wiedzy Wnioskodawcy, korzyść lidera Systemu polega na minimalizowaniu poziomu zadłużenia zewnętrznego Lidera i podmiotów z grupy ?, a w konsekwencji na minimalizowaniu kosztów finansowych grupy. Spółka jest czynnym podatnikiem VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy opisane w przedstawionym zdarzeniu przyszłym czynności, będą stanowiły świadczenie usług na rzecz Spółki w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług?
   
2. W przypadku, gdy odpowiedz na pytanie 1 byłaby pozytywna, to czy:


1. miejscem świadczenia powyższych usług dla celów podatku od towarów i usług będzie Polska?
   
2. usługi te będą podlegały zwolnieniu od opodatkowania podatkiem od towarów i usług?
   
3. wartość tych usług powinna być uwzględniona przez Spółkę w tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług?
   

Stanowisko w zakresie pytania 1:

Wnioskodawca, powołując się na treść art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług oraz art. 8 ust. 1 tej ustawy, wywodzi, iż z uwagi na fakt, że czynności opisane w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie obejmują przepływu towarów, czynności te mogą stanowić świadczenie usług.

Jednocześnie, w ocenie Wnioskodawcy, w celu dokonania klasyfikacji powyższych usług należy w pierwszej kolejności określić stronę, która świadczy usługę oraz stronę, która jest jej odbiorcą.

Czynności kompleksowego zarządzania płynnością finansową pozwolą Spółce na ograniczenie kosztów finansowych bądź osiągnięcie większych korzyści finansowych w porównaniu ze standardową ofertą bankową. Będą one przede wszystkim polegać na zapewnieniu Spółce natychmiastowego dostępu do środków pieniężnych bądź też gospodarowaniu wolnymi środkami finansowymi Spółki. Korzyści te zapewniać będzie Spółce Lider poprzez wykonywanie funkcji podmiotu zarządzającego funkcjonowaniem Systemu. W konsekwencji w przedmiotowym zdarzeniu przyszłym należy uznać, że Lider jest podmiotem, który świadczy usługi na rzecz Spółki.

Z drugiej strony, zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym zdarzeniu przeszłym nie będzie dochodziło do świadczenia usług przez Spółkę. Spółka nie będzie wykonywała bowiem żadnych czynności, które można zaklasyfikować jako usługi. W szczególności, przekazywanie wolnych środków finansowych na konto Lidera nie będzie mogło być klasyfikowane jako świadczenie, lecz jako umożliwienie Liderowi wykonywania usług kompleksowego zarządzania płynnością finansową Systemu (w tym również Spółki).

W związku z powyższym, według Wnioskodawcy, należy stwierdzić, że opisane w przedstawionym zdarzeniu przyszłym czynności stanowić będą usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową (cash-pooling), świadczone przez Lidera na rzecz Spółki.

Wnioskodawca zauważa, że prawidłowość takiego stanowiska znajduje potwierdzenie m. in.: w interpretacji z dnia 12 maja 2011 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. IPPP3/443-275/11-4/JF), w interpretacji z dnia 12 października 2010 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (sygn. IBPP2/443-543/10/ASz), a także w interpretacji z dnia 5 października 2010 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy (sygn. ITPP1/443-690a/10/MN).

Stanowisko w zakresie pyt. 2 lit. a)

Wskazując na postanowienia art. 28b ust. 1, art. 2 pkt 9 oraz art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług, Wnioskodawca uważa ? w związku z tym, że usługi zarządzania środkami finansowymi w ramach Systemu będą świadczone przez ? ? (podmiot nie posiadający ani siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski) na rzecz Spółki (posiadającej w Polsce swoją siedzibę oraz stałe miejsce prowadzenia działalności) ? iż miejscem opodatkowania tych usług jest Polska. Jednocześnie Wnioskodawca, jako nabywca przedmiotowych usług, będzie występował w charakterze podatnika, który jest zobowiązany do rozliczenia podatku VAT od nabywanych usług poprzez rozpoznanie tzw. importu usług.

Powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, znajduje oparcie w licznych interpretacjach organów podatkowych. Przykładowo Wnioskodawca zwraca uwagę na okoliczność, że poprawność takiego rozumowania została potwierdzona m. in. w interpretacji wydanej w dniu 12 października 2010 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (sygn. IBPP2/443-751/10/ASz), czy też interpretacji z dnia 5 października 2010 r., wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy (sygn. ITPP1/1443-690b/10/MN).

Stanowisko w zakresie pytania 2 lit. b)

Wnioskodawca wskazuje, że na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, od podatku zwolnione są usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Niemniej jednak, do powyższego zwolnienia zastosowanie mają dodatkowe przepisy szczególne, w tym art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, zgodnie z którym zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37- 41, o ile element ten stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia tej usługi zwolnionej. Równocześnie, w myśl art. 43 ust. 14 ustawy o VAT, powyższego przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa przy świadczeniu powołanych w tym przepisie usług. Dodatkowo, stosownie do art. 43 ust. 15 ustawy o VAT, powyższe zwolnienia nie mają zastosowania do czynności ściągania długów, w tym factoringu, usług doradztwa oraz usług w zakresie leasingu.

