Czy podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych odszkodowanie wypłacone przez pracodawcę (...)
Czy podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych odszkodowanie wypłacone przez pracodawcę z 'porozumienia w przedmiocie złagodzenia skutków dla pracowników, wynikających ze zwolnień z pracy w związku z restrukturyzacją zakładu pracy' oraz odszkodowanie za okres ochrony z tytułu członkostwa w organach związkowych?
Ogólna definicja przychodów zawarta w art. 11 ustawy o podatku dochodowym, dla potrzeb opodatkowania dochodów uzyskiwanych z tytułu wykonywania pracy została uzupełniona w przepisie art. 12 ust. 1 cyt. ustawy, z którego wynika, że za przychody m. in. ze stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Zatem, zawarty w powyższym przepisie niezamknięty katalog, obejmuje w swoim zakresie wszelkie wypłaty (z wyjątkami wyraźnie określonymi przez ustawodawcę) dokonywane na rzecz pracownika, a więc i te, które wynikają z uprawnień ustanowionych w szczególnych przepisach normujących stosunki pracownicze.
Wyjątek zawarty został w przepisach art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy, który stanowi, że wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydawanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:
- określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
- odpraw pieniężnych wypłaconych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
- odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
- odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
- odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
- odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane na zasadach, o których mowa w art. 27 ust. 1,
- odszkodowań wynikających z zawartych umów i ugód.
Natomiast zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b cyt. ustawy wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:
- otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
- dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Ze stanu faktycznego przedstawionego przez Podatnika wynika, iż otrzymał on od swojego pracodawcy świadczenie pieniężne wypłacone na podstawie porozumienia zawartego pomiędzy tym pracodawcą a związkami zawodowymi działającymi w firmie.
Porozumienie to zostało zawarte w wyniku negocjacji, po konsultacjach i uzyskaniu opinii zakładowych związków zawodowych tj. według reguł określonych w ustawie z dnia 13 marca 2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844 z późn. zm.), będącej w istocie integralną częścią prawa pracy. W tej sytuacji należy stwierdzić, iż wypłata przedmiotowego świadczenia pieniężnego nastąpiła na podstawie porozumienia mającego swoje umocowanie w prawie pracy. Regulamin dobrowolnych odejść z pracy pracowników w zakresie przyznającym pracownikom dodatkowe świadczenia w przypadkach podjęcia decyzji o dobrowolnym odejściu z pracy, kształtuje nową treść indywidualnych stosunków pracy, z której pracownicy mogą wywodzić ewentualne roszczenia. W ocenie organu podatkowego stanowi on porozumienie normatywne wywołujące skutki na gruncie tej dziedziny, której dotyczy tj. prawa pracy.Zgodnie z treścią art. 9 § 1 Kodeksu pracy, ilekroć jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.
Reasumując powyższe, otrzymana przez Podatnika należność wskutek wyrażenia zgody na rozwiązanie umowy o pracę - zgodnie z ustawą z dnia 13 marca 2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników nie korzysta ze zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z 26 lipca 1991r., bowiem stanowi wypłatę pieniężną mającą swe źródło w stosunku pracy, a nie odszkodowanie przyznane na podstawie przepisów prawa pracy. Spełnia więc przesłanki z art. 12 ust. 1 wyżej cytowanej ustawy, czyli jest źródłem przychodu podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, które należy wykazać w rocznym zeznaniu podatkowym za 2006 rok.