Czy wypłata odszkodowania w zamian za opuszczenie zajmowanego lokalu mieszkalnego (mieszkania służbowego) (...)

W mieszkaniu w ..... przy ul. ..... zamieszkiwała Pani wraz z rodziną od 1966 r. na podstawie umowy najmu zawartej z pracodawcą (mieszkanie służbowe). W 1992 r. przedsiębiorstwo państwowe przekształciło się w spółkę z o.o., a w 2002r. wypowiedziało Pani umowę najmu z okresem wypowiedzenia do listopada 2005r. Z uwagi na fakt, że w dniu otrzymania wypowiedzenia miała Pani ukończone 75 lat ? w związku z treścią art. 11 ust. 12 ustawy z dnia 21 czerwca 2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego (Dz.U. z 2005r. Nr 31, poz. 266), który stanowi, że w przypadku gdy lokatorem, któremu właściciel wypowiada stosunek prawny na podstawie ust. 5 jest osoba, której wiek w dniu otrzymania wypowiedzenia przekroczył 75 lat (...) wypowiedzenie staje się skuteczne dopiero w chwili jego śmierci ?lokatora? - właściciel mieszkania zaproponował Pani ugodę i wypłatę 36.500,00 zł na zakup innego lokalu mieszkalnego jako odszkodowanie w zamian za opuszczenie zajmowanego lokalu mieszkalnego.

Na zaproponowany sposób załatwienia sprawy wyraziła Pani zgodę.

W związku z powyższym wniosek o interpretację prawa podatkowego złożony przez Panią zawiera następujące pytanie ?czy w/w kwota stanowi dochód podlegający opodatkowaniu ??.

W Pani ocenie dochód powyższy korzysta ze zwolnienia od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 z późn.zm.). Stanowisko to Pani zdaniem potwierdza również art. 471 i dalsze kodeksu cywilnego, gdyż ww. spółka zobowiązana była na mocy cyt. wyżej art. 11 ust. 12 do dalszego wynajmowania lokalu do czasu określonego tym przepisem (śmierć lokatora). Zmieniając zakres przedmiotowy nałożonych na spółkę obowiązków, spółka nie wykonała ustawowo nałożonego zobowiązania i w tej sytuacji wypłaciła odszkodowanie tytułem naprawienia szkody.

Zgodnie z art. 14 a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. Nr 8 poz. 60 z późn. zm.) stosownie do swojej właściwości miejscowej Naczelnik Urzędu Skarbowego na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta ma obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa, albo postępowanie przed sądem administracyjnym.

W związku z powyższym udzielam interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego następująco:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52 i 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 w/w ustawy wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:
a) określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę;
b) odpraw pieniężnych wypłaconych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników;
c) odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym;
d) odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji;
e) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością;
f) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody opodatkowane są na zasadach, o których mowa w art. 27 ust. 1;
g) odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód.

Ponadto na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3b w/w ustawy wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku sądowego lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie.

Zgodnie z powyższymi przepisami nie wszystkie odszkodowania otrzymane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego od osób fizycznych. Ze zwolnienia bowiem korzystają jedynie te odszkodowania, których prawo do otrzymania wynika wprost z przepisów ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy, oraz odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej.

Podstawowa zasada prawa cywilnego w zakresie niewykonania zobowiązań określona w art. 471 ustawy Kodeks Cywilny (Dz.U. z 1964r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm) wyraża się stwierdzeniem, że dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązań. Na gruncie zobowiązań umownych szkodą jest zarówno uszczerbek w istniejącym mieniu, jak i utrata przyszłych korzyści.

Odszkodowanie jest świadczeniem, które ma na celu naprawienie wyrządzonej szkody. W aspekcie podatkowym wypłacenie lub postawienie do dyspozycji osobie fizycznej należnego jej odszkodowania oznacza wystąpienie okoliczności, z którą przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wiążą powstanie obowiązku podatkowego.

Natomiast instytucja ugody została unormowana w art. 917 Kodeksu Cywilnego. Zgodnie z tym przepisem przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie, albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Z przedstawionego przez Panią stanu faktycznego i załączonych dokumentów wynika, że na podstawie zawartej w dniu 30 marca 2005 r. ugody z X.. sp. z o.o. z siedzibą w ....., otrzymała Pani kwotę pieniężną za opuszczenie lokalu mieszkalnego, nazwaną w ugodzie ?z przeznaczeniem na zakup innego lokalu mieszkalnego jako odszkodowanie za opuszczenie obecnie zajmowanego lokalu mieszkalnego?.

Wypłacona kwota pieniężna z tego tytułu przez właściciela nieruchomości, bez względu na nazwę jaką wskazano w ugodzie ma za zadanie zrekompensować Pani konieczność opuszczenia zajmowanego lokalu mieszkalnego, a zatem stanowi wynagrodzenie za poniesioną przez Panią stratę.

Powołana przez Panią ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego nie zawiera przepisu, który ustalałby prawo do otrzymania odszkodowania z tytułu naruszenia zasad wypowiedzenia umowy najmu z uwagi na wiek podatnika. Również takich praw nie określają inne ustawy.

Powyższa ugoda została zawarta w wyniku porozumienia i w tym przypadku zasady ustalania odszkodowania i jego wysokość nie wynikają z przepisów prawa tj. ustaw bądź przepisów wykonawczych. Kwotę odszkodowania ustalono na zasadzie uznania przez dłużnika strat poniesionych przez podatnika.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych otrzymane odszkodowania wynikające z zawartych umów lub ugód nie zostały objęte zwolnieniem od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Analizowane odszkodowanie nie zostało również przyznane w wyniku wyroku lub ugody sądowej.

W przedstawionym stanie faktycznym i prawnym należy stwierdzić, iż kwota odszkodowania wypłacona na mocy porozumienia stron nie jest objęta zwolnieniem przedmiotowym i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych.

Informuje się, że interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie tego zdarzenia.

Interpretacja ta nie jest wiążąca dla podatnika, płatnika lub inkasenta, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Na podstawie art. 14 a § 4 w związku z art. 236 § 2 pkt 1 ustawy Ordynacja podatkowa na niniejsze postanowienie służy zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Lublinie za pośrednictwem Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Lublinie w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia.