Czy posiłki otrzymywane nieodpłatnie przez szefów kuchni- funkcjonariuszy służby więziennej, (...)

2.12.2004

Czy posiłki otrzymywane nieodpłatnie przez szefów kuchni- funkcjonariuszy służby więziennej, w ramach posiadanych przez nich uprawnień, są świadczeniami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem dochodowym?

Wnioskodawca pisze, iż personelem zatrudnionym w kuchni zakładów karnych, aresztów śledczych i innych jednostek penitencjarnych jest szef kuchni, będący etatowym funkcjonariuszem Służby Więziennej, oraz podlegający mu kucharze, którymi najczęściej są osadzeni. Szef kuchni nadzoruje pracę kucharzy, co wymusza na nim konieczność próbowania i spożywania posiłków w różnych fazach ich przygotowywania. Wnioskodawca twierdzi, iż w celu zapobieżenia uszczuplaniu gramatury potraw przeznaczonych dla osadzonych, a z drugiej strony dla umożliwienia szefowi kuchni wypełnianie obowiązku kontroli potraw, Minister Sprawiedliwości wydał rozporządzenie z dnia 25.03.2003 r. w sprawie uprawnień funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej do wyżywienia podczas pełnienia służby (Dz. U. z 2003 r. Nr 62, poz. 572) ? w dalszej części niniejszej informacji oznaczanej sktótem ?rozporządzenie MS z 25.03.2003 r.? - wskazując, iż z zapisu § 7 wynika, że szefom kuchni przysługują posiłki wydawane w godzinach pełnienie służby według stawki budżetowej dominującej normy wyżywienia przygotowanej dla osadzonych. W związku z powyższym wnioskodawca ? jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych - pyta, czy nieodpłatnie wydawane posiłki szefom kuchni żywionym przez jednostki penitencjarne, według zasad, o których mowa w § 7 rozporządzenia MS z 25.03.2003 r., są świadczeniami podlegającymi opodatkowaniu. Zdaniem wnioskodawcy, wyżywienia przysługującego szefowi kuchni nie można traktować jako nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późniejszymi zmianami)- w dalszej części niniejszej informacji oznaczanej skrótem ?uopdoof? - gdyż nie stanowi ono jego dodatkowego dochodu, a jest jedynie formą kontroli posiłków przygotowywanych w kuchni, należącej do jego obowiązków.

Stanowisko powyższe jest nieprawidłowe.

W art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 26 kwietnia 1996 r. o Służbie Więziennej (Dz. U. z 2002 r. Nr 207, poz. 1761 z późniejszymi zmianami), ustawodawca zobowiązał Ministra Sprawiedliwości do określenia w drodze rozporządzenia, uprawnień funkcjonariuszy i pracowników do wyżywienia podczas pełnienia służby, uwzględniając w szczególności przypadki, w których przysługuje wyżywienie, normy wyżywienia oraz wysokość dziennej stawki budżetowej na wyżywienie, a także dopuszczalne przekroczenia dziennej stawki budżetowej. Jednocześnie w art. 71 ust.2 powołanej w poprzednim zdaniu ustawy, na Ministra Sprawiedliwości nałożono obowiązek, aby w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych, określił w drodze rozporządzenia, tryb i warunki otrzymywania równoważnika pieniężnego w zamian za wyżywienie podczas pełnienia służby oraz jego wysokość, uwzględniając w szczególności przypadki, w których równoważnik przysługuje, sposób jego naliczanie i wypłaty.

Zgodnie z § 7 rozporządzenia MS z 25.03.2003 r., funkcjonariuszom wykonującym czynności służbowe szefa kuchni w zakładach karnych i aresztach śledczych, przysługują posiłki wydawane w godzinach pełnienia służby, według stawki budżetowej dominującej normy wyżywienia przygotowanej dla osadzonych. Natomiast w myśl § 4 ust. 3 rozporządzenia MS z 25.03.2003 r. funkcjonariuszom w czasie wykonywania czynności służbowych szefa kuchni w ośrodku doskonalenia kadr i ośrodku szkolenia przysługują posiłki wydawane w godzinach pełnienia służby według podstawowej normy wyżywienia, określonej w tym rozporządzeniu.

Z treści przytoczonych powyżej aktów prawnych wynika, że wyżywienie otrzymywane przez funkcjonariusza w czasie wykonywania czynności służbowych szefa kuchni jest świadczeniem rzeczowym otrzymanym w naturze, wynikającym z uprawnień przysługujących temu funkcjonariuszowi w ramach stosunku służbowego.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 uopdoof, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Jednocześnie ustawodawca nie przewidział zwolnień od podatku dochodowego świadczeń, o których mowa w przedmiotowej sprawie. Wszystkie bowiem zwolnienia przedmiotowe, które stanowią odstępstwo od ogólnej zasady powszechności opodatkowania podatkiem dochodowym, zostały szczegółowo zdefiniowanew art.21 i 52 uopdoof. W związku z czym, wyżywienie otrzymywane przez funkcjonariuszy w czasie wykonywania czynności służbowych szefa kuchni jest świadczeniem w naturze podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Przy czym zgodnie z art. 12 ust. 2 uopdoof, wartość pieniężną świadczeń w naturze przysługujących pracownikom na podstawie odrębnych przepisów ustala się według przeciętnych cen stosowanych wobec innych odbiorców - jeżeli przedmiotem świadczenia są rzeczy lub usługi wchodzące w zakres działalności pracodawcy. Wycena świadczeń w naturze, o których mowa w przedmiotowej sprawie, powinna być dokonana w oparciu o obowiązujące stawki normy budżetowej, zgodnie z przepisami rozporządzenia MS z 25.03.2003 r. W świetle powyższego Centralny Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej w Kaliszu - jako płatnik - zgodnie z art. 12 ust. 1 uopdoof, ustalając zaliczki na podatek dochodowy według zasad określonych w art. 31 i 32 uopdoof, do przychodów ze stosunku służbowego szefa kuchni podlegających opodatkowaniu, powinien doliczyć wartość otrzymanych przez niego posiłków.

Odpowiedzi na powyższe zapytania udzielono w oparciu o przepisy podatkowe obowiązujące na dzień wydania niniejszej informacji.