Jakie obowiązki w zakresie sporządzania informacji podatkowej ciążą na podatniku zawierającym umowy (...)

Zgodnie z zapisem § 3 ust. 1 pkt 3 i § 3 ust. 1 tiret 1 Rozporządzenia MF z dnia 24 grudnia 2002 r. w związku z art. 82 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa osoby prawne, (...) są obowiązane do sporządzania informaćji, bez wezwania przez organ podatkowy o umowach zawartych z nierezydentami w rozumieniu przepisów prawa dewizowego, jeżeli nierezydent, będący stroną umowy, posiada na terytorium RP przedsiębiorstwo, oddział lub przedstawicielstwo w rozumieniu odrębnych przepisów i jeżeli podmiot obowiązany do sporządzenia i przekazania informacji wiedział lub mógł wiedzieć, przy zachowaniu należytej staranności, o fakcie posiadania (... ) przez nierezydenta przedsiębiorstwa, oddziału lub przedstawicielstwa na terytorium RP. W informacji tej uwzględnia się umowy, w których jednorazowa wartość należności albo zobowiązań przekroczyła równowartość 5.000 euro (§ 3 ust. 2 pkt 2).

Art. 2 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. ustawy Prawo dewizowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 141 poz. 1178 ze zm.) - zwanej dalej ustawą PD - określa, że pod pojęciem nierezydentów należy rozumieć:
? osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania za granicą oraz osoby prawne mające siedzibę za granicą, a także inne podmioty mające siedzibę za granicą, posiadające zdolność zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym imieniu; nierezydentami są również znajdujące się za granicą oddziały, przedstawicielstwa i przedsiębiorstwa utworzone przez rezydentów,
? obce przedstawicielstwa dyplomatyczne, urzędy konsularne i inne obce przedstawicielstwa oraz misje specjalne i organizacje międzynarodowe, korzystające z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych lub konsularnych;
natomiast pod pojęciem nierezydentówi z krajów trzecich należy rozumieć:
? osoby fizyczne, osoby prawne oraz inne podmioty, posiadające zdolność zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym imieniu, mające miejsce zamieszkania lub siedzibę w krajach trzecich,
? znajdujące się, w tych krajach oddziały, przedstawicielstwa i przedsiębiorstwa utworzone przez rezydentów lub nierezydentów z innych krajów.

W myśl art. 55 § ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16 poz. 93 ze zm.), zwaną dalej ustawą KC, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. z 1999 r. nr 101 poz. 1178 ze zm.), zwanej dalej ustawą PDG, przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz niemająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego, która zawodowo, we wtasnym imieniu podejmuje i wykonuje działalność gospodarczą, którą jest zarobkowa działalność wytwórcza, handlowa, budowlana, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja zasobów naturalnych, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły (art. 2 ust. 1 ustawy PDG).Art. 7 ust. 1 ustawy PDG określa, że przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców, (...).
Zasady wpisu do rejestru określają odrębne przepisy. I tak na podstawie art. 36 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o krajowym rejestrze sądowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 17 poz. 209 ze zm.) zwanej dalej ustawą o KRS, wymienia enumeratywnie podmioty, które wpisuje się do rejestru przedsiębiorców.

Biorąc pod uwagę powyższe przepisy należy stwierdzić, że:

Ad 1. Informację podatkową na podstawie § 3 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia MF obowiązany jest sporządzać podmiot, który zawarł umowę z nierezydentem - właścicielem 100% udziałów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zarejestrowanej w Polsce, w rejestrze przedsiębiorców, w KRS.
Wskazują na to następujące argumenty:
- W przypadku spółek prawa handlowego przedsiębiorcą jest zawsze spółka nie poszczególni wspólnicy. Wynika to z definicji przedsiębiorcy zawartej w art. 2 ust. 2 ustawy o PDG, gdzie jest mowa o trzech kategoriach podmiotów, które mogą być uznane za przedsiębiorców, t. j.: osobach fizycznych, osobach prawnych i nie mających osobowości prawnej spółkach prawa handlowego, pod warunkiem że spełniają przesłanki wskazane w tym przepisie. To wyliczenie wyraźnie wskazuje iż, przedsiębiorcą w świetle prawa może być spółka prawa handlowego jako całość, a nie poszczególni wspólnicy.

