Spłata przez dłużników solidarnych części rat kredytu, choć przeznaczonego na nabycie lokalu mieszkalnego (...)

Spłata przez dłużników solidarnych części rat kredytu, choć przeznaczonego na nabycie lokalu mieszkalnego przez Wnioskodawczynię, nie może przesądzać o darowiźnie oraz obowiązku podatkowym w podatku od spadków i darowizn.

ZMIANA INTERPRETACJI INDYWIDUALNEJ


Na podstawie art. 14e ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) Minister Finansów, z urzędu, zmienia interpretację indywidualną Nr IPPB2/436-468/09-4/MK1, wydaną w dniu 10 lutego 2010 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie działającego w imieniu Ministra Finansów na podstawie § 2 i 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.), w ten sposób, iż stwierdza, że stanowisko Pani, zwanej dalej ?Wnioskodawczynią?, przedstawione we wniosku z dnia 10 listopada 2009 r. (uzupełnionym wnioskiem z dnia 29 stycznia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, jako darowizny, spłaty przez wstępnych części rat kredytu mieszkaniowego zaciągniętego wspólnie ? jest prawidłowe.


Porady prawne

UZASADNIENIE


W dniu 16 listopada 2009 r. wpłynął do Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie Biura Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, jako darowizny, spłaty przez rodziców części rat kredytu zaciągniętego przez Wnioskodawczynię wspólnie z nimi na nabycie własności lokalu mieszkalnego przez Wnioskodawczynię.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.


W dniu 18 września 2009 r. podpisana została umowa o udzielenie kredytu hipotecznego mieszkaniowego na kwotę 183.026,58 zł. Bank udzielił kredytu na rzecz Wnioskodawczyni oraz na rzecz rodziców Wnioskodawczyni. Istnieje zatem trzech kredytobiorców.

Z kwoty kredytu, udzielonego w dniu 24 września 2009 r., zakupiony został lokal mieszkalny za kwotę 192.000 zł (wkład własny wyniósł 13.000 zł, reszta została sfinansowana kredytem). Lokal mieszkalny, zgodnie z umową sprzedaży zawartą w formie aktu notarialnego, stanowi wyłączną własność Wnioskodawczyni. Z uwagi na to, że Wnioskodawczyni jest osobą uczącą się, nie posiada żadnych środków finansowych, pozostaje na utrzymaniu rodziców, rodzice Wnioskodawczyni dokonują spłaty zaciągniętego kredytu. Zgodnie z harmonogramem spłaty wystawionym przez bank rata kredytu wynosi około 1.700 zł. W momencie, gdy Wnioskodawczyni podejmie pracę zarobkową, to Ona będzie spłacała dalej raty kredytowe. Do tak przedstawionego stanu faktycznego Wnioskodawczyni zadała pytania, czy w opisanym stanie faktycznym mamy do czynienia z darowizną, a jeżeli tak, to w jakiej kwocie i czy należy od niej dokonać zapłaty podatku od spadków i darowizn. Według Wnioskodawczyni darowizna nie wystąpiła.

W dniu 2 lutego 2010 r. wpłynął do powyższego Organu wniosek z dnia 29 stycznia 2010 r. uzupełniający braki formalne (w związku z wezwaniem z dnia 21 stycznia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczących podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków prawnopodatkowych opisanego stanu faktycznego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.


?Czy od czynności opisanych w stanie faktycznym Wnioskodawczyni powinna odprowadzić podatek od spadków darowizn i w jakiej wysokości??


Zdaniem Wnioskodawczyni, w opisanym stanie faktycznym darowizna nie wystąpiła, ponieważ lokal mieszkalny stanowi własność Wnioskodawczyni i jednocześnie jest Ona jednym z kredytobiorców. W chwili obecnej nie pracuje z uwagi na to, że jest osobą uczącą się i dlatego to rodzice Wnioskodawczyni w tym momencie dokonują spłaty kredytu. Stan ten wynika z faktu, że jako osoba ucząca się pozostaje na całkowitym utrzymaniu rodziców. W chwili, gdy Wnioskodawczyni zakończy naukę i podejmie pracę zarobkową to będzie dokonywała spłaty rat kredytowych. Biorąc pod uwagę powyższe Wnioskodawczyni uważa, że nie jest zobowiązana do zapłaty podatku od spadków i darowizn.