Usługa jaka jest świadczona przez Lidera na rzecz uczestników Systemu (w tym na rzecz Spółki po przystąpieniu do Systemu), polega na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową uczestników i opiera się na dokonywaniu transferów pomiędzy rachunkami podstawowymi w Systemie w celu utrzymywania na nich założonych poziomów środków pieniężnych.

W związku z tym, Wnioskodawca podkreśla, że wśród usług podlegających wyłączeniu ze zwolnienia od podatku na podstawie wskazanych wyżej przepisów szczególnych nie ma opisanych w zdarzeniu przyszłym usług kompleksowego zarządzania płynnością finansową (cash-poolingu).

Wnioskodawca zaznacza dodatkowo, że analizowane usługi korzystają ze zwolnienia od podatku także bezpośrednio na gruncie prawa wspólnotowego. W szczególności, Wnioskodawca podkreśla, że art. 135 ust. 1 lit. d Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L Nr 347, s. 1 ze zm.) przewiduje zwolnienie z podatku od wartości dodanej transakcji, łącznie z pośrednictwem, dotyczących rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych (z wyłączeniem windykacji należności).

W związku z powyższym, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że kompleksowa usługa zarządzania płynnością finansową (cash-poolingu) opisana w zdarzeniu przyszłym, która ma być świadczona na Jego rzecz przez Lidera, odpowiada swoim zakresem zakresowi usług wskazanych w przywołanych przepisach ustawy o VAT oraz Dyrektywy VAT, przewidujących zwolnienie od podatku. W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, analizowana usługa będzie korzystać z przedmiotowego zwolnienia od opodatkowania VAT.

Wyżej prezentowane stanowisko, w ocenie Wnioskodawcy, znajduje również potwierdzenie m. in. w interpretacji wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie: w dniu 27 czerwca 2011 r. (sygn. IPPP3/443-420/11-4/KC), w dniu 17 maja 2011 r. (sygn. IPPP3/443-302/11-4/SM), w dniu 12 maja 2011 r. (sygn. IPPP3/443-275/11-4/JF), czy interpretacji wydanej w dniu 12 października 2010 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (sygn. IBPP2/443-751/10/ASz).

Stanowisko w zakresie pytania 2 lit. c)

Wnioskodawca powołuje się na przepis art. 90 ust. 3, art. 29 ust. 1 zdanie 2 oraz art. 2 pkt 22 ustawy o VAT, podkreślając że definicja ?obrotu? nie obejmuje importu usług, czyli sytuacji, w której podatnikiem z tytułu świadczenia usług w Polsce przez podmiot zagraniczny jest nabywca. Opisane w przedstawionym zdarzeniu przyszłym usługi świadczone przez Lidera na rzecz Wnioskodawcy będą natomiast stanowić dla niego import usług. Zgodnie bowiem z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, podmioty krajowe, nabywając usługi świadczone przez podmioty nieposiadające siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju są co do zasady, podatnikami z tytułu tych czynności.

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, należy uznać, że nie będzie zobowiązany uwzględniać świadczonych przez Lidera usług kompleksowego zarządzania płynnością finansową w kalkulacji tzw. proporcji sprzedaży, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy o VAT.

Wnioskodawca zwraca uwagę, że podobne stanowisko znajduje potwierdzenie w praktyce organów podatkowych. Przykładowo przytacza stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, zajęte w interpretacji wydanej w dniu 17 maja 2011 r. (sygn. IPPP3/443-302/11-4/SM) oraz w dniu 22 września 2010 r. (sygn. IPPP1-443-661/10-4/BS, czy w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy, wydanej w dniu 5 października 2010 r. (sygn. ITPP1/443-690e/10/MN).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Końcowo, należy zauważyć, iż zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Wniosek o interpretację indywidualną może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych (art. 14b § 2 ustawy Ordynacja podatkowa). A zatem wniosek o wydanie interpretacji może być złożony tylko w indywidualnej sprawie zainteresowanego, nie zaś grupy osób. Z tych też względów - z uwagi na indywidualny charakter interpretacji przepisów prawa podatkowego - zaznacza się, iż niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy jedynie Wnioskodawcy, nie zaś wszystkich uczestników transakcji cash-poolingu. Uwzględniając powyższe, wskazać zatem należy, iż interpretacja nie wywołuje skutków prawnych dla pozostałych uczestników, którzy chcąc uzyskać interpretację indywidualną powinni wystąpić z odrębnymi wnioskami o jej udzielenie. W konsekwencji, regulacje zawarte w art. 14k-14n ustawy Ordynacja podatkowa nie będą miały zastosowania dla tych podmiotów.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.