Skoro bowiem ustawodawca przyznaje status przedsiębiorcy nie mającym osobowości prawnej spółkom prawa handlowego (tzn. spółkom osobowym jawna, partnerska, komandytowa i komandytowo-akcyjna), a te zawsze muszą mieć co najmniej dwóch wspólników, jako że nie mogą być tworzone jako spółki jednoosobowe, to oznacza to, że a contrario odmawia tego statusu poszczególnemu wspólnikowi.
Tak samo należy przyjąć dla spółek kapitałowych (spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i spółek akcyjnych). W tym przypadku przedsiębiorcą będzie osoba prawna - odpowiednio sp. z o.o. lub S.A., która będzie prowadziła działalność gospodarczą we własnym (czyli spółki) imieniu.Takie znaczenie pojęcia ? przedsiębiorcy' ustawodawca dał również w ustawie o KRS. Zgodnie bowiem z art. 36 w rejestrze przedsiębiorców wpisuje się nie poszczególnych wspólników, a spółki prawa handlowego (i osobowe, i kapitałowe).
Powyższe argumenty potwierdzają więc tezę, że przedsiębiorcą jest sama spółka prawa handlowego, a nie poszczególny wspólnik takiej spółki. Z tego wynika, że nierezydent posiadający na terytorium RP przedsiębiorstwo musi mieć jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (100% udziałów), zarejestrowaną zgodnie z obowiązującymi przepisami. Wyłącznie w takiej sytuacji ów nierezydent będzie jednoosobowym wspólnikiem czyli właścicielem spółki, która w rozumieniu przepisów art. 2 ust 2 ustaw nierezydent będzie jednoosobowym wspólnikiem czyli właścicielem spółki, która w rozumieniu przepisów Aart. 2 ust 2 ustawy PDG i art. 36 ustawy KRS będzie przedsiębiorcą.
Stanowisko podatnika jest prawidłowe.

Ad 2. Informację podatkową na podstawie § 3 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia MF obowiązany jest sporządzać podmiot, który zawarł umowę z nierezydentem - właścicielem 100% udziałów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zarejestrowaną w Polsce, w rejestrze przedsiębiorców, w KRS.
Jeżeli nierezydent będący stroną umowy posiada w zarejestrowanej w RP spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, jedynie część udziałów (nie jest właścicielem 100% udziałów) to podmiot nie jest zobowiązany do sporządzania informację podatkowej na podstawie § 3 ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia MF.
Przemawiają za tym następujące argumenty:
- Nierezydent, który jest tylko jednym ze wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, zarejestrowanej w RP nie posiada przedsiębiorstwa. Przedsiębiorcą, który prowadzi działalność gospodarczą we własnym imieniu i który jest właścicielem przedsiębiorstwa jest spółka. To ona posiada osobowość prawną, co oznacza, że jest zdolna być podmiotem praw i obowiązków w zakresie prawa cywilnego. To spółka będzie wpisana w rejestrze przedsiębiorców w KRS jako przedsiębiorca, który może podjąć działalność gospodarczą.
Poszczególny wspólnik, a zatem nierezydent, który nie posiada 100% udziałów w spółce, nigdy nie będzie przedsiębiorcą, ponieważ nie prowadzi on działalności gospodarczej we własnym imieniu. Może on prowadzić spory spółki, reprezentować ją, czyni to jednak w imieniu spółki, a nie własnym. To spółka, a nie wspólnik będzie podmiotem stosunków prawnych.

Stanowisko podatnika jest prawidłowe.

Ad 3. Zamysłem ustawodawcy wynikającym z § 3 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia MF z dnia 24 grudnia 2002 r. było otrzymanie przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego informacji o umowach z nierezydentami posiadającymi na terytorium RP przedsiębiorstwa, oddziały lub przedstawicielstwa. Ustawodawca nie nakłada na podmiot zobowiązany do sporządzania informacji podatkowej obowiązku ustalania jakichkolwiek powiązań nierezydenta będącego stroną umowy z innymi nierezydentami. Stanowisko podatnkia jest prawidłowe.