Jak dokumentować zakup płodów rolnych od rolników indywidualnych ?
Jak dokumentować zakup płodów rolnych od rolników indywidualnych ?
Jedną z podstawowych cech w systemie tzw. rozliczeń ryczałtowych rolników jest brak obowiązku wystawienia przez nich faktur czy rachunków z tyt. dokonywanej sprzedaży. Nie oznacza to jednak, że transakcje dokonywane przez rolników ryczałtowych w ogóle nie podlegają udokumentowaniu.Zgodnie z przepisem art. 33b ust. 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym podatnik podatku od towarów i usług nabywający produkty rolne od rolnika ryczałtowego wystawia w dwóch egzemplarzach fakturę dokumentującą zakup tych produktów, oznaczoną jako ?Faktura VAT RR? przy czym oryginał jest przekazywany sprzedawcy, czyli rolnikowi ryczałtowemu, a kopia pozostaje u wystawcy, czyli kupującego towar.Spośród danych, które powinna zawierać Faktura VAT RR należy zwrócić uwagę na konieczność zamieszczenia w niej numeru dowodu osobistego sprzedawcy lub innego dokumentu stwierdzającego jego tożsamość, datę wydania tego dokumentu i nazwę organu, który wydał dokument, jeżeli rolnik ryczałtowy sprzedający produkty rolne jest osobą fizyczną. Ponadto istotnym jest zamieszczenie w tej fakturze oświadczenia sprzedawcy produktów rolnych, że jest rolnikiem ryczałtowym zwolnionym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy.
Zarejestrowani podatnicy VAT, rozliczający ten podatek, nabywający od rolników ryczałtowych produkty rolne, będą mieli prawo w rozliczeniu za miesiąc, w którym dokonali zapłaty za te produkty (na rachunek bankowy rolnika), zwiększyć swój podatek naliczony o kwoty wypłaconego rolnikom zryczałtowanego zwrotu podatku.W ustawie określono następujące warunki, które muszą spełnić wyżej wymienieni podatnicy, aby móc zwiększyć swój podatek naliczony o kwoty wypłaconego zryczałtowanego zwrotu podatku:
- zakup produktów rolnych musi być związany ze sprzedażą opodatkowaną
- zapłata należności za te produkty, obejmująca również kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku, musi być dokonana na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego.
Wymóg dokonania zapłaty na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego dotyczy tej części zapłaty, która stanowi różnice między kwotą należności za sprzedane produkty rolne a kwotą należności za towary i usługi sprzedane rolnikowi ryczałtowemu przez nabywcę. Za datę dokonania zapłaty uważa się datę wydania dyspozycji bankowej przekazania środków finansowych na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego, jeżeli dyspozycja ta została zrealizowana.W dokumencie stwierdzającym dokonanie zapłaty winny zostać podane numer i data wystawienia faktury potwierdzającej zakupy tych produktów.Ustawa nie nakłada na rolników ryczałtowych obowiązku posiadania rachunków bankowych. Aby jednak w pełni skorzystać z systemu ryczałtowego, rolnicy powinni założyć rachunki bankowe. Zapłata na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego jest jednym z warunków umożliwiających podatnikom podatku od towarów i usług zwiększenie swojego podatku naliczonego o kwoty wypłaconego rolnikom zryczałtowanego zwrotu podatku.Oznacza to, że nie wypełnienie wyżej opisanych warunków pozbawia podatnika skutecznego obniżenia podatku należnego o równowartość zryczałtowanego zwrotu podatku wykazanego na fakturze potwierdzającej zakup produktów rolnych.
Niezależnie od powyższego należy zauważyć, iż odstąpienie przez podatnika od obowiązku wynikającego z treści art. 33b ww. ustawy o warunkach wypełniających znamiona czynu zabronionego określonego w treści art. 62 §1 ustawy z dnia 10.09.1999 r. Kodeks karny skarbowy (Dz. U. Nr 83, poz. 930) rodzi odpowiedzialność karną skarbową podatnika.Zgodnie z art. 62, § 1 ww. ustawy kto wbrew obowiązkowi nie wystawia faktury lub rachunku za wykonanie świadczenia albo odmawia ich wydania, podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych.Nadmienia się, iż znamiona czynu zabronionego nie występują w sytuacji np. gdy określone przepisami warunki do wystawienia faktury RR nie zostają spełnione (t.j. gdy rolnik odmówił złożenia stosownego oświadczenia, podpisania faktury itp.) lub też w ogóle nie zostaną spełnione warunki do wypłacenia rolnikowi zryczałtowanego zwrotu podatku (gdy nabywcą jest osoba fizyczna nie będąca podatnikiem podatku od towarów i usług). Wówczas dokonana transakcja mogłaby być udokumentowana tzw. dowodem wewnętrznym.
Jak wynika z treści § 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. W sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 152, poz. 1475) na udokumentowanie zapisów w księdze, mogą być sporządzone przy zakupach dokumenty tzw. dowody wewnętrzne zawierające nazwę towaru oraz ilość, cenę jednostkową i wartość; zaopatrzone w datę i podpis osób, które bezpośrednio dokonały wydatków.Wystawienie takich dowodów jak wynika z ust. 2 pkt 1 tego paragrafu, może dotyczyć m.in. zakupu, bezpośrednio od krajowego producenta lub hodowcy, produktów roślinnych i zwierzęcych, nieprzerobionych sposobem przemysłowym, jeżeli przerób polega na kiszeniu produktów roślinnych lub przetwórstwie mleka albo na uboju zwierząt rzeźnych i obróbce poubojowej tych zwierząt.
Zatem, dowody wewnętrzne dokumentujące zakup towarów takich jak: ziemniaków, cebuli jabłek i pomidorów dokonywany bezpośrednio od krajowych producentów stanowią podstawę dokonywania zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, oczywiście pod warunkiem, że koszty te pozostają w związku przyczynowo skutkowym o którym mowa w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym z przychodami.