Na podstawie dokumentów znajdujących się w Fundacji ?Polsko-Niemieckie Pojednanie?, podatnik został (...)
Na podstawie dokumentów znajdujących się w Fundacji ?Polsko-Niemieckie Pojednanie?, podatnik został uprawniony, jako szczególny następca prawny po zmarłym ojcu, do otrzymania świadczenia ze środków niemieckiej Fundacji ?Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość?. Świadczenie podatnik otrzymał w dwóch ratach i wpłacił zaliczkę z tego tytułu na podatek dochodowy w wysokości 19 % otrzymanego świadczenia. Jednocześnie w złożonym piśmie podatnik poinformował, iż nie jest spadkobiercą ojca, gdyż zgodnie z postanowieniem sądu o stwierdzeniu nabycia spadku po zmarłym ojcu dziedziczą na podstawie testamentu wnuki.
Czy otrzymane świadczenie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?
Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j. t. z 2000 r. Dz. U. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Zatem wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych enumeratywnie w katalogu zwolnień przedmiotowych, podlegają opodatkowaniu.
Przedmiotowe świadczenie zostało wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 73 ustawy, zgodnie z którym wolne od podatku są kwoty jednorazowej pomocy finansowej wypłaconej ofiarom prześladowań hitlerowskich przez Fundację Polsko - Niemieckie Pojednanie.
Kolejnym aktem prawnym, zwalniającym ww. świadczenie jest wspomniana przez podatnika ustawa z dnia 21 września 2000 r., stosownie do postanowień której świadczenia wypłacane ofiarom i ich spadkobiercom z tytułu prześladowań przez nazistowskie Niemcy w okresie II wojny światowej, w tym związane z pracą niewolniczą i przymusową, są wolne od podatku.
Użyte w tych przepisach sformułowanie ?świadczenia wypłacane ofiarom i ich spadkobiercom?, oznacza, że ustawodawca zawęża krąg osób korzystających ze zwolnienia od podatku w związku z otrzymanym świadczeniem. Bezspornym jest więc fakt zwolnienia świadczeń wypłacanych przez Fundację ?Polsko - Niemieckie Pojednanie? dla ofiar prześladowań oraz ich spadkobierców, rozstrzygnięcia wymaga jednak problem, czy podatnik zalicza się do kręgu osób wymienionych przez ustawodawcę.
Celem Fundacji ?Polsko - Niemieckie Pojednanie? jest świadczenie pomocy ofiarom prześladowań nazistowskich, natomiast podstawą przyznania pomocy jest udokumentowane wykazanie, iż osoba ubiegająca się o nią była ofiarą szczególnych prześladowań nazistowskich, których następstwem jest utrata zdrowia lub trudna sytuacja materialna związana z aktualnym poziomem rent lub emerytur. Nadmienić należy tutaj, iż przyznana pomoc jest zawsze na nazwisko osoby uprawnionej. Szczegółowe zasady przyznawania pomocy w przypadku śmierci osoby poszkodowanej po 15 lutego 1999 roku zostały określone w § 13 ust. 1 niemieckiej Ustawy o utworzeniu Fundacji ?Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość? z dnia 2 sierpnia 2000 r.
Z przedstawionych dokumentów wynika jednoznacznie, że podatnik został, zgodnie z § 13 ww. ustawy, uprawniony jako szczególny następca prawny po zmarłym ojcu do otrzymania świadczenia ze środków niemieckiej Fundacji. Jednocześnie z treści przedstawionej korespondencji z Fundacją ?Polsko - Niemieckie Pojednanie? jak również oświadczenia podatnika z dnia 18.05.2004 r. wynika, że podatnik nie jest spadkobiercą po zmarłym ojcu, gdyż zgodnie z testamentem spadek po ojcu dziedziczą jego wnuki.
Stosownie do przepisu art. 925 i 926 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r.- Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku natomiast powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu.
Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że podatnik nie spełnia warunku uprawniającego do korzystania ze zwolnienia od podatku dochodowego na mocy cytowanych wyżej przepisów, gdyż nie jest spadkobiercą po zmarłym ojcu a jedynie został uprawniony, jako szczególny następca prawny do otrzymania świadczenia ze środków niemieckiej Fundacji.
Dodatkowo należy podkreślić, że otrzymane świadczenie stanowi dla podatnika przychód z innych źródeł, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, natomiast stosownie do treści art. 40 ww. ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 31, 33, 34 i 35, jeżeli osiągają inne dochody, od których płatnicy nie mają obowiązku poboru zaliczek na podatek, są obowiązani wpłacić zaliczki na podatek należny od tych dochodów według zasad określonych w art. 44 ust. 3a ustawy.
W związku z powyższym, podatnik ma obowiązek wpłacać zaliczki na podatek dochodowy, w terminie do dnia 20 następującego miesiąca za miesiąc poprzedni, w wysokości 19 % dochodów uzyskanych z tytułu wypłaconego w danym miesiącu świadczenia i w tym samym terminie składać deklaracje na zaliczkę miesięczną na formularzu wg wzoru PIT-53. Następnie w myśl art. 45 ust. 1 ustawy, dochód uzyskany z tytułu przedmiotowego świadczenia winien być uwzględniony w zeznaniu podatkowym, składanym do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.