Kto jest zobowiązany do sporządzania, składania i podpisywania deklaracji miesięcznych na podatek (...)

Wnioskiem z dnia 13.11.2006 r. (data stempla pocztowego), uzupełnionym w dniach 04.12.2006 r. i 21.12.2006 r., zwrócił się Pan do tut. organu o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu zastosowania prawa podatkowego, w którym przedstawił Pan następujący stan faktyczny:
- postanowieniem sądu wspólnicy spółki cywilnej zostali postawieni w stan upadłości. Od dnia ogłoszenia upadłości zarząd nad majątkiem firmy przejął syndyk, który na mocy stosownego postanowienia sądu kontynuuje działalność gospodarczą. Do końca 2005 r. ze względu na fakt, iż pozostawała do rozliczenia kwota straty za rok 2001 wspólnicy otrzymywali informację o zrealizowanych dochodach i poniesionych kosztach po zamknięciu roku (z reguły do końca lutego). Informacje o dochodzie za rok 2006 przekazywane są upadłym sukcesywnie po zaksięgowaniu każdego kolejnego miesiąca.

W związku z powyższym zwrócił się Pan do Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Lublinie z pytaniem kto jest zobowiązany do sporządzania, składania i podpisywania deklaracji miesięcznych na podatek dochodowy oraz deklaracji rocznych ?

W Pana ocenie obowiązek sporządzania, składania i podpisywania deklaracji na zaliczkę na podatek dochodowy i deklaracji rocznej spoczywa na upadłych.

Zgodnie z art. 14 a § 1 cyt. ustawy Ordynacja podatkowa, stosownie do swojej właściwości miejscowej, Naczelnik Urzędu Skarbowego, na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta, ma obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.

W związku z powyższym udzielam interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego następująco:

Zgodnie z zapisem art. 44 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. Nr 14 z 2000 r. poz. 176 z późn. zm.) - podatnicy osiągający dochody z działalności gospodarczej są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy. W terminach płatności zaliczek za miesiące od stycznia do listopada podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym, pod warunkiem, iż nie wybrali uproszczonej formy wpłacania zaliczek, deklaracje według ustalonego wzoru o wysokości dochodu osiągniętego od początku roku - co wynika z art. 44 ust. 6 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w terminie do 30 kwietnia następnego roku zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym - art. 45 ust.

1 i ust. 1a pkt 2 ww ustawy. Jednakże ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera pojęcia ?podatnik?. Pojęcie to zostało zdefiniowane w art. 7 § 1 cyt. na wstępie ustawy Ordynacja podatkowa, w myśl której podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu. Z powyższych przepisów wynika, że na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnikami tego podatku są wspólnicy spółki cywilnej.

Natomiast zgodnie z przepisem art. 160 ustawy z dnia 28.02.2003 r. prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60 z 2003 poz. 535 z późn. zm.) w sprawach dotyczących masy upadłości syndyk dokonuje czynności na rachunek upadłego lecz w imieniu własnym. Upadły z mocy prawa traci zarząd oraz możliwość korzystania i rozporządzania majątkiem należącym do niego. Zatem syndyk w sprawach dotyczących masy upadłości działa jako jego zastępca pośredni i dotyczy to wszystkich czynności prawnych. Dlatego też syndyk działając w zastępstwie podatnika jest zobowiązany sporządzać, składać i podpisywać deklaracje w tym zeznania. W powyższym przekonaniu utwierdza treść art. 57 ust. 1 cyt. ustawy prawo upadłościowe i naprawcze, który określa podstawowe skutki ogłoszenia upadłości obejmujące likwidację majątku upadłego, co do osoby upadłego. Z przepisu tego wynika, iż upadły powinien się poddać upadłości. W tym zakresie na upadłym ciążą cztery podstawowe obowiązki:
1. wskazanie i wydanie syndykowi całego majątku,
2. wydanie syndykowi wszystkich dokumentów dotyczących jego działalności, majątku i rozliczeń,
3. złożenia sędziemu-komisarzowi oświadczenia na piśmie, w którym potwierdził wykonanie obowiązków ww w p-kt 1 i 2,
4. udzielenie syndykowi oraz sędziemu-komisarzowi wszelkich wyjaśnień dotyczących swego majątku.

