Jakie obowiązki ciążą na płatniku podatku dochodowego od osób fizycznych w przypadku przymusowego (...)

Jakie obowiązki ciążą na płatniku podatku dochodowego od osób fizycznych w przypadku przymusowego wykupu akcji w trybie art. 418 Kodeksu spółek handlowych?

Naczelnik Małopolskiego Urzędu Skarbowego w Krakowie działając w trybie art. 14a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), w odpowiedzi na wniosek z dnia 17.03.2004 r. (data wpływu: 19.03.2004 r.), dotyczący udzielenia pisemnej informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w sprawie wystąpienia obowiązku pobrania i odprowadzenia do urzędu skarbowego w charakterze płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych od dochodów kapitałowych, po analizie przedstawionego w przywołanym piśmie stanu faktycznego stwierdza, iż stanowisko wnioskodawcy dotyczące interpretacji przepisów prawa jest prawidłowe.

Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego Zarząd Spółki Akcyjnej x realizując uchwałę walnego zgromadzenia akcjonariuszy na podstawie art. 418 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.) dokonuje przymusowego wykupu akcji akcjonariuszy mniejszościowych będących osobami fizycznymi, reprezentujących mniej niż 5% kapitału zakładowego, na rzecz akcjonariuszy posiadających łącznie ponad 95% kapitału zakładowego.

Porady prawne

W związku z powyższym akcjonariusze, których akcje podlegają przymusowemu wykupowi uzyskają przychody wymienione w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), tj. przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych (przychody z kapitałów pieniężnych).
Do ustalenia dochodu tych akcjonariuszy ma zastosowanie artykuł 3Ob ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowiący, iż dochodem z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną, jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną a kosztami uzyskania przychodów, którymi - jak wynika z treści art. 23 ust. 1 pkt. 38 przywołanej ustawy - są między innymi wydatki na objęcie lub nabycie zbywanych odpłatnie udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną.

W myśl artykułu 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodów uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, między innymi z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Zgodnie z art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej ?zakładami pracy', są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej.
Z kolei przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy art. 12 ust. 1 definiuje jako wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Omawiane przychody z kapitałów pieniężnych nie wynikają ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej spółdzielni pracy, ani też nie są zasiłkiem pieniężnym z ubezpieczenia społecznego wypłacanym przez zakłady pracy.
Źródłem tych przychodów nie jest też Spółka, lecz akcjonariusze dokonujący przymusowego wykupu, którzy zgodnie z art. 417 § 3 K.s.h. jedynie działają za pośrednictwem Zarządu Spółki.

Katalog zawarty w art. 31, dotyczący przychodów z wypłatą, których związany jest obowiązek płatnika obliczenia i pobrania w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które otrzymują te świadczenia, nie obejmuje zatem przychodów z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną (przychody z kapitałów pieniężnych).
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 33 ust. 1, art. 34 ust. 1, art. 35 ust. 1 pkt od 1 do 7 wskazuje dodatkowo podmioty inne niż wymienione w art. 31, obowiązane jako płatnicy do pobierania zaliczek na podatek dochodowy - jednakże żaden z tych przepisów nie ma zastosowania do wnioskodawcy.

Z powyższego wynika, iż w omawianej sytuacji Spółka nie będzie płatnikiem zaliczki na podatek dochodowy od dochodów uzyskanych przez akcjonariuszy mniejszościowych w związku z przymusowym wykupem akcji przez większościowych akcjonariuszy.
Osoby te są zobowiązane do zastosowania przepisów zawartych w art. 30b ust. 6 oraz art. 45. ust. 1a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z których wynika, iż podatnicy po zakończeniu roku podatkowego są obowiązani w odrębnym zeznaniu podatkowym o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) wykazać między innymi dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, dochody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych, a także dochody z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną i obliczyć należny podatek dochodowy.

Spółka nie jest natomiast obowiązana do składania żadnych informacji, deklaracji lub zeznań, bowiem w omawianej sprawie nie jest ani płatnikiem ani też stroną transakcji.
Nie dotyczą jej zatem obowiązki ustalone przez ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych dla płatników, ani też wynikający z art. 39 ust. 3 tej ustawy obowiązek przesłania podatnikowi oraz właściwemu urzędowi skarbowemu, w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, imiennej informacji o wysokości dochodu, o którym mowa w przywołanym wyżej art. 30b ust. 2.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika