Czy wykonując zawód adwokata w spółce cywilnej ? Kancelarii Adwokackiej i Kancelarii Radców Prawnych (...)

Naczelnik tut. Urzędu udziela następującej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego:
Stosownie do treści zawartej w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Zgodnie z ust. 2 cytowanego art. 15 działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Natomiast w świetle art. 15 ust. 3 pkt 3 ww. ustawy, za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.
Art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) stanowi, że za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 niniejszej ustawy, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9 cytowanego przepisu.
Reasumując, zgodnie z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy nie są działalnością gospodarczą czynności świadczone przez wykonawcę zlecenia, z tytułu których odpowiedzialność ponosi zlecający, w analizowanym stanie faktycznym byłby to sąd.
W związku z tym, jeśli odpowiedzialność z tytułu wykonywania czynności ponosi jej bezpośredni wykonawca ? w tym przypadku adwokat ? przepis art. 15 ust. 3 pkt 3 nie ma zastosowania. Nie zmienia tego również fakt, że przychody uzyskiwane przez adwokatów z tytułu świadczenia pomocy prawnej z urzędu zostały wymienione w art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem przy świadczeniu usług pomocy prawnej przez adwokata, zdaniem Naczelnika tut. Urzędu Skarbowego, sąd nie ponosi odpowiedzialności za działania obrońcy z urzędu, co powoduje, że ww. czynności wykonywane przez adwokatów należy uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. W konsekwencji czynności wykonywane przez adwokatów na zlecenie sądu podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych, z czego np. wynika, iż na adwokatach ciąży m.in. obowiązek dokumentowania fakturami VAT wykonywanych przez nich czynności.

Zatem, zgodnie z wyżej zacytowanymi przepisami, w przypadku adwokatów będących członkami zespołów adwokackich, którzy równocześnie nie prowadzą indywidualnych kancelarii i nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT w urzędzie skarbowym, konieczne jest dokonanie przez adwokata rejestracji jako podatnika podatku od towarów i usług we właściwym urzędzie skarbowym, w zakresie czynności, z których adwokaci ci uzyskali przychody, tj. z działalności wykonywanej osobiście.