W interpretacji indywidualnej Nr IPPB2/436-468/09-4/MK1, wydanej w dniu 10 lutego 2010 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie działającego w imieniu Ministra Finansów, stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego zostało uznane za nieprawidłowe.

Organ ten stwierdził, że zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768), zwanej dalej ?UPSD?, podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. tytułem darowizny. UPSD nie określa na własne potrzeby pojęcia darowizny, niezbędne zatem jest odniesienie do znaczenia, jakie ma ono w przepisach prawa cywilnego. Zgodnie z art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. ? Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121), zwanej dalej ?KC?, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej, darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Ponadto, darowizna może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.

W ocenie tego Organu, jeżeli świadczenie rodziców w postaci spłaty zaciągniętego wspólnie kredytu będzie miało charakter bezzwrotny, wówczas sfinansowanie zakupu ze środków uzyskanych w drodze kredytu, gdzie współkredytobiorcą jest Wnioskodawczyni, tj. nabywca lokalu, stanowić będzie darowiznę ? podlegającą przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn ? w części w jakiej uzyskany kredyt będzie spłacany przez rodziców. Zobowiązanie wobec banku wykonane zostanie bowiem kosztem ich majątku, w związku z czym nastąpi również przysporzenie majątku Wnioskodawczyni.

Zgodnie z art. 5 UPSD obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy lub praw majątkowych. W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 tej ustawy powstaje ? przy nabyciu w drodze darowizny ? z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia. Jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń. Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy lub praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną od podatku (9.637 zł - jeżeli nabywca zaliczony jest do I grupy podatkowej, z uwzględnieniem zasady kumulacji wartości rzeczy lub praw majątkowych, zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 i 2 UPSD).

Zgodnie natomiast z art. 4a ust. 1 UPSD zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli spełnią warunki określone w tym przepisie, co zdaniem Organu wydającego interpretację, nie zostanie spełnione w opisanym stanie faktycznym.

Dyrektor Izby Skarbowej stwierdził, że Wnioskodawczyni otrzymuje od rodziców darowiznę, która podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Warunek do skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ust. 1 UPSD nie zostanie spełniony, ponieważ środki pieniężne zostaną przekazane na rachunek osoby trzeciej, w tym przypadku banku. Obowiązek w podatku od spadków i darowizn wystąpi z chwilą każdorazowej spłaty raty kredytu przez rodziców Wnioskodawczyni, po przekroczeniu kwoty wolnej od podatku. Wówczas, zgodnie z treścią art. 17a ust. 1 UPSD wystąpi obowiązek złożenia zeznania podatkowego (SD-3) przez obdarowaną w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego - właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego ze względu na miejsce zamieszkania obdarowanej w dniu powstania obowiązku podatkowego. Jako przedmiot darowizny winno być wykazane prawo majątkowe - wartość spłaconych rat kredytu. Zeznanie w powyższym zakresie winno być składane każdorazowo w terminie 1 miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego - każdorazowej spłaty kredytu.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawczyni uznał za nieprawidłowe. Dodał także, iż załączone do wniosku dokumenty nie podlegały weryfikacji i analizie, w ramach wydanej interpretacji.


Minister Finansów na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdza co następuje.


Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni zawarła wspólnie ze Wstępnymi (rodzicami) umowę kredytu. Kwota zaciągniętego kredytu została przeznaczona na nabycie lokalu mieszkalnego na wyłączną własność Wnioskodawczyni. Do dnia złożenia wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, rodzice Wnioskodawczyni dokonują spłaty zaciągniętego kredytu, gdyż Wnioskodawczyni jest osobą uczącą się i nie posiada żadnych środków finansowych (pozostaje na utrzymaniu rodziców). Zgodnie z harmonogramem spłaty wystawionym przez bank rata kredytu wynosi około 1.700 zł. Wnioskodawczyni stwierdza we wniosku, że od momentu, gdy podejmie pracę zarobkową, to Ona będzie spłacała dalej raty kredytowe.

Ocena prawnopodatkowa opisanego stanu faktycznego ma rozstrzygnąć, czy nastąpiło nabycie przez Wnioskodawczynię środków pieniężnych (ewentualnie prawa majątkowego) w drodze umowy darowizny i czy podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 UPSD podlega nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez osoby fizyczne, m.in. tytułem darowizny. Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 4 UPSD, obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze darowizny powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia. Jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Pojęcie darowizny nie zostało zdefiniowane w przepisach UPSD, a zatem do oceny prawnej opisanego stanu faktycznego należy stosować prawną definicję tego pojęcia unormowaną w KC. Zgodnie z art. 888 tej ustawy, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Treść tego świadczenia określa umowa darowizny. W związku z tym, że darowizna ma charakter umowy, istotnym jej elementem jest także przyjęcie darowizny przez obdarowaną osobę.

Darowizna jest świadczeniem na rzecz obdarowanego pod tytułem darmym i dobrowolnym, przy czym nie wynika ani z żadnego stosunku zobowiązaniowego, ani też z ustawy. Ponadto, nie stanowią darowizny bezpłatne przysporzenia, m.in. w przypadku, gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami kodeksu.

Jeżeli świadczenie dokonane jest na podstawie innego tytułu niż umowa darowizny - nie podlega podatkowi od spadków i darowizn.

Decydujące znaczenie dla dokonania tej oceny prawnopodatkowej ma zatem treść umowy wiążącej strony.


W przedstawionym stanie faktycznym wystąpiły następujące czynności prawne:

  1. umowa kredytu zawarta z bankiem przez Wnioskodawczynię wspólnie z rodzicami i jej wykonanie w części przez niektórych dłużników (rodziców) zobowiązanych solidarnie do spłaty kredytu,
  2. umowa sprzedaży - nabycia własności lokalu mieszkalnego przez Wnioskodawczynię.

Zdaniem Wnioskodawczyni, spłaty rat kredytu dokonane przez rodziców nie mają charakteru darowizny, co wskazuje, że strony nie łączy stosunek prawny darowizny.

Dokonując oceny skutków prawnopodatkowych w podatku od spadków i darowizn należy mieć na względzie przedmiot opodatkowania tym podatkiem, którym jest nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych tytułem darowizny, w rozumieniu art. 888 KC.

W opisanym stanie faktycznym, źródłem spłaty rat kredytu przez rodziców Wnioskodawczyni, a także w przyszłości przez Nią samą, jest umowa kredytu. Taka natomiast umowa stanowi odrębny od umowy darowizny stosunek zobowiązaniowy, a w konsekwencji nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn umowa kredytu, jak i spłata kredytu lub jego części przez dłużnika.

Przedmiotem opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn jest nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych tytułem wymienionym w art. 1 UPSD. Katalog tytułów nabycia wymieniony w tym przepisie ma charakter zamknięty, co oznacza, że nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych wyłącznie w drodze tych czynności prawnych może podlegać opodatkowaniu tym podatkiem.

W ocenie Ministra Finansów, przedstawione wyżej elementy tego stanu faktycznego nie uprawniały Organu wydającego interpretację do zakwalifikowania każdorazowej spłaty raty kredytu przez rodziców, tj. dłużników solidarnych z umowy kredytu, jako darowizny w rozumieniu art. 888 KC. Warunkiem sine qua non umowy darowizny jest zobowiązanie się darczyńcy do bezpłatnego świadczenia kosztem swojego majątku na rzecz obdarowanego oraz przyjęcie darowizny przez obdarowanego.

Z powyższych względów, błędna jest ocena prawna powyższego stanu faktycznego, że świadczenie spłaty przez rodziców rat kredytu będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, jako darowizna.

Mając powyższe na względzie oraz stan faktyczny przedstawiony w ww. wniosku, za prawidłowe należy uznać stanowisko Wnioskodawczyni. Spłata przez dłużników solidarnych części rat kredytu, choć przeznaczonego na nabycie lokalu mieszkalnego przez Wnioskodawczynię, nie może przesądzać o darowiźnie oraz obowiązku podatkowym w podatku od spadków i darowizn.

Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie Nr IPPB2/436-468/09-4/MK1, wydana w dniu 10 lutego 2010 r., jest zatem nieprawidłowa.


Wobec powyższego, istnieje podstawa do jej zmiany.


Zmiana interpretacji dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia tego stanu faktycznego.


Na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. ? Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.) stronie służy skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów (ul. Świętokrzyska 12; 00-916 Warszawa) - w terminie czternastu dni od dnia doręczenia zmiany interpretacji - do usunięcia naruszenia prawa.

Skargę wnosi się (w dwóch egzemplarzach) za pośrednictwem Ministra Finansów w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi tego organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ ten nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia wezwania do usunięcia naruszenia prawa.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika