Czy przeprowadzenie przymusowego wykupu akcji zgodnie z art. 418 k.s.h., jest czynnością podlegającą (...)

21.4.2004

Czy przeprowadzenie przymusowego wykupu akcji zgodnie z art. 418 k.s.h., jest czynnością podlegającą obowiązkowi zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych?

Zgodnie z art. 152 § 1 ustawy z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Jednocześnie wyżej powołana ustawa stanowi, że pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę (art. 2 Kodeksu pracy). Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie tylko nie nadała pojęciu ?pracownik? znaczenia odmiennego od powszechnego, ale wprost odsyła w tym zakresie do ?odrębnych przepisów?, którymi są przepisy Kodeksu pracy. Jeżeli zatem urlop, co wynika z powołanego wcześniej art. 152 Kodeksu pracy, przysługuje pracownikowi to znaczy, że przysługuje on osobie zatrudnionej na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Prawo do urlopu nie przysługuje więc osobie, która nie może być uznana za pracownika.

Ze względu na wyżej przedstawiony stan prawny osoba zatrudniona na podstawie umowy cywilnoprawnej - kontraktu menedżerskiego (umowy zlecenia), nie ma prawa do płatnego urlopu. Nie można bowiem utożsamiać powołania na członka zarządu osoby prawnej z powołaniem, w wyniku którego następuje nawiązanie stosunku pracy. Powołanie członka zarządu spółki kapitałowej nie oznacza jeszcze nawiązania stosunku pracy, gdyż mimo zbieżności terminologicznej jest to tylko powierzenie danej osobie piastowania funkcji organu spółki (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 4 października 1994 r. sygn. akt I PZP 42/94).

Z przedstawionego przez podatnika stanu faktycznego wynika, że pomiędzy osobą, której udzielono ?urlopu? a podatnikiem zawarty został kontrakt menedżerski, który jest umową o ustanowienie zarządu nad przedsiębiorstwem. Ponieważ polskie prawo nie reguluje w sposób ogólny kontraktu menedżerskiego, należy uznać, iż stanowi on typ umowy nienazwanej. Kontrakt menedżerski można jednak uznać za umowę o świadczenie usług, o której wspomina art. 750 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) i dlatego będą miały do niego odpowiednie zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego o zleceniu (art. 734-751 k.c.). Cechą różnicującą umowę o pracę i kontrakt menedżerski jest min. to, że w przypadku kontraktu menedżerskiego stron kontraktu nie ograniczają układy zbiorowe pracy ani inne przepisy prawa pracy, sama zaś osoba z którą kontrakt menedżerski zawarto nie jest pracownikiem zleceniodawcy (por. Doradca Podatnika Nr 22/2003 str. 10). Również w zakresie praw pracowniczych kodeks pracy nie ma zastosowania do kontraktów menedżerskich. Zasada ta dotyczy także urlopów.

W tym stanie rzeczy należy stwierdzić, że wynagrodzenie za czas urlopu wypłacone osobie, którą łączy z podatnikiem kontrakt menedżerski, nie stanowi kosztu uzyskania przychodu, gdyż nie jest świadczeniem na rzecz pracownika, a wydatki te nie spełniają kryterium uznania ich za koszty uzyskania przychodów wynikającego z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych .