Czy podatnik prowadzący działalność gospodarczą (do 17 sierpnia 2004 r. opodatkowaną w formie karty (...)

13.9.2004

Czy podatnik prowadzący działalność gospodarczą (do 17 sierpnia 2004 r. opodatkowaną w formie karty podatkowej, a od 18 sierpnia 2004 r. - na zasadach ogólnych) może amortyzować samochód ciężarowy, używany, jeśli jest on zarejestrowany na żonę, której udzielono kredytu na jego zakup? Samochód zakupiono z myślą używania w firmie podatnika. Jak należy go amortyzować? Przez jaki okres? Czy można odliczać odsetki od zaciągniętego kredytu? Czy można amortyzować elektronarzędzia zakupione na firmę o łączne wartości 12.000,00 zł, przy czym każde z osobna o wartości nie przekraczającej 3.500,00 zł?

Na podstawie art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Koszalinie na pisemne zapytanie podatnika z dnia 16.08.2004 r. dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych, udziela informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego i stwierdza, co następuje:

Wnoszący zapytanie przedstawił stan faktyczny, z którego wynika, że dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej w kwietniu 2004 r., tj. w okresie opodatkowania zryczałtowanym podatkiem dochodowym w formie karty podatkowej, podatnik zakupił używany samochód ciężarowy Renault Kango 1,2 z 1998 r. oraz elektronarzędzia o łącznej wartości 12.000,00 zł, z których cena każdego z osobna nie przekracza 3.500,00 zł. Zakupiony samochód zarejestrowano na żonę podatnika dlatego, że żonie udzielono kredytu (ale od początku zakupiony był z zamiarem używania go w działalności podatnika).

Na tle takich okoliczności faktycznych podatnik formułuje stanowisko, iż przepisy prawa podatkowego skutkują:

W kwietniu 2004 r. spisuje umowę użyczenia z żoną (dot. samochodu), zakłada ewidencję środków trwałych (maj 2004 r.) na dwa lata, załącza harmonogram spłaty rat kredytu, na dzień wprowadzenia jest ryczałtowcem więc nie ma z tego tytułu kosztów, ale po przejściu na podatkową księgę przychodów i rozchodów środek trwały staje się kosztem wraz z odsetkami od kredytu, oraz kosztami eksploatacji samochodu,
Wprowadza w książkę każde narzędzie z osobna, rozpisuje amortyzację na 2,5 roku w dniu wpisania (maj 2004 r.) nie ma z tego tytułu kosztów ponieważ jest ryczałtowcem ale z dniem przejścia na podatkową księgę przychodów i rozchodów narzędzia te są kosztami.

Z akt podatkowych wynika, że od dnia 01.01.1999 r. podatnik opodatkowany jest zryczałtowanym podatkiem dochodowym w formie karty podatkowej. Od dnia 27.03.2001 r. jest podatnikiem podatku od towarów i usług. W dniu 18.08.2004 r. poinformował pisemnie tut. urząd o utracie warunków do opodatkowania w formie karty podatkowej oraz o założeniu podatkowej księgi przychodów i rozchodów od dnia 18.08.2004 r.

Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Koszalinie stwierdza, że stanowisko to jest częściowo prawidłowe.

Do opisanego stanu faktycznego mają zastosowanie następujące normy prawa podatkowego:

Art. 39 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 ze zm.),
§ 4 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 152, poz. 1475 ze zm.).
Art. 22 ust. 1 i ust. 8, art. 22a ust. 1 pkt. 2 i pkt. 3, art. 22d ust. 1, art. 22f ust. 1 i ust. 3, art. 22g ust. 1 pkt. 1 i ust. 3 oraz ust. 11, art. 22h ust. 1 pkt. 1 i ust. 2 oraz ust. 4, art. 22i ust. 1, art. 22j ust. 1 pkt. 1 lit. a i pkt 2 oraz ust. 2 pkt 1, art. 22k ust 1, art. 22n ust. 2 i ust. 5 oraz ust. 6, art. 23 ust. 1 pkt. 8 lit. a i pkt 32 oraz pkt 33 i pkt 48 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.
: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.),
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30.09.1999 r. w sprawie klasyfikacji środków trwałych (KŚT) (Dz. U. z Nr 112, poz. 1317 ze zm.).

Zastosowanie powołanych norm skutkuje dokonaniem powyższej oceny prawnej stanowiska podatnika, uzasadnionej w sposób następujący:

Decydujące znaczenie przy kwalifikacji kosztów ma użyte w ustawie określenie ?w celu osiągnięcia przychodów? (art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym). Wskazuje ono na konieczność istnienia związku przyczynowo skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem a osiągniętym przychodem. Kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów.

Skoro zatem podatnik jest w stanie udowodnić, że kredyt zaciągnięto na zakup środka trwałego, odsetki naliczone do dnia przekazania do używania tego środka trwałego zwiększają jego wartość początkową (art. 22g ust. 1 pkt. 1 i ust. 3 ustawy o podatku dochodowym), natomiast odsetki naliczone i zapłacone po tym dniu stanowią koszty uzyskania przychodów. Wydatki na spłatę kredytu oraz wydatki na zakup środków trwałych nie stanowią kosztów uzyskania przychodów (art. 23 ust. 1 pkt. 8 lit. a oraz pkt. 32, pkt. 33 i pkt. 48 ustawy o podatku dochodowym). Nie ma przy tym potrzeby sporządzania z żoną umowy użyczenia, jeżeli środek trwały stanowi współwłasność majątkową małżonków (art. 22g ust. 11 ustawy o podatku dochodowym).

Biorąc pod uwagę, że w dacie nabycia środków trwałych podatnik opodatkowany był zryczałtowanym podatkiem dochodowym w formie karty podatkowej i pisemnie poinformował urząd skarbowy o utracie warunków do karty podatkowej oraz o założeniu podatkowej księgi przychodów i rozchodów od dnia 18.08.2004 r., zatem poczynając od dnia 18.08.2004 r. podatnik był zobowiązany założyć ewidencję środków trwałych (art. 22n ust. 2 i ust. 5 ustawy o podatku dochodowym) oraz ewidencję wyposażenia, jeżeli posiada wyposażenie (§ 4 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów).

Po spełnieniu tego warunku kosztem uzyskania przychodów są odpisy amortyzacyjne od września 2004 r. (art. 39 ust. 1 i ust. 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz art. 22h ust. 1 pkt. 1 ustawy o podatku dochodowym).

Brak podstawy prawnej zobowiązującej do założenia ewidencji środków trwałych oraz ewidencji wyposażenia w maju 2004 r. (tj. w okresie opodatkowania w formie karty podatkowej).

Dla potrzeb kwalifikacji danego przedmiotu do środków trwałych decydujące znaczenie ma przewidywany okres jego użytkowania w prowadzonej działalności gospodarczej tj. dłuższy niż rok, użytkowanie na podstawie jednego z tytułów wymienionych w ustawie ? w tym na podstawie tytułu własności lub współwłasności. Ponadto środek trwały musi być kompletny i zdatny do użytku w momencie przyjęcia do używania (art. 22a ust. 1 pkt. 2 i pkt. 3 ustawy o podatku dochodowym).

Wartość początkową ustala się na dzień przekazania do używania danego środka trwałego (art. 22f ust.

3 ustawy o podatku dochodowym). Sposób ustalania wartości początkowej zależy od sposobu wejścia w posiadanie danego środka trwałego (art. 22g ustawy o podatku dochodowym). W przypadku kupna jest to cena nabycia powiększona o koszty związane z nabyciem i przekazaniem do używania środka trwałego, poniesione do dnia przekazania danego środka trwałego do używania, w tym o odsetki naliczone do dnia przekazania środka do używania, oraz pomniejszona o podatek od towarów i usług (wyjątek gdy nie przysługuje pomniejszenie należnego o naliczony lub zwrot zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług).

Jeżeli zatem zakupione narzędzia spełniają ww. kryteria środka trwałego, od ich wartości początkowej ustalonej na dzień przyjęcia do używania, po wprowadzeniu ich do ewidencji środków trwałych w sierpniu 2004 r., mogą być dokonywane odpisy amortyzacyjne od września 2004 r. (art. 22h ust. 1 pkt. 1 ustawy o podatku dochodowym).

Wybór metody amortyzacji należy do podatnika. Po spełnieniu ww. warunków ustawowych może to być:

Metoda liniowa (art. 22h ust. 1 pkt. 1 ustawy o podatku dochodowym) ? odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych przez cały okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych (stawka z Wykazu, zgodnie z art. 22i ust. 1 ustawy o podatku dochodowym lub ustalona indywidualnie po spełnieniu warunków, zgodnie z art. 22j ust. 1 pkt. 1 lit. a i pkt. 2 ustawy o podatku dochodowym) lub
Metoda degresywna (art. 22k ust. 1 ustawy o podatku dochodowym) - w pierwszym podatkowym roku ich używania przy zastosowaniu stawek podanych w Wykazie stawek amortyzacyjnych podwyższonych, z zastrzeżeniem ust. 2, o współczynnik nie wyższy niż 2,0, a w następnych latach podatkowych ? od ich wartości początkowej pomniejszonej o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne, ustalonej na początek kolejnych lat ich używania (stawka z Wykazu) ? ale dotyczy wyłącznie maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 3 - 6 i 8 Klasyfikacji Środków Trwałych oraz środków transportu, z wyjątkiem samochodów osobowych, które nie posiadają homologacji producenta lub importera wymaganej dla samochodów innych niż osobowe oraz których dopuszczalna ładowność nie przekracza 500 kg.

Czas trwania dokonywania odpisów amortyzacyjnych zależy od przyjętej stawki i metody ? i będzie krótszy o okres odpisów amortyzacyjnych za czas opodatkowania w formie karty podatkowej (odpisy za ten okres nie stanowią kosztu).

Klasyfikacja Środków Trwałych jako usystematyzowany zbiór obiektów majątku trwałego umożliwia precyzyjną identyfikację poszczególnych środków trwałych, a w konsekwencji właściwe ustalenie stawek odpisów amortyzacyjnych.