Z dniem 31.12.2003 r. zlikwidowałem prowadzoną działalność gospodarczą w zakresie pośrednictwa (...)
Z dniem 31.12.2003 r. zlikwidowałem prowadzoną działalność gospodarczą w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego. Pomimo tego ubezpieczyciel w 2004 r. wypłaca mi jeszcze należności z tytułu prowizji od umów przeze mnie zawartych do końca 2003 r., w tym także od umów, które dopiero w 2004 r. stały się porawomocne i mogą stanowić tytuł do tych wypłat. Prowizja ta wypłacana jest już na podstawie rachunków wystawionych w 2004 r. Czy mam prawo powyższe osiągane w 2004 r. przychody wykazać w zeznaniu PIT-37 za rok 2004 w pozycji 'Inne źródła'? Zaznaczam, że w 2004 r. nie prowadzę już żadnej działalności gospodarczej, osiągam wyłącznie przychody ze stosunku pracy.
1. Według przedstawionego we wniosku oraz złożonych w jego uzupełnieniu wyjaśnieniach z dnia 5.06.2004 r. stanu faktycznego, a także według niektórych innych okoliczności znanych tutejszemu organowi z urzędu, w okresie do dnia 31.12.2003 r. wykonywał Pan pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie usług pośrednictwa ubezpieczeniowego na rzecz jednego z towarzystw ubezpieczeniowych opodatkowaną na ogólnych zasadach. W dniu 31.12.2003 r. umowa o świadczenie tych usług została rozwiązana i w tym samym dniu zlikwidował Pan związaną z nią działalność gospodarczą. Prowadząc tą działalność był Pan podatnikiem podatku od towarów i usług korzystającym z podmiotowego zwolnienia od tego podatku. Od początku roku 2004 nie prowadzi Pan żadnej działalności gospodarczej, osiągając wyłącznie dochody ze stosunku pracy.
Według złożonych wyjaśnień opisujących istniejący w tej sprawie stan faktyczny i zasady postępowania stron umowy pośrednictwa w jej wykonaniu, z tytułu zawartych przez Pana w jej wykonaniu umów ubezpieczenia ubezpieczyciel obowiązany był naliczać i wypłacać Panu prowizję. Ten obowiązek ubezpieczyciela powstawał:
1) w przypadku umów dotyczących wpisu do Funduszu Emerytalnego ? w momencie przekazania przez ZUS części składki na konto członka Funduszu
2) w przypadku innych umów ubezpieczenia:
a) jeżeli umowa już była ?spolisowana? (uprawomocniła się) - w momencie opłacenia składki przez ubezpieczonego (także gdy ubezpieczony dokonał wpłaty tej składki z opóźnieniem),
b) jeżeli umowa była nowo zawarta i jeszcze nie ?spolisowana? (nie uprawomocniła się), a ubezpieczony wpłacił składkę dotyczącą tej umowy - w momencie ?spolisowania? (uprawomocnienia się) umowy. ?Spolisowanie? (uprawomocnienie się) umowy następowało w praktyce, według Pana wyjaśnień, w czasie do trzech miesięcy od jej zawarcia.
Wypłata należnej prowizji według Pana wyjaśnień następowała po wystawieniu rachunku stwierdzającego jej wysokość. Zawierając umowę pośrednictwa z ubezpieczycielem upoważnił go Pan do wystawiania za Pana faktur (rachunków) stwierdzających wysokość należnej Panu prowizji. Ubezpieczyciel wykonując to Pańskie upoważnienie wystawiał za Pana rachunki za okresy miesięczne dopiero w następnym miesiącu.
Przedmiotowej prowizji nie zaliczył Pan do przychodów należnych roku 2003, w którym prowadził Pan działalność gospodarczą, ponieważ ubezpieczyciel wystawił dotyczące jej rachunki i wypłacił ją już w roku 2004, po likwidacji przez Pana działalności gospodarczej. Według Pana wyjaśnień ostateczne rozliczenie z ubezpieczycielem z tytułu należnej Panu od niego prowizji nastąpić ma dopiero w lipcu 2004 r.
W Pana ocenie w powyższym stanie sprawy ma Pan prawo wykazać przedmiotowe przychody (wynikające z wystawionych w roku 2004 rachunków) w zeznaniu podatkowym PIT 37.
2. Rozpatrując przedstawiony w Pana wniosku stan faktyczny z uwzględnieniem mających w nim zastosowanie przepisów prawa podatkowego stwierdzić należy, że zgodnie z przepisem art. 5a pkt 6, art. 10 ust. 1 pkt 3, art. 14 ust. 1, art. 14 ust. 1c pkt 2 ustawy z dnia 26.
07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity Dz. U. Nr 14 poz. 176 z 2000 r. z późn. zm.) źródłem przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza. Działalnością tą jest działalność zarobkowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzona we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 tej ustawy. Za przychód z tej działalności uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane. U podatników korzystających ze zwolnienia od podatku od towarów i usług za datę powstania przychodu uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku), nie później jednak niż ostatni dzień miesiąca, w którym wykonano usługę, w tym częściowo wykonano usługę, jeżeli jej częściowe wykonanie stanowi wynikający z umowy lub z odrębnych przepisów tytuł do zapłaty. Ponadto zgodnie z przepisami 87 § 1 i 4 powołanej ustawy Ordynacja podatkowa, jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, podatnicy prowadzący działalność gospodarczą obowiązani są na żądanie usługobiorcy wystawić rachunek potwierdzający wykonanie usługi. Obowiązek ten jednak nie powstaje, gdy powodujące go żądanie zostało zgłoszone po upływie 3 miesięcy od dnia wykonania usługi.
3. Odnosząc powyższe uregulowania do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wskazać należy iż otrzymywane przez Pana w 2004 r. należności z tytułu zaległej prowizji za wykonanie usług na podstawie umowy pośrednictwa ubezpieczeniowego rozwiązanej w dniu 31.12.2003 r. w istocie są skutkiem prowadzenia przez Pana działalności gospodarczej i osiągania przychodów z tej działalności. W przedmiotowej sprawie istotne znaczenie ma zdefiniowanie pojęcia ?moment zakończenia usługi?. Z momentem tym bowiem wiąże się moment powstania u Pana przychodu z działalności gospodarczej.
Według przedstawionego uprzednio stanu faktycznego sprawy, pomimo faktycznego zaprzestania przez Pana z dniem 31.12.2003r. zawierania nowych umów ubezpieczenia nie zaprzestał Pan z tym dniem wykonywania działalności gospodarczej w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego. Do zakresu tej działalności należy bowiem nie tylko zawieranie nowych umów na rzecz ubezpieczyciela, lecz także rozliczanie się z ubezpieczycielem z tytułu umów poprzednio zawartych w zakresie dotyczącym należnej Panu prowizji. Wykonanie usług w Pana przypadku kończy się nie w momencie zaprzestania zawierania nowych umów ubezpieczenia, ale w momencie, w którym według zawartej umowy pośrednictwa i obowiązujących zasad jej wykonywania powstaje u ubezpieczyciela obowiązek naliczenia należnej Panu prowizji. Przychód z tytułu należnej prowizji powstaje przy tym u Pana z datą wystawienia za Pana przez ubezpieczyciela rachunku stwierdzającego jej wysokość, nie później jednak niż w ostatnim dniu miesiąca, w którym zakończono usługi, których prowizja ta dotyczy (momentem zakończenia usługi jest dzień, w którym według umowy powstał u ubezpieczyciela obowiązek naliczenia Panu prowizji związanej z określoną zawartą przez Pana umową ubezpieczenia).
4. Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, że tak długo jak długo na podstawie rozwiązanej już umowy pośrednictwa, ubezpieczyciel będzie obowiązany jeszcze w 2004 r. naliczać Panu prowizję, osiąga Pan i będzie Pan faktycznie osiągał jeszcze w tym roku należne Panu przychody z działalności gospodarczej w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego, pomimo formalnej likwidacji tej działalności z dniem 31.12.2003 r. Osiągając te przychody może być Pan obowiązany w związku z nimi opłacać zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Będzie Pan też obowiązany złożyć po upływie tego roku zeznanie PIT-36 o wysokości osiągniętego dochodu i w załączniku PIT-B do tego zeznania wymienić przychody, które faktycznie jeszcze w roku 2004 uzyska Pan z działalności gospodarczej. Zgodnie bowiem z przepisem art. 44 ust. 1 pkt 1, art. 44 ust. 3 pkt 1 i art. 45 ust. 1 powołanej ustawy z dnia 26.07.1991 r. Podatnicy osiągający dochody z działalności gospodarczej, o której mowa w art. 14 tej ustawy, są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy. Podatnicy są obowiązani wpłacać zaliczki miesięczne. Obowiązek wpłacania zaliczki powstaje, poczynając od miesiąca, w którym dochody te przekroczyły kwotę powodującą obowiązek zapłacenia podatku. Podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.
Ponadto winien Pan uwzględnić fakt, że część z wynikających z wystawionych za Pana w roku 2004 rachunków, należności z tytułu prowizji dotyczy usług faktycznie przez Pana zakończonych w grudniu 2003 r., w których obowiązek naliczenia prowizji przez ubezpieczyciela powstał (według umowy) przed dniem 31.12.2003 r., a w roku 2004 nastąpiło tylko wystawienie odpowiedniego rachunku. Przychody wynikające z tych rachunków są zatem faktycznie Pana przychodami z działalności gospodarczej za rok 2003. Jeżeli tych przychodów nie uwzględnił Pan odpowiednio w prowadzonej w 2003r. podatkowej księdze przychodów i rozchodów oraz pominął je w złożonym za ten rok zeznaniu, obowiązany jest Pan odpowiednio skorygować zapisy w księdze. Ma Pan też prawo w powyższej sytuacji skorygować odpowiednio złożone już zeznanie PIT-36 za rok 2003. Zgodnie bowiem z przepisem art. 81a § 1 pkt 3 i art. 81c powołanej ustawy Ordynacja podatkowa, podatnicy, których zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób przewidziany w art. 21 § 1 pkt 1 tej ustawy (tak jak u Pana), mogą skorygować uprzednio złożone zeznanie (deklarację), jeżeli w złożonej deklaracji wykazali zobowiązanie podatkowe w wysokości niższej od należnej albo kwotę nadpłaty lub zwrotu podatku w wysokości większej od należnej. Podatnicy mogą składać korekty deklaracji, również jeżeli nie wpływa to na wysokość zobowiązania podatkowego, wysokość kwoty nadpłaty lub zwrotu podatku.
5. Uwzględniając wskazane poprzednio okoliczności stwierdzić należy, że stanowisko zajęte przez Pana w tej sprawie w powołanym na wstępie wniosku nie jest zgodne z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego. W przedstawionym wyżej stanie sprawy nie ma pan bowiem podstawy prawnej do objęcia przedmiotowych przychodów zeznaniem PIT-37, które zamierza pan złożyć za rok 2004, ani też do wykazania tych przychodów w wierszu ?inne źródła? powyższego zeznania. Ciąży na Panu bowiem obowiązek złożenia za rok 2004 zeznania PIT-36 i odpowiedniego wykazania tych przychodów w załączniku PIT-B i w wierszu ?Pozarolnicza działalność gospodarcza? zeznania.