Czy odszkodowanie za ustanowienie służebności gruntowej zwolnione jest od podatku dochodowego?

1.3.2004

W odpowiedzi na pismo z dnia 5 lutego 2004 r. w sprawie udzielenia pisemnej informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Gorlicach działając na podstawie art. 14 a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), wyjaśnia co następuje:

Na podstawie art. 21 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Przy czym, aby wymienione odszkodowanie korzystało ze zwolnienia na podstawie omawianego przepisu wystarczającym jest spełnienie jednego z wyżej wymienionych warunków. Z dniem 1 stycznia 2004 r. ustawodawca poszerzył katalog odszkodowań zwolnionych od podatku.

Do katalogu zwolnień podatkowych zawartych w art. 21 ust. 1, zostały dodane bowiem punkty;
3 b (inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań; otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono),
3 c (odszkodowania w postaci renty),
3 d (odszkodowania otrzymane przez właściciela nieruchomości na podstawie przepisów prawa geologicznego i górniczego),
4 (kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych).

Jednocześnie należy zauważyć, iż od powyższej zasady ustawodawca przewidział szereg wyjątków, m.in. w świetle art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g ustawy ze zwolnienia wyłączone między innymi odszkodowania wynikające z zawartych umów lub ugód. W konsekwencji, tego rodzaju odszkodowania podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Reasumując, ze zwolnienia od podatku korzystają jedynie te odszkodowania, których prawo do otrzymania wynika wprost z przepisów ustawy, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia. Natomiast jak wyżej wspomniano nie korzystają ze zwolnienia odszkodowania otrzymane na podstawie zawartej pomiędzy stronami umowy. Zatem należności, które Pani otrzymała w 2003 r. tytułem odszkodowania za ustanowienie służebności gruntowej na rzecz Spółkę S.A. podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.