Ogłoszenie upadłości nie pozbawia upadłego podatnika podmiotowości prawnej ani prawa do własnego majątku. Powoduje jedynie brak możliwości zarządu oraz możności korzystania i rozporządzania tym majątkiem. Upadłe przedsiębiorstwo pozostaje więc w dalszym ciągu podmiotem praw i obowiązków. Jest też właścicielem majątku. Nie może jedynie zarządzać ani reprezentować majątku wchodzącego w skład masy. Czynności prawne i procesowe podejmuje za upadłego i na jego rachunek syndyk. Podmiotowość prawnopodatkowa w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu działalności prowadzonej przez przedsiębiorcę po ogłoszeniu upadłości nie ustaje, a syndyk masy upadłości jest osobą odpowiedzialną w czasie trwania postępowania upadłościowego za realizację obowiązków podatnika. Syndyk masy upadłości ponosi również odpowiedzialność za rzetelność i niewadliwość ksiąg podatkowych. Tym samym syndyk jest zobowiązany do sporządzania, podpisywania oraz terminowego składania deklaracji podatkowych.

Należy wskazać, że gdyby podatnik opodatkowany na zasadach ogólnych poza dochodami z działalności gospodarczej osiąganych z tytułu udziału w upadłej spółce osiągał również dochody podlegające wykazaniu w deklaracjach (PIT-5, PIT-5L)- np. działalność prowadzona indywidualnie, najem, to wtedy taką deklarację obowiązany byłby sporządzić podatnik. Jednak syndyk i podatnik powinni również taką deklarację podpisać. Dotyczyłaby ona przecież odrębnej jego działalności gospodarczej, jak również związanej z upadłą spółką, którą zarządza syndyk.

Natomiast oświadczenie składane przez podatnika w zeznaniu podatkowym to oświadczenie wiedzy, a nie woli, co wyklucza złożenie tego oświadczenia przez pełnomocnika.

Czynności prawne jakich, z uwagi na ich właściwości, wyjątkowo nie można dokonać przez pełnomocnika, to czynności prawne odznaczające się ściśle osobistym charakterem. Zgodnie z art. 136 Ordynacji podatkowej podatnik może działać przez pełnomocnika, ale tylko wtedy, gdy charakter czynności nie wymaga, aby dokonywał jej osobiście. Przepis art. 45 ust. 1 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie według ustalonego wzoru. Żaden przepis tej ustawy nie dopuszcza złożenia, a zatem i podpisania, zeznania przez inną osobę niż podatnik. Jednakże do obowiązków syndyka nie należy weryfikacja otrzymanych od upadłego podatnika innych dokumentów nie dotyczących działalności gospodarczej zarządzanej przez niego. Syndyk, jak wskazano powyżej, ponosi wyłącznie odpowiedzialność za rzetelność i niewadliwość ksiąg upadłej spółki. W zeznaniu podatkowym, podatnik jest zobowiązany do wykazania wszystkich uzyskanych w danym roku podatkowym osobistych dochodów, więc wymaga to jego osobistego działania. Dlatego też zeznanie podatkowe z całą pewnością winien podpisać podatnik. Natomiast wskazane byłoby, aby przedmiotowe zeznanie zostało również podpisane przez syndyka, gdyż w zeznaniu podatkowym podatnik wykaże również dochody z działalności gospodarczej, którą w imieniu i na rachunek podatnika zarządza syndyk.

Ww. interpretacja odnosi się wyłącznie do przedstawionego przez wnioskodawcę stanu faktycznego oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia tego zdarzenia.

Interpretacja nie jest wiążąca dla podatnika, płatnika lub inkasenta, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Zgodnie z art. 14 a § 4, w związku z art. 236 Ordynacji podatkowej na niniejsze postanowienie służy stronie zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Lublinie za pośrednictwem Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Lublinie w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia.